واکنش‌ها در لبنان به "جنبش سبز"
۱۳۸۸ مهر ۲, پنجشنبه
شاید هیچکس گمان نمی‌کرد که هیئت دیپلماتیک لبنانی به ریاست میشل سلیمان، رییس‌جمهور این کشور، نیز در کنار ۱۴۴ هیئت دیپلماتیک دیگر، سالن مجمع عمومی سازمان ملل را هنگام شروع سخنرانی محمود احمدی‌نژاد ترک کند.
این عمل رییس‌جمهور لبنان را می‌توان واکنشی به آنچه جناح اکثریت این کشور دخالت ایران در امور لبنان می‌خواند، دانست.
از ابتدای شکل‌گیری اعتراضات مردمی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دهم، رسانه‌های لبنان و سیاستمداران این کشور، واکنش گسترده‌ای نسبت به آن نشان دادند.
بازتاب گسترده وقایع اخیر ایران در رسانه‌های لبنان
موضوع «تقلب در شمارش آرا» و سپس «اعتراض مردمی» و سرکوب این اعتراض‌ها، در رسانه‌های وابسته به جناح اکثریت حاکم بر لبنان منعکس شد و البته جریان اپوزیسیون به رهبری حزب‌الله نیز تا حدودی به این موضوع پرداخت.
تحرکات مردمی و تظاهرات مختلف برپا شده، به سرعت تبدیل به تیتر و خبر اول تمامی رسانه‌های لبنانی شد. در این بین، گروهی امید داشته و دارند که این جنبش در نهایت باعث تغییری در مسئولان ایرانی و سپس دگرگون شدن سیاست‌های منطقه‌ای ایران شود و گروه دیگر مدعی هستند که اختلاف چندانی در ایران وجود نداشته و آیت‌الله خامنه‌ای با درایت خود مانع از عمیق شدن هر اختلافی می‌شود.
ورود لبنان به این روند دقیقا از زمانی شروع شد که جناح پیروز در انتخابات پارلمانی در خرداد گذشته پس از سه ماه تلاش، موفق به تشکیل دولت نشد. این گروه به رهبری سعد حریری، نخست‌وزیر منتخب لبنان، علیرغم مذاکرات زیادی که با رهبران اپوزیسیون، مانند میشل عون و سید حسن نصرالله و نبیه بری، داشت، در نهایت نتوانست دولت جدید را تشکیل دهد و حریری مجبور به استعفا شد. مجلس و رییس‌جمهور لبنان مجددا حریری را برای نخست‌وزیری انتخاب کرده و مذاکرات برای تشکیل دولت بار دیگر آغاز شد.
اتهام ایران: مانع‌تراشی در برابر تشکیل دولت در لبنان
در این بین جناح اکثریت، ایران را متهم می‌کند که با سیاست‌های خود و از طریق هم‌پیمانان لبنانی‌اش مانند حزب‌الله، سعی دارد مانع تشکیل دولت شود تا بدین ترتیب پس از کش و قوس‌های فراوان، جریان ۱۴ مارس را از اکثریت انداخته و حزب‌الله و هم‌پیمانانش را تبدیل به اکثریت پارلمانی و اهرمی منطقه‌ای کند.
برخی تحلیلگران لبنانی، نظیر علی الامین، گفتند که ایران خواستار تشکیل دولت در لبنان نیست تا در صورتی که فشارها بر این کشور زیادتر شد، بتواند از وضعیت به هم ریخته لبنان برای داد و ستد با کشورهای غربی استفاده کند. الامین می‌گوید، دقیقا به همین دلیل است که موضوع لبنان در مذاکرات کنونی ایران و غرب و بسته‌های پیشنهادی طرفین جای داده شده است.
اعتراف حزب‌الله به وجود بحران در ایران
در مقابل، سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، که پس از انتخابات اساسا وجود بحران در ایران را تکذیب کرده بود، در اظهاراتی برای اینکه دخالت ایران در امور لبنان را تکذیب کند، گفت: «ایران تا اندازه‌ای درگیر مشکلات داخلی و بحران پس از انتخابات است که فرصت ندارد در تشکیل کابینه لبنان و تعیین وزرا دخالت کند».
دبیرکل حزب‌الله هنگامی که انتقادات از این حزب بالا گرفته و سلاح آن به عنوان یک سلاح ایرانی در لبنان خوانده شد، در سخنرانی خود به مناسبت روز قدس، برای اولین بار در تاریخ این حزب، به صراحت اعتراف کرد که حزب‌الله از ایران کمک‌های مالی و تسلیحاتی دریافت می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنانش که به وضعیت ایران باز می‌گشت، گفت: «خدا را شکر که احمدی‌نژاد بار دیگر رییس‌جمهور ایران شد و وی بدون توجه به هر چیزی به راه خود ادامه می‌دهد. در حوادث اخیر ایران، تمامی دنیا بر سقوط نظام ایران تکیه کردند. برخی کشورها و رسانه‌های عربی نیز در این جنگ علیه نظام ایران شرکت کردند که همه آنها دقیقا مانند سال ۲۰۰۶ جنگ علیه لبنان و جنگ غزه شکست خوردند. ملت ایران در روز قدس به خیابان‌ها ریخته و به همه دنیایی که منتظر شکست و فروپاشی نظام بودند گفتند که ما با فلسطین و غزه و مقاومت هستیم و از کسی که می‌گوید اسراییل باید از صفحه روزگار محو شود، حمایت می‌کنیم».
وی همچنین گفت: «من ایران و رهبر فرزانه و با تدبیر، رییس‌جمهور و ملت آگاه آن را خوب می‌شناسم. این ایران امکان ندارد که دست از ملت‌های منطقه و جنبش‌های مقاومت در منطقه بردارد. هر کسی که بر خارج شدن ایران از این دایره تکیه می‌کند، شکست خورده است».
با این حال، رسانه‌های لبنانی بدون توجه به اظهارات سید حسن نصرالله، شعار سر داده شده توسط بخشی از مردم ایران در روز قدس (نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران) را در صفحه نخست خود درج کرده و آن را نشانه‌ای بر تغییر اجباری سیاست‌های ایران در آینده دانستند.
آیت‌الله امین: هنوز در ایران دولت به مفهوم واقعی تشکیل نشده
در این بین، برخی از رهبران و چهره‌های شیعه لبنانی، نظیر آیت‌الله سید علی امین، نیز وجود دارند که انتقادات تندی به ایران دارند. امین اخیرا در اظهاراتی، نظریه ولایت فقیه را نظریه‌ای شکست خورده دانست و گفت: «به نظر من ایران هنوز در شرایط انقلاب بسر برده و هرگز دولتی به مفهوم واقعی در آن تشکیل نشده است. در صورت ادامه وضعیت حاکم بر ایران، نظام به سمتی خواهد رفت که هیچ تصوری در مورد آن نمی‌توان داشت. ممکن است حاکمیت ایران به دلیل قدرت نظامی و قلع و قمع گسترده مردم، سقوط نکند؛ ولی سقوط این نظام در قلب و دل مردم است که اهمیت بیشتری دارد».
آنچه در این شرایط قابل پیش‌بینی است اینکه حزب‌الله با وجود تمامی اختلافاتی که با میشل سلیمان، رییس‌جمهور لبنان داشته و او را بی‌طرف نمی‌داند، قطعا در بازگشت سلیمان به بیروت، او را هدف انتقادات تند خود قرار خواهد داده و روند تشکیل دولت جدید در این کشور به ریاست سعد حریری، مشخص نیست که چه سرنوشتی خواهد داشت.
علی مهتدی / بیروت
تحریریه: بابک بهمنش