1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

پرتقال­های اسرائیلی؛ اتفاقی ساده یا دسیسه­ای انتخاباتی؟

۱۳۸۸ اردیبهشت ۷, دوشنبه

خبر توزیع پرتقال­هایی با مارک یک تولیدکننده‌ی اسرائیلی از چند روز پیش به یکی از خبرهای مهم ایران تبدیل شده است. موضوع این پرتقال­ها از رسانه­ها به مجلس نیز کشیده شد و اکنون به موضوعی امنیتی و اطلاعاتی تبدیل شده است.

https://p.dw.com/p/HfFs
عکس: M.Nelioubin

برخی از مسئولان معتقدند که این مارک­ها در داخل بر روی پرتقال­ها چسبانده شده و خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی این اقدام را «دسيسه مخالفان دولت در آستانه انتخابات» عنوان می­کند.

خبرگزاری مهر، سوم اردیبهشت، با انتشار گزارشی از توزیع پرتقال­هایی خبر داد که دارای برچسب یک تولیدکننده‌ی اسرائیلی بوده­اند. ظاهر این پرتقال­ها یک روز پیشتر در تهران، اصفهان و همدان پخش شده بود. توزیع این پرتقال­ها گرچه به گفته­ی مسئولان در سطح و مقدار محدودی صورت گرفت، اخبار این ماجرا بلافاصله در رسانه­ها و در میان مردم پخش شد و مسئولان را به تکاپو انداخت.

در جستجوی پرتقال‌فروش

مطابق روایت­های رسمی پرتقال­های جنجال‌آفرین از چین وارد شده و در کارتن­هایی قرار داشتند که آنها را تولید این کشور معرفی می­کنند. اظهارات مسئولان در مورد چگونگی وجود برچسب شرکت اسرائیلی بر روی ­پرتقال­ها متفاوت است. خبرگزاری مهر، ششم اردیبهشت، از قول معاون وزیر بازرگانی نوشت: «نصب برچسبها پس از واردات و خروج از گمرک صورت گرفته است.» مدیر عامل سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران، سوم اردیبهشت، به همین خبرگزاری گفته بود: «بررسی­های ما نشان می­دهد این نوع پرتقال [با برچسب شرکت اسرائیلی] در پوشش صوری جعبه‌هایی که نشان می­دهد ساخت کشور چین هستند از گمرک عبور کرده است.» مسئولان وزارت بازرگانی و گمرک می­گویند، در فروردین ماه ۳۷ هزار تن پرتقال وارد کشور شده که مبدا همه­ی آنها به طور قطعی و مطابق اسناد موجود کشورهای چین، مصر و آفریقای جنوبی بوده است.

برچسب­ها جعلی هستند

معاون امور گمرکی سازمان گمرک کشور روز یکشنبه، ششم اردیبهشت، به خبرگزاری ایلنا گفت: بررسی سازمان حفظ نباتات نشان می­دهد پرتقال­های مورد بحث به لحاظ حجم و اندازه کاملا با پرتقال‌های اسرائیلی تفاوت دارند. او می­افزاید: «اين اطمينان وجود دارد كه مارک شرکت اسرائیلی به صورت جعلي در مراحل بعدی توزيع آن هم به صورت معدود و پراكنده بر روی ميوه­ها الصاق شده است.» رئیس سازمان حفط نباتات نیز احتمال می­دهد که برچسب­های جعلی در مسیر بین انبار و سردخانه تا میدان توزیع میوه روی پرتقال­ها چسبانده شده باشد. او می­گوید، محموله­ی مورد بحث ۳۲۰۰ کارتن بوده و برچسب­ها به صورت پراکنده روی میوه­های ۸۰ کارتن نصب شده­اند. به گزارش خبرگزاری فارس، كيومرث جليليان، معاون وزير بازرگانی، با جعلی خواندن برچسب­ها گفته است: «خوشبختانه جعل‌كنندگان اين مارك‌ها آنقدر ناشی بودند كه حتی رنگ اصلی آرم شركت يادشده را رعايت نكرده­اند.»

دسیسه‌ی انتخاباتی مخالفان دولت

این پرسش که چه کسانی و با چه انگیزه­ای برچسب تقلبی یک شرکت اسرائیلی را روی محصولات چینی چسبانده­اند، موضوع گمانه­زنی­های متفاوتی است. علی اكبر جوانفكر، مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور، روز شنبه از وزارت اطلاعات خواست که «صحت و سقم اينگونه اخبار و گزارش‌ها را به فوريت مورد رسيدگی قرار دهد.» او در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس تاکید کرد: «در صورت بی‌اساس بودن اين ادعا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بايد با نشردهندگان آن كه موجب وهن چهره ايران اسلامی می‌شوند، برخورد قانونی كند.» همزمان با این اظهارات خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، از قول یک منبع آگاه که نخواسته نامش فاش شود «نصب بر چسب بر روی برخی پرتقال‌های وارداتی به نام اسرائيل را دسيسه مخالفان دولت در آستانه انتخابات دوره دهم رياست جمهوری عنوان كرد..»

انگیزه سیاسی یا رقابت تجاری

در حالی که برخی از مسئولان دولتی موضوع برچسب­های اسرائیلی را سیاسی می­دانند، عده­ای از واردکنندگان احتمال می­دهند که این مسئله با رقابت­های تجاری بی­ارتباط نباشد. یکی از فعالان این صنف به خبرگزاری ایسنا می­گوید: «اينكه داستان از كجا نشأت می‌گيرد بی‌خبريم، اما آنچه مسلم است به نظر می‌رسد عده‌ای در حال تخريب بی‌رحمانه‌بازرگانان فعال در حوزه ميوه هستند.»

منحرف کردن افکار عمومی

صبح دوشنبه، هفتم اردیبهشت، عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، در مورد پرتقال­های وارداتی به مسائلی اشاره کرد که بخشی از ادعاهای قبلی را رد می­کند. رجایی می­گوید: «واردات پرتقال‌های اسرائیلی از سوي يك شخص صورت گرفته، و دولت هيچ نقشی در اين زمينه نداشته است.» خبرگزاری ایلنا از قول او می­نویسد که این واردات متوقف شده و پرتقال­ها پس فرستاده شده­اند. رجایی گفته است، از اینکه این محصولات به کدام کشور و مرجع پس فرستاده شدند اطلاعی ندارد. او تاکید می­کند: «اين مساله بيشتر از آنكه يك موضوع اقتصادی باشد‏، سياسی است» و به قصد منحرف کردن افکار عمومی نسبت به تئوری­ها و عملکرد ضد اسرائیلی دولت نهم انجام شده است.

یک اتفاق ساده؟

یکی از دست‌اندرکاران بازار میوه می­گوید: «قطعا هيچ واردكننده‌ای ريسك چنين كاری را نمی‌پذيرد و تجارت سالم خود را در مظان اتهام قرار نخواهد داد.» با توجه به اظهارات رئیس کمیسیون کشاورزی که واردات پرتقال­هایی با برچسب اسرائیلی در کارتن­های چینی را تایید می­کند، عده­ای نیز این احتمال را منتفی نمی­دانند که این کار توسط صادرکنندگان چینی انجام شده باشد که هر مارک مشهوری را کپی می­کنند. در این میان ظاهرا فقط به حساسیت­های موجود در مورد کالاهای اسرائیلی توجه نشده است. با این فرض جنجالی که برپا شد توضیحی ساده خواهد داشت که البته با تئوری­های توطئه­ی سیاسی و «دسیسه­ی انتخاباتی» همخوان نیست.

BK/BB