کابوس جنگ داخلی در لبنان و نقش ایران
۱۳۸۹ بهمن ۳, یکشنبه
ساشا بدران که یک دانشجوی ۲۲ ساله‌ی لبنانی است به خبرنگار خبرگزاری آلمان از اضطراب و افسردگی شدید خود می‌گوید. ولی ساشا در این مورد تنها نیست. با تشدید ناآرامی‌های سیاسی در کشور و رویارویی جناح‌ها، بسیاری شهروندان عادی لبنان از احساس ترس، استرس و اضطراب در رنج هستند. کابوس بازگشت جنگ به لبنان، از نوع جنگ داخلی ۱۵ ساله، به بسیاری محافل و خانواده‌ها راه یافته است.
خانم آنتوانت خوری، دکتر روانشناس، می‌گوید که امروزه شیوع افسردگی و ترس در میان مردم فقط به فضای سیاسی حاکم بازنمی‌گردد. از نظر وی، «آنچه امروز مردم لبنان شاهد آن هستند، در پیوند با وضعیتی است که در جنگ داخلی سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ (۱۳۵۴ تا ۱۳۷۹) تجربه کردند».
خانم خوری می‌افزاید: «ناآرامی و خشونتی که در آن سال‌ها لبنان را در خود فروبرد، هنوز بر روح و روان مردم سنگینی می‌کند ... چنین رویدادهایی تا چندین نسل تأثیر ژرف روانی از خود برجای می‌گذارند.»
لیلا خلف، یک زن خانه‌دار و مادر سه فرزند، می‌گوید: «گویی در سرنوشت ما لبنانی‌ها آمده که هرگز روی خوش نبینیم و مزه‌ی ثبات و آرامش را در کشور زیبایمان نچشیم.»
سقوط دولت لبنان در ۱۲ ژانویه در پی خروج حزب‌الله و متحدانش از دولت ائتلاف ملی و شکاف عمیق میان جناح‌های رقیب، مردم لبنان را به سراشیبی آینده‌‌ای مبهم، توأم با ترس و اضطراب افکنده است.
این وضعیت، بسیاری لبنانی‌ها را از هم‌اکنون به ذخیره‌ی مواد غذایی، آب و دارو واداشته است. یک داروفروش شاغل در بیروت که نمی‌خواهد نامش فاش شود، تأیید می‌کند که در ماه جاری فروش داروهای آرام‌بخش و قرص‌های خواب‌آور افزایش یافته است. وی به خبرنگار خبرگزاری آلمان گفت: «مردم نزد ما می‌آیند و می‌گویند، شب‌ها نمی‌توانند بخوابند.» بسیاری داروفروشان به مردم داروهایی را به طور غیرقانونی می‌فروشند که طبق قانون به نسخه‌ی پزشک نیاز دارد.
بر اساس اظهارات داروفروشان، در میان کالاهای وارداتی لبنان، داروهای آرام‌بخش و داروهایی برای مقابله با ترس، اضطراب و افسردگی در رده‌ی دوم است. به گفته‌ی آنتوانت خوری، لبنان جزو کشورهایی است که میزان افسردگی بالایی را در سطح جهان دارد، زیرا مردم این کشور به طور مداوم با کابوس جنگ داخلی دست به گریبان هستند.
نقش ایران در ایجاد فضای جنگ‌طلبی در لبنان
حزب‌الله لبنان و جمهوری اسلامی ایران دست به تلاش‌ها و تهدیدهای گسترده در رابطه با کیفرخواست دادگاه رفیق حریری، نخست وزیر پیشین و مقتول لبنان، زده‌اند. گفته می‌شود در این کیفرخواست از عاملان قتل نام برده شده که از اعضای حزب‌الله هستند و بی‌ارتباط با ایران نبوده‌اند.
رفیق حریری، نخست وزیر پیشین لبنان، در ۱۴ فوریه‌ی ۲۰۰۵ به همراه ۲۲ نفر دیگر در انفجار مهیبی در بیروت به قتل رسیدند.
از نظر امین جمیل، رهبر حزب مسیحی و راستگرای "کتائب" (حزب فالانژ)، حزب‌الله لبنان و متحدانش در پی اجرای کودتایی خزنده در لبنان هستند و از دست بردن به اسلحه ابایی به خود راه نمی‌دهند.
آقای جمیل که در اوج جنگ داخلی در فاصله سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۷ رئیس جمهوری لبنان بوده، خواهان مناسبات حسنه‌ی کشورش با ایران است. وی در عین حال معتقد است که حزب‌الله می‌خواهد مسئله هسته‌ای ایران را به لبنان بکشاند و لبنان را به صحنه‌ی تصفیه حساب ایران با مخالفان منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش بدل کند.
امین جمیل امروز از متحدان نخست وزیر کنونی، سعد حریری است.
به گفته‌ی منابع نزدیک به سعد حریری، نخست وزیر کنونی لبنان، حزب‌الله تهدید کرده که در صورت انتشار گزارش تحقیق دادگاه، نه فقط اقدام به کودتا، بلکه علیه اسرائیل نیز اعلام جنگ خواهد کرد. حزب‌الله لبنان مورد حمایت همه‌جانبه مالی و تسلیحاتی رهبران جمهوری اسلامی است.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، اخیرا رای دادگاه رفیق حریری را مردود خواند. از نظر وی، این دادگاه ابزاری در «دست آمریکا و اسراییل» است. وی خواهان قطع ارتباط دولت لبنان با فعالیت‌های دادگاه بین‌المللی شده است. حزب‌الله دولت اسرائیل را عامل قتل رفیق حریری می‌داند.
کشورهای غربی، از جمله آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، خواهان ادامه‌ی دادگاه رفیق حریری برای روشن شدن عاملان پشت پرده‌ی این جنایت هستند. از نظر کشورهای غربی، این دادگاه باید فرای اختلافات سیاسی در لبنان به کار مستقل خود ادامه دهد.
به گفته مسئولان دادگاه بین‌المللی جنایی لاهه، متن کیفرخواست در روز دوشنبه (۲۷ دی/۱۷ ژانویه) در هلند صادر شده، اما برای جلوگیری از تشدید تنش‌های سیاسی در لبنان هنوز از جزییات اتهامات و اسامی متهمان گزارشی منتشر نشده است.
DK/KG