نوری در دادگاه: گورستان خاوران داستان ساخته کمونیست‌هاست
۱۴۰۰ آذر ۱۰, چهارشنبه
پنجمین جلسه دفاعیات حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های دسته‌جمعی ۱۳۶۷ در مقابل دادگاه سوئد روز چهارشنبه اول دسامبر (۱۰ آذر) برگزار شد.
در این جلسه حمید نوری منکر وجود گورهای دسته‌جمعی زندانیان اعدامی شد و گفت که "گورستان خاوران" وجود خارجی ندارد.
او گفت که گورستان خاوران دروغ و ساختگی است و "این داستان را کمونیست‌ها ساخته‌اند".
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
نوری افزود که تنها پس از دستگیری‌اش در سوئد درباره خاوران شنیده است و تا زمانی که در ایران بوده، چیزی در این باره نشنیده است.
تابستان ۱۳۶۷ و حدود یک ماه پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت درباره جنگ ایران و عراق، با فرمان آیت‌الله خمینی، چندین هزار زندانی سیاسی در فاصله چندین هفته اعدام شدند.
شمار زیادی از این اعدام‌شدگان در بخشی از گورستان خاوران واقع در شرق تهران دفن شدند. اعضای خانواده این قربانیان کوتاه پس از دفن آنها توسط نیروهای امنیتی، بقایای اجساد شماری از زندانیان سیاسی را یافتند و با عکسبرداری از آنها این جنایت را برای جهانیان افشا کردند.
حمید نوری تأیید کرد که مقامات جمهوری اسلامی جنازه اعدام‌شدگان را به خانواده آنها تحویل نمی‌دادند. او گفت که واحد اجرای احکام، جنازه اعدامیان را به خانواده‌هایی که "ضوابط را رعایت نمی‌کردند" تحویل نمی‌داده است.
شماری از بهائیان اعدام و سر به نیست شده نیز در گورستان خاوران دفن شده‌اند.
آمار دقیقی از تعداد اعدام‌شدگان سال ۶۷ وجود ندارد. آیت‌الله منتظری شمار اعدام‌شدگان را بین ۲۸۰۰ یا ۳۸۰۰ نفر اعلام کرده است. گروه‌های مخالف نظام سیاسی ایران اما شمار قربانیان را بیش از ۴۴۰۰ نفر می‌دانند و فهرستی از اسامی آنها را نیز منتشر کرده‌اند. شماری از این قربانیان در گورهای دسته‌جمعی گورستان خاوران دفن شده‌اند.
حمید نوری در دفاعیات خود منکر اعدام کمونیست‌ها شد و ادعا کرد که در جمهوری اسلامی "کسی با اعتقادات شخصی کاری ندارد". او با استناد به یک آیه قرآن به کل منکر اعدام زندانیان به دلیل اعتقادات آنها شد.
نوری در مورد فایل صوتی آیت‌الله منتظری و ملاقات او با اعضای هیأت مرگ در مرداد ۶۷ گفت که این فایل "ساختگی" است.
آیت‌الله حسینعلی منتظری که آن زمان جانشین رهبری جمهوری اسلامی بود، در جریان کشتار زندانیان در دو نامه به خمینی به این کار اعتراض کرد و ۲۴ مرداد همان سال در دیدار با اعضای معروف به "هیئت مرگ" استان تهران (حسینعلی نیری، حاکم شرع، مرتضی اشراقی، دادستان، ابراهیم رئیسی، معاون دادستان، و مصطفی پورمحمدی نماینده وزارت اطلاعات در زندان اوین) آنها را جنایتکار می‌خواند و می‌گوید کاری که کرده‌اند "بزرگ‌ترین جنایت در جمهوری اسلامی" است.
آیت‌الله منتظری خطاب به "هیأت مرگ" گفته بود: «بزرگ‌ترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده از اول انقلاب تا حالا به‌دست شما انجام شده است. در آینده جزو جنایتکاران تاریخ از شما یاد خواهد شد.»
حمید نوری گفت که "هیأت مرگ" ساخته ذهن آیت‌الله منتظری بود و منتظری از قطار انقلاب پیاده شده بود و اظهارات او هیچ اعتباری برای مردم ایران ندارد.
علی رازینی، از مسئولان ارشد قوه قضائیه جمهوری اسلامی، در سال ۹۸ در برنامه تلویزیونی "دستخط" در پاسخ به پرسشی در مورد اعدام‌های سال ۶۷ گفته بود، کسانی که مامور اجرای فرمان خمینی بودند "حرکات و فعالیت‌های آن فرد (زندانی سیاسی) را" بررسی می‌کردند و بعد نظر می‌دادند "ولی دادگاه خیلی سریع بود و در فرصت کمی این کار انجام شد".
آیت‌الله خمینی در پاسخ به پسرش احمد که ریاست دفتر او را بر عهده داشت در مورد برخی موارد خاص از جمله زندانیانی که دوره محکومیت‌شان به زودی به پایان می‌رسد نوشت: «در تمام موارد فوق هر کس در هر مرحله اگر بر سر نفاق باشد حکمش اعدام است. سریعاً دشمنان اسلام را نابود کنید. در صورت رسیدگی به وضع پرونده‌ها در هر صورت که حکم سریع‌تر اجرا گردد همان مورد نظر است.»
مسئولان جمهوری اسلامی طی سالیان گذشته بارها تلاش به تخریب و با خاک یکسان کردن گورستان خاوران کرده‌اند که به نماد جنایت علیه بشریت مشهور شده است.
به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
منصوره بهکیش، یکی از کسانی است که چند نفر از اعضای خانواده خود را در جریان اعدام‌های تابستان ۶۷ از دست داده است.
او در ارتباط با کارزار توییتری "خاوران حافظه تاریخی" از جمله نوشته است: «خاوران، تاریخ ۴۰ سال مقاومت و پایداری مادران و خانواده‌های خاوران، به دنبال گم شده خود گشتن، سوگواری کردن، خاک بر سر ریختن، فریاد زدن، ناله کردن، در خاک چنگ زدن، درد کشیدن، کاویدن گورهای فردی و جمعی، از هوش رفتن، مراسم گرفتن و به یاد آوردن است.»
در یک بیانیه فرزندان اعدام‌شدگان تابستان ۶۷ که در اردیبهشت ۱۴۰۰ منتشر شد، آمده است که گورستان خاوران "تاریخ مشترک تمام حذف‌شدگان و مبارزان عدالت و آزادی" در ایران است.
دادگاه حمید نوری در استکهلم سوئد تا آوریل ۲۰۲۲ ادامه خواهد یافت.