پایان نیروی کار ارزان در چین
۱۳۸۷ مرداد ۱۰, پنجشنبه
رشد فزاینده تورم سبب شده است که دولت چین به منظور جلوگیری از کاهش بیشتر قدرت خرید مردم، به سمت تعیین حداقل دستمزد قانونی گام بردارد. این امر با منافع شرکت‌های تولیدکننده کالاهای ارزان صادراتی تضاد پیدا می‌کند. این شرکت‌ها از سی‌سال پیش، به تدریج وارد چین شدند تا با استفاده از نیروی کار ارزان و تولید کالاهای کم‌بها، توان رقابت خود را در بازارهای جهانی بالا ببرند.
نمونه‌ای موفق
آدیداس یکی از موفق‌ترین شرکت‌ها در این زمینه بود. به گفته هربرت هاینر، رئيس شرکت آدیداس در چین، ۵۰ درصد کفش‌های ورزشی این شرکت در حال حاضر در چین تولید می‌شود. اما هاینر اخیرا در گفت و گوئی با نشریه Wirtschaftwoche گفت که میزان تولید آدیداس در چین، به خاطر تعیین حداقل دستمزد قانونی، کاهش خواهد یافت.
آدیداس اکنون بخشی از تولید خود را به ویتنام، کامبوج، لائوس و هند انتقال داده است.
در زمینه کاهش فعالیت تولیدی در چین، آدیداس تنها نیست. شرکت‌های خارجی مستقر در هنگ کنگ، در سه دهه گذشته با سرمایه‌گذاری در "گوانگ دانگ" چین، سبب شدند که این ایالت به "کارخانه جهان" معروف شود. اما تا پایان سال گذشته، ۱۰ هزار شرکت شعبات خود را در گوانگ دانگ بستند. به گزارش رسانه‌های محلی، تا پایان سال جاری نیز ممکن است ۲۰ هزار شرکت دیگر شعبات خود را در این منطقه تعطیل کنند.
تولید ارزان: ویرانگر محیط زیست
فلیکس کان، مسئول اتحادیه شرکت‌های کوچک و متوسط در هنگ کنگ، می‌گوید:
«بسیاری از شرکت‌های مستقر در هنگ کنگ، کارخانه‌های خود را از بیست سال پیش در چین ایجاد کردند. بعضی حتی از سی سال پیش به دنبال گشایش بازار چین در این کشور حضور یافتند. اما حالا بسیاری از آن‌ها مجبورشده‌اند کارخانه‌های خود را ببندند. چین قوی شده است و علاقه‌ای به آن‌ها ندارد».
تعطیل، به صورت عمده کارخانه‌هائی را تهدید می‌کند که در جنوب چین با استفاده از نیروی کار ارزان کالاهای کم‌بها تولید می‌کنند. دولت چین دیگر حاضر نیست چنین شرکت‌هائی را با تسهیلات مالیاتی مورد پشتیبانی قرار دهد. بن سیمفن‌دورفر، استراتژیست رویال بانک اسکاتلند در هنگ کنگ معتقد است:
«این شرکت‌ها طبعا ایجاد کار می‌کنند. اما به موازات تولید ارزان با سود کم، هزینه حفاظت از محیط زیست را بالا می‌برند. مثلا مازاد مواد شیمیائی مورد استفاده در تولید اسباب بازی‌های پلاستیکی را روانه رودخانه‌ها می‌کنند. چشم‌انداز شرایط کار نیز در این کارخانه‌ها چندان جالب نیست».
هجوم شرکت‌ها به ویتنام
دولت چین از شرکت‌های حاضر در مناطق جنوبی می‌خواهد که خط تولید خود را به مرکز و غرب چین منتقل کنند. در این مناطق، به علت وجود نیروی کار فراوان، دستمزدها هنوز پائین است. اما فعال شدن تولید، دیر یا زود سبب افزایش دستمزدها خواهد شد. به این دلیل است که شرکت‌ها ترجیح می‌دهند خطوط تولید خود را به ویتنام یا سایر کشورهای منطقه منتقل کنند.
به نظر استراتژیست رویال بانک اسکاتلند، این روند گذرا نیست. او می‌گوید:
« ما معتقدیم که رشد صادرات چین نقطه اوج خود را پشت سر گذاشته است. اکنون اقتصاد صادراتی مجبور است برخورد خود را با افزایش هزینه تولید و نرخ برابری یوان روشن کند. به زودی مجبور خواهیم شد از دوران طلائی کسب و کار در چین، به عنوان پدیده‌ای حرف بزنیم که مربوط به گذشته است ».
اما در نهایت، این تحولات سبب نابودی رشته صادرات چین نخواهد شد. برعکس: تولید و کیفیت کفش کودکان بیشتر و بهتر می‌شود و کارخانه‌ها به جای تولید صندل‌های پلاستیکی، لپ‌تاپ تولید می‌کنند. کارگران ساده، با دستمزدی بسیار پائین‌تر از کشورهای صنعتی، همچنان به فراوانی وجود دارند. چیزی که هر روز کاهش بیشتری می‌یابد، نیروی کار ماهری است که در برابر هر دستمزدی حاضر به کار باشد.