پرستش طبیعت به شیوه‌ی انسان‌های عصر یخبندان در آلمان
۱۳۹۱ شهریور ۱۳, دوشنبه
طبیعتپرستان از اقوام بدوی (کلتی) بودند که بیشتر در مناطق مرکزی اروپا (ایرلند، اسکاتلند) سکونت داشتند و اغلب با کارهایی نظیر شعبده‌بازی و پیش‌گویی امرار معاش می‌کردند. فعالیت هواداران این آیین که قدمتی ۲۰۰۰ ساله دارد، دو سده است که به‌ویژه در آلمان و بریتانیای کبیر از سر گرفته شده است. اجرای آداب عبادی این آیین پس از گسترش دین مسیح در سراسر اروپا، با دشواری همراه شد. در برخی از برهه‌های زمانی، طبیعتپرستان که "دروییدها" (Druiden) خوانده می‌شوند، حتی مجاز به ادای رسوم خود نبودند.
پیروان آیین "طبیعتپرستی" ولی امروزه فعالیت عبادی خود را همراه با گردآوری نشانه‌ها و ادبیات شفاهی مربوط به چگونگی اجرای فرایض آن آغاز کرده‌‌اند. شمار طبیعتپرستان در بریتانیای کبیر تا ده هزار تن تخمین زده میشود. قوانین این کشور اصولا "طبیعتپرستی" را به عنوان یک مذهب به رسمیت می‌شناسد.
طبیعتپرستان در آلمان
از شمار پیروان طبیعت در آلمان آمار دقیقی در دست نیست. انجمن‌هایی که با این عنوان در این کشور به ثبت رسیده‌اند، موافق مدل بریتانیایی، خواهان به رسمیت شناخته‌شدن به عنوان نهادی دینی در این کشورند. یکی از کنشگران این جنبش کلتی، فولکرت فولکمن (Volkert Volkmann) که در نزدیکی فرانکفورت زندگی می‌کند، در این باره می‌گوید: «این دین پیش از مذاهب مسیحی و اسلام وجود داشته و قدیمی‌ترین مذهب جهان است.»
این کنشگر ۵۵ ساله که مدیتیشن تدریس می‌کند، با طی کردن مدارج "روحانی" طبق موازین این آیین در اسکاتلند به مقام "استادی" دست یافته و از این رو صلاحیت تدریس در این رشته و اجرای آداب ویژه‌ی طبیعتپرستان را داراست. او می‌گوید: «طبیعتپرستی، دین شادی است؛ انسان‌ها در طبیعت گرد هم می‌آیند، با هم می‌رقصند، در کلاس‌های مدیتیشن شرکت می‌کنند، گل و گیاه و درخت می‌کارند و شعر و آواز می‌خوانند.»
ستایش مادر زمین
فولکرت فولکمن خود هنگام اجرای مراسم این آیین چنگ می‌نوازد. این آلت موسیقی در انتقال روایت‌ها و حدیث‌های طبیعتپرستی در تاریخ این آیین نقش تعیین‌کننده‌ای بازی کرده است. به گفته‌ی این طبیعت‌پرست که از راه درمان بیماران به شیوه‌ی طبیعی امرار معاش می‌کند، نوشته و کتابی در مورد قواعد و فرایض این آیین کهن وجود ندارد. آن‌چه امروزه به اجرا در می‌آید، به‌طور شفاهی نسل به نسل به پیروان آن منتقل شده است. طبیعتپرستان به زندگی و موجودات زنده باور دارند: «ما مادر زمین را ستایش می‌کنیم و کاری در جهت نابودی آن انجام نمی‌دهیم. ما به‌جای زهرآلود کردن حیات، روی زمین می‌رقصیم و شادی می‌کنیم.»
به گفته‌ی فولکرت فولکمن این رسم، یکی از اصول طبیعتپرستی است؛ اصولی که این "استاد" درصدد است به ویژه به جوانان بیاموزد. شیوه‌ی آموزشی او برای آگاه ساختن نسل جوان نسبت به ارزش‌های زمین، کاشتن درخت در مناطق مختلف است. پیروان این آیین سال‌هاست که به مدارس آلمان دعوت می‌شوند و تجربیات خود را با دانش‌آموزان در کلاس‌های درس تعلیمات دینی در میان می‌گذارند.
