پایان انزاوی سیاسی کوبا

گرچه بیانیه کشورهای آمریکایی، مبنی بر پذیرش کوبا در جمع خود، هنوز به معنای عضویت کامل این کشور در سازمان کشورهای آمریکایی نیست، اما به مثابه اقدامی غیرمنتظره و تاریخی به شمار می‌آید. با این تصمیم، اعضای این سازمان با اتفاق آرا، مصوبه‌ای از سال ۱۹۶۲ را ملغی کردند، که اغلب کشورهای آمریکای لاتین، آنرا بارها نادرست خوانده بودند.

در سال ۱۹۶۲ ، با نزدیکی کوبای انقلابی به اتحاد جماهیر شوروی، سازمان کشورهای آمریکایی زیر فشار ایالت متحده آمریکا، مجبور به لغو عضویت کوبا در این سازمان شد.

به گفته مانوئل زلایا، رئیس‌جمهور هندوراس، بیانیه جدید به معنای اصلاح خطایی در گذشته است. رئیس‌جمهور هندوراس به عنوان میزبان نشست اخیر کشورهای آمریکایی، اخراج کوبا از جمع کشورهای آمریکایی را نادرست دانست و مجازات یک ملت به خاطر طرفداری از ایده‌های سوسیالیستی را غیرقابل قبول خواند. وی افزود، به دلیل بحران اقتصادی، هم‌اکنون اقداماتی مشابه در بسیاری از کشورها، از جمله در آمریکا به اجرا در آمده‌اند.

شرایط عضویت کامل کوبا

مصوبه جدید، تجدید نظری آشکار در مواضع گذشته و انتقادی جدی به انزوای کوبا از سال ۱۹۶۲ تا به امروز است. آمریکا تاکنون از پذیرش بی‌قید وشرط کوبا در جمع کشورهای آمریکایی سرباز می‌زد، اما به خاطر قید دو نکته مهم در بیانیه جدید، واشنگتن نیز سرانجام موافقت خود را اعلام کرد.

پاتریسیا روداس، وزیر امورخارجه هندوراس، در توضیح این دو نکته بیان داشت: «عضویت دوباره کوبا در سازمان کشورهای آمریکایی، منوط به درخواست هاوانا برای از سرگیری گفتگوها با سازمان کشورهای آمریکایی خواهد بود. نتایج این گفتگوها باید مشخص کند، که دولت کوبا با اهداف و اصول سازمان کشورهای آمریکایی هماهنگی و انطباق دارد.»

در نشست اخیر، در حالیکه آمریکا قبول عضویت کوبا در سازمان کشورهای آمریکایی را منوط به رعایت حقوق‌بشر و اصول دمکراسی می‌دانست، کشورهای بولیوی و ونزوئلا خواهان پذیرش بدون قید و شرط کوبا به این سازمان بودند. هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، پیش از تصمیم‌گیری نشست را ترک کرد، اما پس از تصویب بیانیه‌ی مشترک، موافقت اصولی خود را اعلام کرد. تا زمانیکه کوبا آمادگی خود را برای گفت‌وگو و هماهنگی با اهداف سازمان کشورهای آمریکایی اعلام نکرده است، این بیانیه فاقد تاثیرات عملی است.

در گذشته رهبران کوبا بارها و به صراحت بیان داشتند، که به‌هیچ‌وجه مایل به بازگشت به سازمان کشورهای آمریکایی نیستند. فیدل کاسترو، رهبر حزب کمونیست کوبا، حتا در چند روز پیش مدعی شد، که سازمان کشورهای آمریکایی، "اسب تروای ایالت متحده ‌امریکا" است.

آغاز دورانی نوین در قاره آمریکا

اما این سخنان سبب دلسردی رئیس‌جمهور هندوراس در ارزیابی خوشبینانه خود از بیانیه جدید نشد. به نظر رئیس‌جمهور هندوراس با این اقدام جنگ سرد به پایان رسیده است. وی ضمن شادباش به همه نمایندگانی، که در این تصمیم تاریخی شرکت جسته‌اند، گفت:«خطاهای گذشته اعتباری جاودانی ندارند.»

به نظر مقامات سیاسی در آمریکای لاتین، این بیانیه جدید حاکی از آنست، که تغییرات موفقیت‌آمیز در سطح جهانی نیازی به اسلحه ندارند. رئیس‌جمهور هندوراس این بیانیه را سرآغاز دورانی جدید از برادری و مدارا خواند. به نظر تحلیل‌گران سیاسی، بدین ترتیب روندی، که در نشست سران کشورهای آمریکایی برای عادی سازی مناسبات با کوبا در اوایل ماه آوریل آغاز شده بود، شتابی بیشتر یافته است. با قدرت‌گیری بارک اوباما در کاخ سفید، مرحله نوینی از مناسبات میان واشنگتن و هاوانا آغاز شده است. از این پس، کوبا دیگر همچون "حیاط خلوت" آمریکای مرکزی به حساب نمی‌آید.

SE/SA