نگاهى به جنبه‌هاى مثبت و منفى جشنواره فيلم برلين

مصاحبه كيواندخت قهارى

دویچه‌وله: آقای اسلامی، شما در تمام ده‌ روزی که جشنواره‌ی فیلم برلین برگزار شد برای ما از این جشنواره گزارش دادید. چه احساسی داشتید که دائم باید از یک فیلم به یک فیلم دیگر می‌رفتید؟

شهرام اسلامی: در واقع در این ده روز هر روز سه فیلم در بخش اصلی نمایش می‌دادند و برای خبرنگارها بهرصورت مشکل بود که سازماندهی بکنند از یک فیلمی به یک فیلم دیگری بروند و درضمن گزارشات خودشان را تهیه کنند یا احیانا گفت‌وگوهایی با روزنامه‌ها یا با رادیو یا با تلویزیون خودشان داشته باشند. برنامه‌ی خیلی فشرده‌ای بود. در نظر بگیرید که ۴۰۰ فیلم در این جشنواره شرکت کرده بودند. اگر آدم می‌خواست به همه‌ی این فیلم‌ها پوشش بدهد، عملا ناممکن بود.

دویچه‌وله: در حال دو ماراتن بودید می‌شود گفت.

شهرام اسلامی: کاملا صحیح است. خوشبختانه به این علت که سازماندهی فیلم حداقل برای خبرنگارها و ژورنالیست‌ها جوری دیده شده بود که سینماها در نزدیکی همدیگر بودند، مسافت زیادی را نباید می‌رفتیم، ولی بهرصورت از یک سینما به سینمای دیگر باید کوچ می‌کردیم دائما و برای تهیه‌ خبر و اگر هم خبر می‌خواستید دست اول باشد، میان هر دو فیلم هم نشست‌های مطبوعاتی بود.

دویچه‌وله: حالا که جشنواره به پایان رسیده. الان چه داوری در مجموع وجود دارد نسبت به این جشنواره، آن را موفق می‌دانند؟

شهرام اسلامی: نظرها کاملا متفاوت است. بطور رسمی خود جشنواره نظر خیلی مثبتی را می‌دهد و سعی می‌کند از طریق آماری نشان بدهد که در همه‌ی زمینه‌ها موفق بوده. مثلا از جمله مقدار بلیطی که فروش رفته، مقدار تماشاچی‌ای که در سالن سینما حضور داشتند، تعداد ستاره‌هایی که به این جشنواره دعوت شدند و مسایلی از این دست. ولی آنچه که نسبت به کیفیت فیلم‌ها برمی‌گردد نظرها متفاوت است، از جمله نشريه‌ی الکترونیکی «اشپیگل» نظرش بر این است که یکی از ضعیف‌ترین جشنواره‌ها امسال بوده و بیشتر به مسایل زرق و برقی و حضور ستارگان سینما توجه شده تا کیفیت فیلم‌ها. یکی از روزنامه‌های مهم شهر برلین بنام «تاگس اشپیگل» در رابطه با سینما و جشنواره‌ی امسال نظرش این است که جشنواره‌ی متوسطی بوده، بخاطر حضور فیلم‌ها در قسمت رقابتی و آقای کاسلیک در واقع مسئول جشنواره جرات نداشته که فیلم‌های هنری بیشتری را در قسمت اصلی به‌نمایش بگذارد و سعی کرده یک سازشی یا یک بالانسی بین فیلم‌های هنری و فیلم‌های تجاری در قسمت بخش رقابتی قسمت اصلی بوجود بیاورد.

دویچه‌وله: جنبه‌های مثبتی هم از این جشنواره شما دیدید که برشمارند؟

شهرام اسلامی: یکی از جنبه‌های مثبت جشنواره سازماندهی خود این فستیوال بود که آقای «کاسلیک» هزارو پانصد همکار داشت که این هزارو پانصدتا نه تنها در رابطه با ستارگان سینما و فیلمسازان کمک می‌کردند، از مصاحبه‌های مطبوعاتی گرفته تا هتل و غیره، بلکه به چهارهزار خبرنگار و ژورنالیست در واقع اینها یاری می‌دادند که بهتر بتوانند برای روزنامه‌ها، رادیوها و تلویزیونهای خودشان خبر تهیه بکنند. از این لحاظ شبکه‌ی ارتباطی خیلی خوبی بین سینماها وجود داشت. در واقع اتوبوسهایی را برای ما در نظر گرفته بودند که از یک سینما به سینمای دیگری می‌توانستیم برویم و جشن‌های فراوانی که اطراف جشنواره دائما تشکیل می‌شد و کار لجستیکی فراوانی را از طرف مسئولین جشنواره طلب می‌کرد

دویچه‌وله: آیا منتقدها بر این نظر هستند که جشنواره‌ برلین به پای جشنواره‌ی کان یا ونیز می‌رسد یا نه؟

شهرام اسلامی: بله. من می‌توانم در حوزه‌ی دیگری به این مسئله جواب بدهم،‌ چون که از یکطرف ما سینما را بعنوان یکی از هنرها به آن نگاه می‌کنیم، از طرف ديگر بعنوان صنعت است، صنعت سینما. می‌شود به این قضیه توجه داشت که بازار فیلم اروپا که در این جشنواره هم شرکت فعالی داشت، موفقیت‌های آماری زیادی داشته. یعنی هم فروش فیلم‌هایی که در واقع عرضه شده، نه تنها در جشنواره، بلکه فروشنده‌ها فیلم‌ها را با خودشان آورده بودند و این فیلم‌ها را بصورت کوتاه به خریدارها نشان می‌دادند و فروش زیادی داشتند. از این لحاظ ونیز قابل مقایسه با برلین نیست، فقط رقیب اصلی برای برلین بازار فیلم آمریکاست و بازار فیلم کان. اشاره بکنم که امسال جشنواره‌ی کان شصتمین سالگرد خودش را جشن می‌گیرد و بعضی از منتقدین و بعضی از کارشناس‌ها بر این نظرند که امکان دارد جشنواره‌ی کان بعضی از فیلم‌های خوب امسال را برای خودش توانسته دعوت بکند و بخاطر همین هم تعداد فیلم‌های خوب در جشنواره‌ی برلین کم بودند. یکی از دلایل می‌تواند اين باشد. شاید یکی از دلایل این باشد که امسال بطور کلی فیلم‌های خوبی در عرصه بین‌المللی کمتر درست شده. این‌ها مسایلی هستند که بهرصورت برلین را در رقابت با ونیز و کان قرار می‌دهد.

دویچه‌وله: مشخص هست که سال دیگر این جشنواره کی برگزار می‌شود؟

شهرام اسلامی: بله. تاریخ جشنواره‌ برلیناله فیلم برلین برای سال آینده، یعنی در سال ۲۰۰۸، بین هفتم تا هفدهم فوریه خواهد بود و در محل دائمی برلیناله که در میدان پست‌دام و کاخ برلیناله هست این جشنواره شروع خواهد شد.