ژاپن و "پیوند ناگزیر" با انرژی اتمی
۱۳۹۰ اسفند ۲۱, یکشنبه
یک سال پس از فاجعه اتمی فوکوشیما نتایج بازرسی‌های کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر خوشایندی برای صنعت هسته‌ای ژاپن بوده است. تیمی ده نفره از بازرسان آژانس بنا به درخواست مقامات ژاپنی راهی این کشور شده بودند تا میزان پایداری تأسیسات هسته‌ای این کشور را در صورت وقوع فجایعی همانند زمین لرزه، سونامی یا قطع برق بیازمایند.
به گفته‌ی کارشناسان آژانس هر چند تأسیسات هسته‌ای ژاپن توانستند از این آزمون سربلند بیرون آیند اما باز هم بازرسی‌های بیشتری باید در این کشور صورت بگیرند.
در گزارش پایانی آژانس آمده است که این سازمان باید امنیت صنعتی و هسته‌ای ژاپن (نیسا) و همچنین در آینده تمامی اقدامات اپراتورهای هسته‌ای در این کشور را به طور مناسب ثبت و آزمایش کند.
عدم کارکرد درست مقامات در این زمینه در گذشته خرابی‌ها و رویدادهای ناگوار بی‌شماری را رقم زده زیراکه اپراتورها به درستی گزارش حوادث را منتقل نکرده و یا با فریب مسئولان از زیر بار تعمیرات اصلی شانه خالی کرده‌اند.
از همین رو نیز ژاپن در پی انجام اصلاحاتی در آژانس امنیت صنعتی و هسته‌ای این کشور است. تا کنون این آژانس یکی از زیرمجموعه‌های وزارت اقتصاد به شمار می‌آمد اما بنا بر توافق اعضای کابینه این کشور از این پس سازمانی جدید با اختیارات نظارتی بر صنعت هسته‌ای تشکیل می‌شود که زیر نظر وزارت محیط زیست فعالیت خواهد کرد.
پیش‌نویس این طرح اوایل ماه آوریل در مجلس به رأی گذاشته خواهد شد.
تردید مردم نسبت به استفاده از انرژی اتمی
در حال حاضر از ۵۴ رآکتور هسته‌ای در سراسر ژاپن تنها ۳ رآکتور در حال فعالیت هستند. هر ۱۳ ماه یکبار به طور مرتب رآکتورهای اتمی در این کشور به منظور کار تعمیرات و نگهداری خاموش می‌شوند.
چنانچه تا پایان ماه آوریل فعالیت ۳ رآکتور کنونی نیز متوقف شود، آن‌وقت ژاپن بایستی بدون استفاده از انرژی هسته‌ای از پس تأمین برق مورد نیاز خود برآید.
برای چندین دهه در ژاپن که سومین اقتصاد بزرگ جهان به شمار می‌رود، عدم استفاده از انرژی هسته‌ای غیرقابل تصور بود. تا زمان وقوع فاجعه فوکوشیما ۵۴ رآکتور فعال در این کشور نزدیک به ۳۰ درصد از برق مورد نیاز را تولید می‌کردند، هم‌اینک ۳ رآکتور فعال قادر به تأمین کمتر از ۳ درصد از برق مورد نیاز هستند.
رآکتورهای خاموش تنها در صورت موافقت مقامات محلی به شبکه سراسری وصل خواهند شد. پس از فاجعه سال گذشته ژاپنی‌ها نسبت به انرژی هسته‌ای با تردید شدیدی نگاه می‌کنند و روند اخذ اجازه مورد نیاز از مقامات مسئول نیز کاری زمان‌بر است. از همین رو فعال شدن مجدد رآکتورهای خاموش امری است که تحقق آن در کوتاه مدت چشم‌انداز روشنی ندارد.
افزایش تولیدات صنعتی در ژاپن
اما ژاپن تا به امروز برای تولید برق مورد نیاز با مشکلی مواجه نشده است. قطارها بار دیگر به راه افتادند و چرخ‌های صنایع سنگین همانند گذشته می‌چرخند. حتی بر اساس آمار وزارت افتصاد و بازرگانی ژاپن تولیدات صنعتی در این کشور در ماه دسامبر سال گذشته ۴ درصد نیز افزایش داشته که بخش عمده‌ای از آن به شاخه‌‌ی خودروسازی و الکترونیک باز می‌گردد.
با این همه خانه‌های مسکونی و بیش از شرکت‌ها موظف به صرفه‌جویی به ویژه در زمان اوج مصرف انرژی هستند.
افزون بر آن هزینه استفاده از برق نیز به شدت افزایش یافته زیرا که ژاپن محتاج به واردات سوخت‌های جایگزین نظیر نفت است. آن‌هم درست در زمانی که به دلیل تحریم‌ها علیه ایران جامعه‌ی جهانی به دنبال کاهش واردات نفت از این کشور است. ژاپن ۱۰ درصد واردات نفت خود را از ایران تأمین می‌کند.
یوشیهیکو نودا، نخست‌وزیر ژاپن در نطقی در مجلس این کشور از قصد دولت برای کاهش بلند مدت وابستگی ژاپن به انرژی هسته‌ای و همچنین گسترش تولید انرژی‌های تجدیدناپذیر سخن گفت.
با این همه آقای نودا بر خلاف نخست‌وزیر پیشین خواستار خروج ژاپن از انرژی اتمی نیست و به گفته‌ی وی این کشور دست‌کم تا سال ۲۰۳۰ برای تولید برق خود به این نوع از انرژی نیاز دارد.
SN/SJ