1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
اجتماعی

پيشگام قوانین برابری زن و مرد

۱۳۹۹ مهر ۱۵, سه‌شنبه

۱۵ مهر ۱۲۸۵: ۱۱۴ سال پيش در چنين روزی مهرانگيز منوچهريان در مشهد زاده شد: «در مراسم خاكسپاريم بدون روضه‌خوانی اگر فرد خوش‌صدايی حاضرين را مشغول كند و وسايل پذيرايی از قبيل شيرينی و ساندويچ باشد، بد نيست.»

https://p.dw.com/p/3jTwk
عکس: privat

پدر مهرانگيز منوچهريان بازرگان بود ولی به فرهنگ به ويژه زبان فرانسه علاقه داشت و به همراه مادر او اين زبان را به خوبی آموخت.

او دبستان را به كمك آموزگاران سرخانه گذراند و در تهران به دبيرستان‌های فرانسوبان رفت. در همه درس‌ها ممتاز بود مگر شرعيات كه به گفته خودش با تقلب رد می‌‌كرد: «سؤال به قدری غير منصفانه بود كه هر تقلبی دفاع مشروع محسوب مي‌شد.‌»

هم‌زمان نزد استاد به‌نام علينقی وزيری اندكی موسيقی آموخت.

۲۶ ساله بود كه آموزگار زبان فرانسه شد و دو سال بعد با فرمان ويژه رضاشاه، بی‌آزمون به دانشسرای عالی راه يافت و چهار سال پس از آن ليسانس علوم تربيتی گرفت.

۴۱ ساله بود كه با پايان تحصيل حقوق در دانشگاه تهران وكيل دادگستری شد و كتاب "انتقاد قوانين اساسی و مدنی و كيفری ايران از نظر حقوق زن" را نوشت و مهريه را "مبلغی برای خريد و فروش دختر و زن در ايران" دانست.

۵۶ ساله بود كه پايان‌نامه دكتری حقوقش "جرايم اطفال طرح تأسيس محاكم اختصاصی اطفال" پذيرفته شد و راه او را برای تصويب چند قانون نوين خانواده، طلاق، ارث و كودكان گشود: «در قانون بسياری از كشورها زادگان خارج از ازدواج را "فرزندان نامشروع"، "حرامزاده" يا "ولدالزنا" می‌نامند. همه زادگان مشروع‌اند و اين كلمات موهن بايد از كليه قوانين حذف شوند.»

۵۷ ساله بود كه به مجلس سنا راه يافت و با اينكه انتصابی شاه بود حتی با قانون جانشين پادشاه كه تنها پسر را واجد شرايط وليعهدی می‌دانست مخالفت كرد و سرانجام در اعتراض به قانون گذرنامه كه خروج زن را تنها با اجازه شوهر مجاز می‌دانست از مقامش كناره گرفت.

بر پايه تلاش خستگی‌ناپذير و طرح او قانون نوين خانواده كه بررسی، حذف و اصلاح مواد مربوط به ارث، تابعيت، اقامتگاه، ازدواج، طلاق و چند مورد ديگر را در راستای پاسداری از حقوق زنان دربر داشت در سال ۱۳۴۶ تصويب و هفت سال بعد اصلاح شد. روح‌الله خمینی اما اين قانون را ملغی كرد و آن را "نابودی زندگی خانواده مسلمان" خواند.

مهر‌انگیز منوچهریان پس از انقلاب ۵۷ بارها به دادسرا خوانده شد تا سرانجام همه حقوق زمان سناتوری‌اش را به "بيت‌المال" پس بدهد.

نخستین سناتور زن مجلس سنای ایران در ۹۳ سالگی در تهران درگذشت.