ورود آقایان ممنوع؛ پارک‌های ویژه زنان
۱۳۸۶ آذر ۹, جمعه
گذشته از مقاومت مردم، گاهی غیرعملی و غیرمنطقی بودن چنین طرح‌هایی موجب شکست آنها شده است. با این همه جمهوری اسلامی به تلاش‌های خود ادامه می‌دهد. یکی از این نمونه‌ها ایجاد پارک‌های ویژه‌ی زنان است. این برنامه که مسئولان دولتی هدف از آن را، تامین رفاه زنان و دختران اعلام می‌کنند، در نظر منتقدان گامی در جهت محدود کردن حقوق شهروندی و دخالت در زندگی و رفتار خصوصی افراد ارزیابی می‌شود.
تلاشی که از دهه‌ی ۷۰ آغاز شد
احداث پارک‌های زنان ظاهرا در دهه‌ی ۷۰ ، به طور جدی مطرح شد، اما عملی کردن آن به چند سال اخیر بازمی‌گردد. پیش از این پارک‌هایی در بسیاری از شهرها ازجمله قم، اراک، اردبیل، اصفهان، شیراز و مشهد به زنان اختصاص یافته و باغ‌پارک بانوان در تبریز نیز پنجم آذر افتتاح شد. بوستان حجاب مشهد شهریور ۸۵، و بوستان بانوان شیراز تیرماه ۸۶ به بهره‌برداری رسید.
در تهران نیز قرار است بخش‌هایی از چند پارک پس از تغییراتی به بانوان اختصاص یابد. قدیمی‌ترین این طرح‌ها، آماده سازی "بوستان مادر آزادگان" است که، گفته می‌شود نیمه‌ی دوم دیماه امسال کار خود را آغاز می‌کند. آذر ماه سال ۸۳ شورای شهر تهران به دلیل کمبود بودجه رای به حذف بخشی از امکانات فرهنگی و تفریحی پیش بینی شده در این پارک داد. [روزنامه ایران، ۲۱ آذر ۸۳]
قرار بود این پارک در سال ۸۴ آماده شود اما این تاریخ از آن زمان بارها تغییر کرده است. مسئولان شهرداری سال گذشته نیز از آماده شدن پارک مادر و چند پارک دیگر ویژه‌ی بانوان خبر داده بودند. ظاهرا در میان مدیران شهر برسر اختصاص پارک‌هایی به بانوان و چگونگی احداث‌شان اختلاف‌هایی وجود دارد.
دیوارهای سر به فلک کشیده و تأمین آرامش زنان
محمدباقر قالیباف، شهردار تهران بیست و یکم آبان ماه گفته است اعتقادی به پارک‌های ویژه‌ی زنان ندارد. به گفته‌ی قالیباف بهتر است پارک‌ها برای استفاده‌ی همه‌ی اعضای خانواده آزاد باشد و تنها بخشی از آن به خانم‌ها اختصاص یابد. شهردار تبریز علیرضا نوین هنگام افتتاح "باغ پارک ویژه بانوان"، این پروژه را نمونه‌ای از "نگاه و مدیریت عدالت‌گستر" شهرداری معرفی کرده است.
به گزارش خبرگزاری زنان، ایونا، علیرضا نوین در این مراسم می‌افزاید از آنجا که "۵۰ درصد شهروندان تبريز را بانوان تشكيل می‌دهند"، شهرداری توجه ویژه‌ای به مطالبات آنان دارد و «این پروژه نیز در راستای تحقق همین سیاست‌هاست.»
البته ساختن پارک‌هایی که زنان در آنها کاملا دور از چشم مردان باشند مشکلات خاص خود را دارد. معاون فرهنگی شهرداری شیراز در مورد تبدیل باغی به مساحت ۱۵ هزار متر مربع به پارک اختصاصی زنان در این شهر می‌گوید، این مکان «با افزایش ارتفاع دیوارها تا ۶ متر و با توجه به اینکه هیچ ساختمان مشرفی بر آن وجود ندارد» برای بانوان مهیا شد.
صرف‌نظر از هزینه‌های تبدیل باغ‌ها به بوستان زنان یا اختصاص بخشی از پارک‌ها به این منظور، کمبود فضای تفریحی و ورزشی مشکلی است که همه‌ی شهروندان با آن روبرو هستند. علیرضا دبیر عضو شورای شهر تهران می‌گوید، «بر اساس برنامه باید سرانه هر فرد از سالن‌های ورزشی شهرداری تهران به یك متر و ۳۷ سانتیمتر مربع افزايش یابد.»
این مقدار اکنون ۲۱ سانتیمتر مربع بیشتر نیست. اجرای طرح‌هایی مانند پارک‌های اختصاصی برای بانوان، گذشته از بدیهیاتی مانند زن بودن پنجاه درصد جمعیت، اغلب با دلایلی مانند افزایش امنیت زنان یا تسهیل حضور اجتماعی آنها توجیه می‌شود. این در حالی است که گرچه در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی تعداد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دختر به مراتب بیشتر از پسران است، ۸۵ درصد از زنان شهری ایران فعالیت شغلی ندارند و سهم زنان در عرصه‌ی مدیریت کمتر از ۴ درصد است.
تدبیر‌هایی که از سه دهه‌ی پیش برای جداسازی زنان از مردان اندیشیده شده، در خیلی از موارد، مانند استفاده از وسایل نقلیه‌ی عمومی یا سینما و تاتر، کاملا قابل اجرا نیست؛ در مواردی نیز که، مانند استفاده از ساحل دریا، تا حدودی اجرا شده لااقل برای خانواده‌ها مشکلات بسیاری در پی داشته است.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر دویچه وله در تهران