پانزده سالگی «ویوا»

برنامه‌های شبکه‌ی تلویزیونی «ویوا» (VIVA)، روز اول دسامبر سال ۱۹۹۳ درشهر کلن و با پخش یک کلیپ ویدیویی از گروه پر آوازه‌ی آلمانی «Die Fantastischen Vier» برای اولین بار به روی آنتن رفتند. هدف از تأسیس چنین شبکه‌ای در آن زمان، دست و پا کردن رقیبی آلمانی‌زبان برای شبکه‌ی «ام تی وی» (MTV) بود که با شعار «یک جهان، یک زبان» به تنهایی و آن هم به زبان انگلیسی، یکه‌تاز پخش ویدیوکلیپ‌های خوانندگان و هنرمندان روز و در نتیجه جذب مخاطبان جوان بود.

«ویوا» شروعی امیدوارکننده داشت. هنوز یک سال از تاریخ تأسیس آن نگذشته بود که به عنوان سودآورترین و موفق‌ترین شبکه‌ی تلویزیونی نوپا در بازار رسانه‌های آلمان شناخته شد. این موفقیت بیش از همه برای دیتر گورنی، مؤسس «ویوا»، ارزشمند بود، زیرا شبکه‌ی تلویزیونی‌اش هنوز از گرد راه نرسیده، توانسته بود نام خود را در میان شبکه‌های دیگر برجسته سازد.

رقابت تنگاتنگ

یک سال بعد، یعنی در سال ۱۹۹۵ «ویوا» نیز همانند «ام تی وی» جایزه‌ای را به نام «Comet» به راه انداخت که تا به امروز سالانه به بهترین‌های موسیقی پاپ اهدا می‌شود. البته رقابت میان این دو شبکه‌ی تلویزیونی به همین جا ختم نشد. اوج این مقابله بر سر تصاحب مخاطب بیشتر، زمانی بود که «ام تی وی» پخش برنامه‌هایش را به زبان آلمانی شروع کرد.

البته این برای اولین بار نبود که «ام تی وی» ضربه‌ای تکان‌دهنده به «ویوا» وارد می‌کرد. پیش از این با ورود دوباره‌ی «ام تی وی» به جریان تلویزیون‌های به اصطلاح آزاد، که برای تماشای آنها نیازی به پرداخت هزینه از سوی مخاطبان نبود، «ویوا» تا اندازه‌ای میدان را به رقیب واگذار کرده بود.

با این همه در سال ۱۹۹۵ شبکه‌ی «ویوا دو» سوئیچ خورد؛ شبکه‌ای که تمرکزش بیشتر روی پخش موسیقی‌های کمتر شناخته‌شده و مستقل بود. البته این خط مشی تا سال ۲۰۰۲ ادامه پیدا کرد، زیرا در همان سال «ویوا دو» به « ویوا پلوس» تغییر نام داد و چارچوب برنامه‌هایش را به طور کلی به موسیقی پاپ و موسیقی روز اختصاص داد. این حرکت «ویوا» باعث اعتراض بسیاری از هواداران این شبکه‌ی تلویزیونی شد که معتقد بودند این کار موجب می‌شود تا گروه‌های کمتر شناخته شده مجال ارائه‌ی کارهایشان را نیابند. برای همین هم در ژانویه سال ۲۰۰۷ «ویوا پلوس» پخش برنامه‌هایش را قطع کرد.

«ویوا» و سیاست روز

هر چند این شبکه فقط پخش موسیقی را در دستور کار خود دارد، اما با این حال مسئولان «ویوا» نسبت به جریانات روز بی‌تفاوت نیستند. بعد از حملات تروریستی یازده سپتامبر هواداران «ویوا» به جای مشاهده برنامه‌های معمول این شبکه، به مدت چند روز شاهد پخش صفحه‌ای سیاه رنگ بودند که روی آن پیام تسلیتی خوانده می‌شد. در سال ۲۰۰۳ هم «ویوا» آشکارا موضعی انتقادی در برابر حمله به عراق گرفت.

در همان سال نام «ویوا» به خاطر زد و بندهایش با شرکت موسیقی «یونیورسال» به روزنامه‌ها کشیده شد. بر اساس آمار و اطلاعات منتشرشده، مشخص شد که «ویوا» به‌طور ناعادلانه بخش زیادی از ویدیوهای پخش‌شده از این شبکه را به تولیدات «یونیورسال» اختصاص داده است.

مثل بیشتر شبکه‌های تلویزیونی و به خصوص شبکه‌ی رقیب، یعنی «ام تی وی»، «ویوا» هم در پی گسترش دادن حیطه‌ی جغرافیایی پخش برنامه‌های خودش بود. سوییس، اتریش، لهستان و مجارستان کشورهایی هستند که «ویوا» برنامه‌های خود را در آنها پخش می‌کند.

در سال ۲۰۰۴ بخش عمده‌ای از سهام این شبکه‌ی تلویزیونی آلمانی‌زبان به شرکت بزرگ آمریکایی Viacom فروخته شد؛ یک کنسرن رسانه‌ای که مالکیت «ام تی وی» را هم در اختیار دارد. به این صورت رقیبان دیروز، به همسایگان امروزی تبدیل شدند که هر دو در برلین پایتخت آلمان مسقر شده‌اند.

«ویوا» نام کوتاه شده‌ی عبارت آلمانی «ایستگاه پخش تصاویر ویدیویی» است.