نوسانات بهاى نفت و نگرانى‌هاى اوپك
۱۳۸۵ مهر ۵, چهارشنبه
بهاى نفت خام، كه در ماه مارس سال جارى ميلادى ركورد تاريخى خود را شكسته بود، در شش ماه گذشته سير نزولى پيمود و تا آخر هفته گذشته ۲۰ درصد كاهش يافت. Edmund Daukoru رئيس دوره‌اى اوپك، در گفت و گوئى با خبرگزارى رويترز در اين زمينه گفت: ”ما، در اوپك سرگرم مذاكره پيرامون مشكل كاهش بهاى نفت هستيم. اين كاهش بهاى شديد، براى سرمايه گذارى‌هائى كه بايد روى صنايع نفت انجام شود خوب نيست”. خبرنگار رويترز پرسيد: ”آيا اوپك در نشست ماه دسامبر سال جارى خود پيرامون كاهش توليد نفت تصميم خواهد گرفت”؟ رئيس اوپك، در پاسخ گفت: ” من تنها مى توانم بگويم كه براى تثبيت بهاى نفت بايد كارى كرد”.
با انتشار اين مصاحبه، بهاى نفت خام آمريكا كه به بشكه‌اى ۶۱ دلار كاهش يافته بود، به بشكه‌اى ۶۱ دلار و ۸۶ سنت افزايش يافت. در بازار آسيا نيز، قيمت اين نوع نفت، براى محموله نوامبر، بشكه‌اى ۲۸ سنت افزايش يافت و به ۶۱ دلار و ۲۹ سنت رسيد. اما كارشناسان بورس در آسيا پيش بينى كردند كه بالا رفتن بهاى نفت خام واكنشى موقت در برابر تهديد اوپك است و به زودى باز هم كاهش خواهد يافت.
علت كاهش بهاى نفت در شش ماه گذشته، از يك سو رفع خطر توفان‌هاى دريائى آمريكاى شمالى و از سوى ديگر به كار افتادن دوباره تاسيسات «بى پى» در آلاسكا بود كه به منظور ترميم خطوط لوله، موقتا تعطيل شده بود. در دو هفته گذشته، در بورس آمريكا گمانه زنى مى‌شد كه وزيران نفت كشورهاى عضو اوپك، براى مقابله با كاهش بهاى نفت، به زودى نشست فوق العاده‌اى تشكيل خواهند داد و در اين نشست احتمالا تصميم به كاهش توليد خود خواهند گرفت. اما دبيرخانه اوپك، اين شايعات را تكذيب كرد. در نتيجه مى‌توان پيش بينى كرد كه اگر اتفاق غيرمنتظره‌اى پيش نيايد، بهاى نفت خام دست كم تا اعلام نتايج نشست آتى اوپك در دسامبر، تغيير محسوسى نخواهد داشت.
تا پيش از مصاحبه رئيس اوپك، بهاى نفت كشورهاى عضو اين سازمان، دائما سير نزولى مى‌پيمود و در پايان به بشكه‌اى ۵۴ دلار و ۹۲ سنت رسيد كه ۲۰ درصد كمتر از ماه مارس بود. گمانه زنى‌هاى كارشناسان، در زمينه احتمال تشكيل نشست فوق‌العاده اوپك، سبب شد كه به موازات افزايش اندك بهاى نفت آمريكا، نرخ سهام كنسرن هاى نفتى نيز در بورس نيويورك افزايش يابد. از جمله، نرخ سهام ”شورون – تكزاكو” بيش از دو درصد بالا رفت و به ۶۳ دلار و ۵۹ سنت رسيد. اما پس از آن كه اوپك اعلام كرد طرحى براى تشكيل نشست فوق العاده ندارد، بازار كمى آرامش يافت.
نوسانات بهاى نفت خام در ماه هاى اخير، بى ارتباط با مناقشه اتمى ايران نيز نبود. اين هفته، واشنگتن تايمز مدعى شد كه ظاهرا مقامات ايرانى در يك توافق محرمانه با تعليق ۹۰ روزه برنامه غنى سازى اورانيوم موافقت كرده اند، تا مذاكره بر سر حل مناقشه اتمى بار ديگر از سر گرفته شود. اما على سعيدى معاون سازمان انرژى اتمى ايران اين خبر را تكذيب كرد و اعلام داشت كه هيچ توافقى بر سر تعليق برنامه غنى سازى اورانيوم صورت نگرفته است.
از سوى ديگر، هنگام برگزارى تازه ترين مجمع عمومى سازمان ملل متحد در نيويورك، برخى منابع خبرى نوشتند كه كشورهاى فرانسه، انگلستان و آلمان، در حاشيه اين نشست مذاكرات محرمانه اى با روسيه داشتند. هدف اين مذاكرات آن بود كه در صورت تحريم اقتصادى ايران و يا تشديد بحران خاورميانه، روسيه جاى خاورميانه را در تامين انرژى اروپا بگيرد.
كاهش تدريجى بهاى نفت، در ماه هاى اخير سبب شد كه بهاى بنزين و گازوئيل در پمپ بنزين هاى اروپا نيز قدم به قدم كاهش يابد. اما پس از افزايش بهاى نفت خام، نرخ اين فراورده ها نيز اندكى بالا رفت.