صنعت لوازم خانگی ایران بعد از خروج شرکت‌های کره جنوبی
۱۳۹۸ بهمن ۲۸, دوشنبه
علیرضا موسوی مجد، رئيس هیئت مدیره انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران نیز شنبه ۲۶ بهمن با تایید این موضوع اعلام کرد: «چند شرکت ایرانی با استفاده از زیرساخت‌هایی که قبلا از کره جنوبی وارد شده‌اند، از سال آینده قصد تولید لوازمی چون تلویزیون، مونیتور، لباسشویی و یخچال را دارند تا بتوانند خلاء بازار را پر کنند».
اما آیا واقعا شرکت‌های داخلی توان پر کردن خلا بازار را دارند؟
آقای مجد به سهم شرکت‌های کره‌ای در صنعت تولید لوازم خانگی یا بازار آن در ایران اشاره‌ای نکرده، اما اردیبهشت ۹۵ محمدرضا دیانی رئیس انجمن لوازم خانگی به خبرگزاری فارس گفت: « ۶۵ درصد مجموع بازار لوازم خانگی کشور در اختیار شرکت‌های خارجی و ۵۵ درصد آن در انحصار دو شرکت کره‌ای سامسونگ و ال‌جی است».
بعد از خروج آمریکا از برجام، صنایع خانگی ایران نیز مانند بسیاری از بخش‌های دیگر با رکود در تولید و افزایش چشمگیر قیمت مواجه شده است.
مرکز آمار ایران در حالی که نرخ تورم دی‌ماه را ۳۶.۸ درصد گزارش داده، افزایش قیمت لوازم خانگی و مبلمان را ۵۸ درصد ارزیابی کرده که نشان می‌دهد رشد قیمت‌ها در بخش لوازم خانگی بسیار بالاتر متوسط رشد قیمت‌ها در بخش‌های مختلف است.
یکی از علل آن، افزایش هزینه تولید لوازم خانگی است.
مرکز آمار در گزارش جداگانه‌ای که هفته گذشته منتشر شد، می‌گوید تورم تولیدکننده (به زبان ساده شده یعنی هزینه تولید) در بخش صنعتی طی ۱۲ ماهه منتهی به پاییز سال جاری نسبت به دور مشابه پارسال ۶۱.۵ درصد بوده است. به عبارتی افزایش هزینه تولید بخش صنعت طی یک سال بالای ۶۱ درصد بوده است. این شاخص برای کل تورم تولیدکننده در بخش‌های مختلف از کشاورزی تا خدمات به‌طور متوسط ۵۰ درصد بوده است که نشان می‌دهد هزینه تولید در واحدهای صنعتی بسیار بالاتر از دیگر بخش‌ها رشد داشته است.
محصولات خانگی عمده
چهار محصول عمده خانگی تولیدی داخل ایران عبارت از تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی و کولر آبی است.
اگر آمارهای دوران قبل از خروج آمریکا از برجام را با ۹ ماه ابتدایی سال جاری خورشیدی (آخرین آمار منتشر شده در سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت) مقایسه کنیم، تولید برخی از این محصول‌ها تحت تاثیر تحریم‌ها به شدت کاهش یافته، اما تولید برخی دیگر افزایش داشته است.
تولید تلویزیون در واحدهای تولیدی ایران طی این مدت ۳۹ درصد کاهش یافته و به ۵۱۳ هزار دستگاه رسیده و تولید ماشین لباسشویی در این مدت با افتی ۲۳ درصدی حدود ۴۸۱ هزار دستگاه شده است.
اما تولید یخچال با افزایشی ۱۵ درصدی به ۷۳۵ هزار دستگاه و تولید کولر آبی با رشدی ۸۸ درصدی به ۶۳۸ هزار دستگاه رسیده است.
در نگاه اول شاید به نظر برسد صنعت تولید یخچال و کولر ایران به رغم تحریم‌ها پیشرفت کرده، اما واقعیت این است که ظرفیت تولید این اقلام در دوران قبل از تحریم‌های بین‌المللی سال ۲۰۱۲ بسیار بالاتر از میزان کنونی بود و تنها کاری که انجام شده این است که ایران در سال جاری، توانسته بخشی از ظرفیت‌های تولید قدیمی را احیا کند و معلوم نیست بعد از خروج شرکت‌های کره جنوبی از ایران وضعیت چگونه خواهد بود.
برای مقایسه شاید بهتر باشد به آمارهای کل سال ۱۳۹۱ نگاهی بکنیم: تولید تلویزیون ۲.۴ میلیون دستگاه؛ ماشین لباسشویی ۸۱۰ هزار دستگاه؛ یخچال ۹۵۰ هزار دستگاه و تولید کولر آبی ۹۳۰ هزار دستگاه.
چنانچه دیده می‌شود تولید لوازم خانگی ایران در سال ۹۱ بسیار بیشتر از تولیدات کنونی یا حتی دو سال قبل است و نشان می‌دهد چگونه تحریم‌های بین‌المللی سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ صنعت لوازم خانگی ایران را فلج کرده بود و این بخش حتی نتوانسته از زیر آوار تحریم‌های قبلی نیز بیرون بیاید.
آشفته‌بازار لوازم خانگی ایران
حمیدرضا دهقانی‌نیا سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق سوم بهمن‌ماه در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته بود لوازم خانگی بیشترین سهم کالای قاچاق را دارد و ۶۸ درصد کالا در بازار لوازم خانگی قاچاق است.
وی گفت مصرف لوازم خانگی در کشور در سال ۹۷ حدود ۳.۳ میلیارد دلار بوده است: «طبق برآوردهای رسمی ۸۹۷ میلیون دلار آن تولید داخل، ۲۹۶ میلیون دلار واردات رسمی که مجموعاً یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار می‌شود. براین اساس، حدود ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار، کالای لوازم خانگی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود».
در کنار خروج شرکت‌های کره جنوبی از ایران، چنین حجم عظیمی از قاچاق به همراه افزایش قیمت لوازم خانگی و رکود در بازار، آینده صنعت لوازم خانگی ایران را زیر سوال بزرگی قرار داده است.
تجارت دوجانبه با کره جنوبی
در پایان بهتر است نگاهی به بازرگانی دوجانبه ایران و کره جنوبی بیندازیم.
بر اساس آمارهای گمرک کره جنوبی، صادرات این کشور در سال ۲۰۱۹ به ایران با افتی ۸ برابری نسبت به سال ۲۰۱۸ به حدود ۲۸۲ میلیون دلار رسید.
واردات کره جنوبی از ایران نیز تقریبا نصف شد و به ۲.۱۳ میلیارد دلار رسید.
آمارهای ماه ژانویه سال جاری نشان می‌دهد صادرات این کشور به ایران در همین ماه زیر ۱۴ میلیون دلار بوده است و وارداتش از ایران تنها ۷۵۱ هزار دلار شده است. این آمار نشان می‌دهد شریان تجارت ایران و کره جنوبی در ماه گذشته میلادی تقریبا بسته شده است.
* مطالب منتشر شده در این صفحه صرفا بازتاب دهنده نظر و دیدگاه نویسندگان آن است.