نمایش قدرت هواداران صدر در آستانه نشست "اتحادیه عرب"
۱۳۹۰ اسفند ۲۹, دوشنبه
هواداران مقتدی صدر، روحانی تندرو شیعه در عراق، روز دوشنبه (۱۹ مارس/ ۲۹ اسفند) به خیابان‌های بصره رفتند. پلیس بصره تعداد تظاهرکنندگان را ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر دانسته است. گزارشگر رویترز هم از حضور دست‌کم چند صد هزار نفری تظاهرکنندگان خبر داده است.
تظاهرات بصره یک روز پیش از سالروز حمله ارتش آمریکا به عراق (۲۰ مارس ۲۰۰۳) برگزار می‌شود. مخاطب شعارهای تظاهرکنندگان عموما دولت نوری المالکی، نخست‌وزیر عراق بود. هواداران صدر دولت را به کم‌کاری در رفع نیازهای شهروندان عراقی متهم می‌کنند.
کارشناسان اما انگیزه‌ی اصلی این تظاهرات را موضوع دیگری می‌دانند. "اتحادیه عرب" از ۲۷ تا ۲۹ مارس نشستی در عراق برگزار می‌کند؛ نشستی که برای نخستین بار پس از دو دهه در این کشور، و اساسا برای اولین بار در کشوری عربی با اکثریت و حاکمیتی شیعی، برگزار می‌شود.
اکثریت شیعه‌ی عراق که تا پیش از سقوط صدام حسین تحت سلطه‌ی اقلیت سنی‌مذهب حزب بعث این کشور بود، این نشست را فرصتی برای قدرتنمایی در منطقه می‌بیند.
تغییر جهت اعتراض‌ها از همسایگان به سوی سیاست‌های دولت
هواداران مقتدی صدر در ماه‌های اخیر در اعتراض به سرکوب شیعیان در بحرین بارها علیه سران سنی‌مذهب این کشور و عربستان سعودی تظاهرات کردند. در آخرین اعتراض‌های خیابانی آنان در نهم مارس پرچم عربستان سعودی هم به آتش کشیده شد.
در تظاهرات دوشنبه اما بر خلاف روال معمول اعتراض‌ها به صورت آگاهانه نه متوجه همسایگان عرب، بلکه به سوی دولت و در جهت تحقق خواسته‌های دمکراتیک بودند.
۹ سال پس از حمله‌ی آمریکا و نیروهای بین‌المللی به عراق که به سرنگونی رژیم صدام حسین منجر شد، هنوز در بسیاری از نقاط عراق، تنها برای چند ساعت در شبانه‌روز جریان برق وصل است.
تظاهرکنندگان که از سراسر عراق برای شرکت در حضور خیابانی روز دوشنبه در بصره گرد هم آمده بودند، در کنار پرچم عراق و تصاویر مقتدی صدر تابوت‌هایی را حمل می‌کردند که روی آنها نوشته شده بود "برق"، "آموزش" و "دمکراسی".
فواید تظاهرات بصره برای دولت عراق
تمام نمایندگان کشورهای عربی در نشست آتی "اتحادیه عرب" در عراق، جز نوری المالکی، نخست‌وزیر کشور میزبان، سنی‌مذهب هستند. به اعتقاد ناظران حضوری چنین گسترده از شیعیان در نخستین کشور عربی که سیاستمداران شیعه در رأس آن حضور پررنگ دارند، برای نشان دادن اقتدار دولت عراق هم بی‌فایده نیست.
دولت شیعه‌ی عراق تمایل چندانی هم به حمایت از اپوزیسیون عموما سنی‌مذهب سوریه نشان نمی‌دهد. این کشور همچنین یکی از معدود کشورهایی بود که به سرکوب شیعیان بحرین اعتراض کرد.
مقتدی صدر اعلام کرده که در زمان حضور نمایندگان اتحادیه‌ی عرب در عراق برای نمایش "مهمان‌نوازی" تظاهراتی انجام نخواهند شد. به نظر می‌رسد حضور خیابانی روز دوشنبه نیز با این هدف در بغداد برگزار نشد تا این حس القا شود که پایتخت عراق برای برگزاری نشست اتحادیه‌ی عرب امن است.
این نشست مانند چند گردهمآیی اخیر نمایندگان اتحادیه‌ی عرب، بدون حضور نمایندگان دولت سوریه صورت خواهد گرفت. "اتحادیه عرب" عضویت دمشق در این اتحادیه را به دلیل بی‌توجهی رژیم اسد به تلاش‌‌های این اتحادیه برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه لغو کرده است.
PB/AA