چرا ایرانیان بیش از پیش به نگهداری سگ روی آورده‌اند؟ - گزارش تصویری

در باورهای دینی اکثر مسلمانان از سگ به نیکی یاد نمی شود. براساس احکام دینی، سگ حیوانی نجس است. برخی بر این باورند که "خانه‌ای که سگ در آن باشد، نماز ندارد" و حتی "فرشته و ملائکه از فراز خانه‌ای که سگ در آن باشد عبور نمی‌کنند". علیرغم این باورها و حتی با ایجاد سیستم سیاسی "جمهوری اسلامی"، در ایران بر شمار افرادی که به نگهداری سگ می‌پردازند افزوده شده است.

دانشمندان آغاز اهلی کردن سگ توسط انسان و زندگی این دو در کنار هم را بین ۱۵ هزار تا ۱۰۰ هزار سال قبل از میلاد مسیح تخمین می‌زنند. بیشتر ادیان و مذاهب رابطه منفی با سگ ندارند. منفی شدن رابطه اقشار مذهبی ایران با سگ اما مربوط به چند صدسال اخیر و طبق حکم فقهای شیعه است.

علیرغم همه فشارها و سخت‌گیری‌ها هر روز بر شمار افرادی که در ایران به نگهداری از سگ روی می‌آورند افزوده می‌شود. چرا؟ جامعه‌شناسان بر این باورند که در سال‌های اخیر روابط اجتماعی و بخصوص روابط بین انسان‌ها (مثل اعتماد، وفاداری، عاطفه، صداقت، فداکاری) در ایران آسیب دیده و نگهداری از حیوانات جایگزین روابط آسیب دیده شده است.

بزرگ‌ شدن شهرها، کوچک شدن خانواده‌ها، جدا زندگی کردن فرزندان از پدر و مادر، کاهش دید و بازدید‌ها و روابط اجتماعی ناشی از کمبود وقت و یا مسائل اقتصادی موجب می‌شود تا انسان‌هایی که احساس تنهایی می‌کنند به نگهداری از حیوانات خانگی روی آورند.

وفاداری یکی دیگر از عناصر اجتماعی است که در ایران بشدت صدمه دیده است. اما یکی از خصلت‌های اصلی سگ‌ها، وفادار بودن آن‌ها به صاحب‌شان است.

به زعم روان‌شناسان و جامعه‌شناسان، به "اعتماد سیاسی و اجتماعی" در جامعه ایران بشدت لطمه خورده است و شهروندان اعتماد خود را به همه‌چیز از دست داده‌اند. سگ و صاحب آن به یکدیگر اعتماد کامل دارند و این اعتماد حتی "مادام‌العمر" است.

در سال‌های اخیر منتقدین و کاربران در شبکه‌های اجتماعی ایرانی به دلیل "دروغ‌های سیاستمداران" و "رسانه‌های وابسته" جمهوری اسلامی را "جمهوری دروغ" می خوانند. آنها معتقدند که زندگی ایرانیان با دروغ همراه شده است. سگ اما به صاحبش دروغ نمی‌گوید و صاحب هم نیاز به دروغ‌گویی به سگ خود ندارد.

درحالی که از عنصر فداکاری در جوامع انسانی هر روز کاسته می‌شود، سگ اما در فداکاری برای صاحب‌اش لحظه‌ای درنگ نمی‌کند.

در حالی که جمهوری اسلامی از یک سو تلاش می‌کند شهروندان خود را از داشتن سگ محروم کند، از سوی دیگر اما نیروهای انتظامی و امدادی از این حیوان برای انجام ماموریت‌هایی چون یافتن مواد مخدر، بمب یا امداد و نجات مجروحین استفاده می‌کنند. البته باید اذعان داشت که ایده و تکنیک‌های آموزشی سگ‌ها از "غرب وحشی" وارد شده است.

علی خامنه‌‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، غرب را "وحشی" می‌نامد و ادعا می‌کند "تمدن اسلامی" در ایران در حال پاگیری است. جالب این که ایرانیانی که در غرب زندگی می‌کنند شاهد ارائه راه‌حل‌های متمدنانه برای موضوع سگ و نگهداری از آن هستند و در عین حال می‌بینند که "تمدن اسلامی" چگونه در کشورشان از قوه قهریه برای حل آن استفاده می‌کند.

مدیران شهری ایران برای "حل موضوع سگ‌های ولگرد" با استفاده از شلیک گلوله و یا سم دست به کشتار سگ‌ها زدند که با اعتراض شهروندان روبرو شد. اما شهروندانی هم بودند که با ایجاد پناهگاه حیوانات به جمع‌آوری سگ‌ها، مداوا و تغذیه آنها پرداختند و هزینه آن را هم با کمک‌های مالی مردم تامین کردند.

اردیبهشت ۱۳۹۰ برخورد با سگ گردانی به مجلس شورای اسلامی کشیده شد و نمایندگان به دنبال طرحی برای ممنوعیت داشتن سگ و جریمه صاحبان این حیوان بودند.

بهمن ۱۳۹۷ هم رئیس وقت پلیس تهران اعلام کرد با هماهنگی دادستان تهران هرگونه سگ‌گردانی داخل شهر تهران، معابر و پارک‌ها ممنوع است و با صاحبان سگ و خودروهای حامل سگ برخورد می‌شود. این درحالی است که در قانون هیچگونه منعی برای سگ گردانی وجود ندارد.

اخیرا "حامیان حقوق حیوانات و عموم مردم" در نامه‌ای خطاب به محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس و سمیه رفیعی، رئیس فراکسوین محیط زیست خواستار لغو برخورد با سگ‌گردانی و اصلاح قوانین این حوزه شده‌اند و حتی شش پیشنهاد نیز برای هم زیستی مسالمت‌آمیز نیز ارائه کرده‌اند.

در آلمان کسانی که سگ نگهداری می‌کنند باید سگ خود را در شهرداری‌ها به ثبت برسانند و برای آن مالیات پرداخت کنند. بسیاری از سگ‌ها "چیپ" گذاری شده هستند و سگ‌هایی که احتمال می‌رود خطر آفرین باشند باید در بیرون "پوزه‌بند" داشته باشند. در مورد مدفوع آنان نیز سطل‌های مخصوص در معابر عمومی نصب شده که پلاستیک‌های کوچک مجانی برای جمع‌آوری مدفوع در آن قرار داده شده‌اند.