واکنش‌ها به توافقنامه‌ی امنیتی عراق و آمریکا

سرانجام در روز پنج‌شنبه‌، ۲۷ نوامبر، به ۱۱ ماه بحث و جدل در عراق پایان داده شد و مجلس این کشور توافقنامه‌ی امنیتی با آمریکا را تصویب کرد؛ به این شرط که تا پایان ژوئیه‌ی ۲۰۰۹ توافقنامه‌ به رفراندوم گذاشته شود. آمریکا که بلافاصله از این رویداد استقبال کرد اینک در فکر خطراتی است که در صورت رأی منفی مردم عراق ممکن است دامن‌گیر دولت نوپای باراک اوباما شود.

طرفداران مقتدا صدر، روحانی تندروی شیعه‌‌، به مناسبت تصویب این توافقنامه سه روز عزای عمومی اعلام کردند .

آیت‌الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان ایران، تصویب توافقنامه را مصلحت‌اندیشی مجلس عراق تعبیر کرد و شرایط تصویب آن را غیر طبیعی و تحت فشار خواند.

نشانه وجود دموکراسی

جرج دبلیو بوش، رئیس جمهور آمریکا تصویب توافقنامه‌ی امنیتی با عراق را نقطه‌ی عطفی در روابط دو کشور قلمداد کرد. وی گفت: «رأی امروز پارلمان عراق نشان‌دهنده‌ی رشد دمکراسی و افزایش توانایی دولت عراق در تأمین امنیت کشور است».

طبق توافقنامه‌ی امنیتی عراق و آمریکا، نیروهای آمریکایی باید تا پایان سال ۲۰۱۱ از عراق خارج شوند. رایان کراکر، سفیر آمریکا در عراق، و ری اودیرنو، فرمانده‌ی نیروهای آمریکایی در عراق، با اشاره به این بند خاطرنشان ساختند که این توافقنامه شراکت نیرومند و برابر دو کشور را ترسیم کرده است. آنها به دولت عراق تبریک گفتند و تصویب این طرح را تضمین‌کننده‌ی دستاوردهای امنیتی قلمداد کردند که تاکنون با تشریک مساعی دو کشور به دست آمده است.

اما این پایان راه نیست. بنا به تدابیری که دولت عراق در نظر گرفته سرانجام این مردم خواهند بود که تا سی‌ام ژوئیه با ریختن آرای خود به صندوق‌ها سرنوشت توافقنامه‌ را روشن می‌سازند. همین رأی نهایی قادر است سمت و سوی قرار بین دو کشور را تغییر دهد و برای باراک اوباما که در بیستم ژانویه دوران ریاست جمهوری خود را آغاز می‌کند، دشواری به بار بیاورد.

اقدامی خطرناک یا حق مردم؟

شبکه‌ی تحقیقاتی امنیت ملی واشنگتن که متحد حزب دمکرات است، رفراندوم عراق را اقدامی می‌داند که می‌تواند برای دولت آینده‌ی آمریکا خطرساز شود. به عقیده‌ی کارشناسان این شبکه، پیامدهای این رفراندوم را نمی‌توان از هم‌اکنون پیش‌بینی کرد، اما می‌توان گفت که رأی منفی مردم عراق می‌تواند خروج نیروهای آمریکایی از این کشور را با دشواری روبرو سازد.

در صورتی که اکثریت مردم عراق به خروج نیروهای آمریکای رأی بدهند، دولت آمریکا تا یک سال، یعنی تا تابستان ۲۰۱۰ فرصت خواهد داشت که نیروهای خود را خارج سازد.

دولت عراق تأکید می‌کند که رفراندوم حق مردم این کشور است و به گفته‌ی موفق الرباعی، مشاور امنیت ملی عراق، آمریکا باید در برابر این حق سر تسلیم فرود بیاورد.

"جوکری" سرنوشت‌ساز

مایکل اوهانلون، از مؤسسه‌ی تحقیقاتی بروکینگ آمریکا، تصریح می‌کند که اگرچه پیش‌بینی آنچه که تا هشت ماه آینده اتفاق خواهد افتاد دشوار است، اما اوباما باید درایت به خرج داده و با تنظیم طرحی اضطراری به جنگ آن چیزی برود که او آن را "جوکر" (Wildcard) می‌نامد، کارتی غیر قابل پیش‌بینی که می‌تواند سرنوشت بازی را رقم بزند، کارتی که آن را آرای مردم عراق تعیین خواهد کرد و قادر است آمریکا را به تلاطم انداخته و دولت نوظهورش را با دشواری زودرس مواجه سازد.