پناهگاه امن طلا در ایران

خرید طلا و ذخیره کردن آن از امن‌ترین شیوه‌های سرمایه‌گذاری در ایران به شمار می‌رود. این رویکردی است که با بحرانی شدن حوزه صنعت و تولید و با رکود موجود در بازار مسکن، رونق بیشتری گرفته است.

دکتر پدرام سلطانی، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با دویچه‌وله به دلایلی می‌پردازد که موجب ترجیح در خرید و نگهداری طلا نسبت به سرمایه‌گذاری‌در عرصه‌های دیگر می‌شود.

افزایش بهای طلا تابع چه شرایطی است؟ مکانیسم این صعود را چگونه می‌توان به زبان ساده توضیح داد؟

پدرام سلطانی: طلا یکی از فلزات بهادار است که نقش کارکردی به‌عنوان شبه نقد در بازار پول دارد و عملا ابزار معاملات بین‌المللی است. کاهش و افزایش نرخ طلا به چند مولفه ارتباط دارد. هرگونه فعل و انفعال سیاسی و اجتماعی که اثر قابل انتظاری روی اقتصاد داشته باشند، از جمله موارد تاثیرگذار در عرضه و تقاضای طلا هستند.

مثلا بحث رکود اقتصادی در آمریکا و همچنین کسری بودجه آمریکا، طبعا انتظارات و امید خریداران و مصرف‌کنندگان را از این‌که اقتصاد آمریکا رونق بگیرد کمتر می‌کند و این، تمایل آنها را به این‌که طلا بخرند بیشتر می‌کند.

الان بالا رفتن تورم در چین نیز از عوامل افزایش قیمت طلا عنوان می‌شود.

بله! مولفه‌های مهم دیگر، نابسامانی‌هایی هستند که در حوزه یورو در یونان و پرتغال و ایرلند و اخیرا اسپانیا و ایتالیا به وجود آمده‌اند. ناآرامی‌های کشورهای عربی و هم‌چنین افزایش تورم در چین نیز موثرند.

اینها مواردی هستند که انتظارات بازیگران اصلی اقتصاد را نسبت به بهبود اوضاع در حوزه تولید و سرمایه‌گذاری از بین می‌برند. این موارد، رفتار آنها را محافطه‌کارانه می‌کند و موجب می‌شود که آنها به‌جای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، نقدینگی خود را به سمت خرید طلا سوق دهند.

و این تاثیر در ایران چگونه خواهد بود؟ در کشوری که اساسا سرمایه‌گذاری با احتیاط و تانی صورت می‌گیرد و مردم "امن‌ترین" مورد سرمایه‌گذاری را طلا می‌دانند.

با انتظارات تورمی موجود در ایران که ناشی از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و فشار آن بر تولید و صنعت است، رکود در این حوزه‌ها دامن زده می‌شود و این طبعا نقدینگی را به سمت غیرمولد سوق می‌دهد.

الان بازار مسکن ایران هم در وضعیت رکود است و طبعا طلا در صدر ترجیحات مردم برای پس‌انداز و خرید قرار می‌گیرد. علاوه بر این مولفه‌ها، نرخ طلا بر اساس رفتارهای هیجانی، حتی با شیب تندتری نیز در مقاطع کوتاه افزایش پیدا می‌کند.

آیا متولیان اقتصاد و بازار در ایران می‌توانند فارغ از مسائل جهانی، بازار سکه و طلا را در ایران مدیریت کنند؟

طبیعتا نوسانات نرخ طلا در ایران نمی‌تواند فارغ از نوسانات آن در بازار جهانی باشد. به‌هر حال طلا قابلیت نقل و انتقال سریع دارد و اگر احیانا شیب قیمت در جایی وجود داشته باشد، طلا به آنجا منتقل می‌شود تا این شیب را کنترل کند. نرخ طلا در ایران در بلند مدت تابع نرخ جهانی است، اما همان‌طور که گفتم به دلیل رفتارهای هیجانی، این افزایش نرخ می‌تواند آهنگ نسبتا سریع‌تری نسبت به بازار جهانی داشته باشد. اما با ورود طلا به بازار توسط بانک مرکزی یا منابع دیگر، انتظار می‌رود که این نرخ در تناسب با نرخ جهانی قرار ‌گیرد.

سقوط کنونی بازار سهام، بازار طلا را دستخوش چه تغییراتی خواهد کرد؟ امروز در معاملات بورس نیویورک قیمت هر اونس طلا ۶ دلار تنزل کرد.

هرچقدر که در بلند مدت انتظارات سرمایه‌گذاران از بهبود بازار سهام کاهش پیدا کند، این اثر معکوسی روی بازار طلا می‌گذارد. یعنی در بلند مدت، منحنی بازار سهام و طلا برعکس هم حرکت می‌کنند اما در کوتاه مدت با توجه به مولفه‌های متعددی که در بازار هست، نمی‌توان انتظار داشت که مسیر حرکت متضاد باشد.

موارد اجتماعی و سیاسی که گفتم یا ارزش دلار و بخش عرضه طلا خیلی در این مسیر موثرند. مثلا مدتی است بانک‌های مرکزی معتبر دنیا از عرضه طلای خود تا حد زیادی کاسته‌اند و این خودش یکی از دلایل افزایش قیمت طلاست.

مهیندخت مصباح

تحریریه: عباس کوشک جلالی