اجرای مراسم در طبیعت
اغلب اجرای مراسم عبادی این آیین در طبیعت برگزار میشود، به ویژه آداب موسوم به "گذار از مراحل زندگی"، چون گذر از دوران بلوغ، ازدواج‌کردن یا وداع با زندگی ـ مرگ.
در برخی موارد ادای فرایض این آیین در سالن سرپوشیده‌ای که فولکرت فولکمن در کنار خانه‌ی خود ساخته، برپا میشود. این سالن با نشانه‌ها و وسایلی که معنای معنوی ویژه‌ای در آیین دارند، تزیین شده است؛ از جمله با کپی مجسمه‌ی چوبی "پادشاه کلتی" که در حفاری‌های ایالت هسن بدست آمده است.
پیروان شاخه‌های گوناگون طبیعتپرستان هر ساله در این سالن گرد هم می‌آیند و با یکدیگر درباره‌ی تجربه‌ها و نظرات خود گفت‌وگو می‌کنند. شمار این پیروان که در میانشان کارمند بانک، پزشک، وکیل و کارگر فنی هم دیده میشود، در منطقه‌ی رود‌های راین ـ ماین، حدود ۵۰۰ تن تخمین زده میشود.
طبیعتپرستان معمولا از اعتراف به تعلق خود به این آیین سرباز می‌زنند، چون اغلب با پیش‌داوری‌های مردم عادی که طبیعتپرستی را با فرقه‌ها‌ی مختلف مذهبی اشتباه می‌گیرند، روبرو می‌شوند.
در همسایگی فولکرت فولکمن هم کسانی بودند که با این پیش‌داوری با اصول اعتقادی او برخورد می‌کردند. فولکمن که پدر سه فرزند است، می‌گوید: «اهالی این روستا، بعد از آشنایی با من و مراسم ما، این پیش‌داوری‌ها را کنار گذاشتند. ما در حال حاضر مراسم مشترک با مسیحی‌ها برگزار می‌کنیم.»
آیینی بی‌ضرر
شاخه‌های گوناگون انجمن‌های طبیعتپرستان آلمان اغلب عضو "تشکیلات سراسری حمایت از فرهنگ معنوی طبیعتپرستی سنتی" هستند. آندرآ گروه (Andrea Groh)، یکی از بنیانگذاران این شبکه، تاکید می‌کند که «عضویت در این تشکیلات سراسری، الزامی نیست. هر انجمن و فرد طبیعت‌پرست می‌تواند به تنهایی با خدا یا خدایان خود رابطه برقرار کند».
با این حال هدف این تشکیلات به رسمیت شناخته شدن اعضای این شبکه به عنوان نهادهای رسمی مذهبی است؛ هدفی که برای دستیابی به آن معیار عضویت در این تشکیلات سراسری نقش مهمی بازی می‌کند. این شبکه هم‌چنین نمایندگان انجمن عضو خود را به عنوان مشاور و کارشناس امور طبیعتپرستی به نهادهای دیگر معرفی می‌کند. برای نمونه، اعضای این شبکه در تهیه‌ی سریال‌های گوناگون تلویزیونی درباره‌ی این آیین با "موزه‌ی آلمان" شهر نورنبرگ همکاری نزدیک داشتند. این تشکیلات از آن گذشته، ۱۲ سال است که هر سال مراسم "روز خدایان" را در این کشور برگزار می‌کند. در این مراسم ده‌ها هزار تن از پیروان گروه‌های مختلف دینی و آیینی از سراسر آلمان و جهان شرکت می‌کنند.
یکی از کارشناسان امور مذهبی کلیسای پروتستان آلمان، کای فونکشمیت (Kai Funkschmidt) که در باره‌ی این آیین تحقیقات بسیاری کرده است، انگیزه‌ی کسانی که به آن می‌پیوندند را این‌گونه توضیح می‌دهد: «بسیاری از اعضای این گروه‌ها به این دلیل که زندگی هر روز پیچیده‌تر میشود و انسان طبیعت را به نابودی می‌کشاند، به این آیین رو می‌آورند. از آن گذشته، از آن‌جا که کتابی در باره‌ی اصول و آداب و فرایض این آیین وجود ندارد، هر کس می‌تواند آن را آیینه‌ی آمال و آرزوهای خود بداند.»
این کارشناس مذهبی آیین طبیعتپرستی را به عنوان رقیب سه دین صاحب کتاب جهان که پیروان زیادی دارد، نمی داند: «شمار پیروان این آیین زیاد نیست، ولی تعداد شاخه‌های منشعب از آن بسیار است.»