پایان همایش جهانی رسانهها
۱۳۸۷ خرداد ۱۵, چهارشنبهاریک بترمن، مدیرعامل دویچه وله در سخنان پایانی این همایش در برابر ۹۰۰ شرکتکننده از ۱۰۰ کشور جهان گفت که رسانهها باید از فرصتهایی که در اختیار دارند در جهت پیشگیری از مناقشات و صلحپروری بهره گیرند. وی افزود، خطاها تنها زمانی تصحیح خواهند شد که علنی و آشکار گردند و پیششرط آن حضور رسانههای مستقل است.
در این همایش سه روزه گروههای کاری متعددی برگزار شد. موضوعهای برخی از این گروههای کاری عبارتند بودند از: پیشگیری از بحران از راه دخالت رسانهها؛ رشد اقتصادی و ثبات سیاسی و نقش رسانهها؛ چگونه میتوان مانع از مدفون شدن حقیقت زیر آوار جنگ و بحران شد؛ تروریستها در آنلاین؛ پوپولیسم و آزادی مطبوعات؛ تربیت خبرنگار در وضعیتهای بحرانی و غیره.
در بحثهای گروههای کار، مسئله بر سر پوپولیسم و آزادی مطبوعات بود؛ و اینکه در بسیاری از مناطق بحرانی جهان خبرنگاران در کار گزارشگری خود با خطرات بسیار رویارو هستند. تانیا کرمر، گزارشگر تلویزیون دویچه وله در اسرائیل در این زمینه گفت:
"درست بدلیل عمر بسیار کوتاه خبر در رسانهی تلویزیون، بسیار دشوار است که رویدادها را آنگونه که واقعا هست بازتاب داد. یعنی بدون آنکه وارد حوزهی خطر شد و بدون آنکه رویدادها را سیاه و سفید تصویر کرد و اینکه در مدت یک دقیقه و ۲۰ ثانیه یا یک دقیقه و۳۰ ثانیه گزارشی تهیه کرد و آنهم گاه بصورت زنده، که بتواند واقعیتها را آنگونه که شاهد آن بودهایم، بازتاب بدهیم."
آندرهمارتی از تلویزیون سوئیس معتقد است: "کم نیستند گزارشگران خارجی که در اسرائیل و خاورمیانه مستقر هستند و اصلا به نوار غزه نمیروند، زیرا که مثلا تابعیت دولت اسرائیل را دارند، زیرا که جنبهی امنیتی قضیه یک مسئله شده است. یعنی اینکه، بخش بزرگی از ما خبرنگاران نظراتی را اشاعه میدهیم که بطور عمده رونویسی شده است و مبتنی بر اطلاعات خود ما نیست. نمیخواهم در اینجا از این قضیه انتقاد کنم، ولی باید در آنچه که خود تجربه نکردهایم، شفافیت ایجاد کرد."
تروریستها در آنلاین
یکی از مشکلات شبکهی اینترنت، امکانی است که این شبکه در اختیار گروههای تروریست قرار میدهد. در کنار شورشیان و آزادیخواهان، گروههای شبهنظامی متعلق به ایدئولوژیهای گوناگون در رژیمهای تمامیتخواه و نیز در دمکراسیها، از وجود شبکهی اینترنت برای مقاصد خود سود میجویند. طبیعی است که سازمانها و شبکههای تروریستی نیز این امکان را دریافتهاند و برای مقاصد خود استفاده میکنند. این سازمانها میکوشند بطور غیرمستقیم از طریق اینترنت و یا تلویزیون راهی به افکار عمومی جهانی بیابند و آن را زیر نفوذ خود بگیرند. در این همایش تلاش شد با خطاب قرار دادن حوزههای سیاست و اقتصاد و نیز جامعه، به یک راهبرد مشترک در این زمینه رسیده شود.
اخلاق خبرنگاری
یکی از مباحث این همایش آموزش خبرنگاران بود. در مناطق بحرانزده و پرمناقشه در سطح جهان، اگر جامعهی بینالملل بخواهد صلح را برقرار کند و از بحرانها پیشگیری کند، آنگاه باید با هدف صلحپروری به رسانهها نقشی کانونی داد. سایمون دِری از شبکهی بیبیسی معتقد است که باید تعریفی از نقش خبرنگاران و یا رسانهها داد. او گفت:
"به نظر من باید نخست مشخص کنیم که ما از اخلاق ژورنالیستی چه میفهمیم. زیرا من عمیقا معتقدم اخلاق خبرنگاری در سطح جهان امری همگانی است. من فکر نمیکنم که این معیارها باید تغییر کند و یا عوض شود. برخی تلاش میکنند بگویند که خیر، نزد ما به گونهی دیگری است و شما نمیتوانید در اینجا همان کار را انجام دهید. مهمترین مبانی این اخلاق خبرنگاری عبارت است از: نگاه منصفانه، شفافیت و گزارش واقعی و عینی. و این مواردی است که ما باید به عنوان اصول در سراسر جهان اشاعه دهیم، آنهم برای هر کس و در هر کجا."
واقعیت این است که در هر جنگ و مناقشهای حقیقت، نخستین قربانی است. هرچند که این دریافت برای بسیاری از فعالان رسانهای و خبرنگاران مشخص است، ولی دستکم در مناطق بحرانی همچون خاورمیانه واقعیت آنگونه که هست بازتاب نمییابد. در مناقشه میان اسرائیل و فلسطین بسیاری از خبرنگاران به دلایل سیاسی با گزارشهای خود وارد جبهههای سیاسی میشوند و با محدویت در تحرکات ایشان، این واقعبینی و در نتیجه حقیقت است که قربانی میشود.
داود خدابخش