«کاهش تولید نفت اوپک غیرمسئولانه است»
۱۳۸۷ آذر ۲۸, پنجشنبه
در ماه سپتامبر سال جاری، یعنی سه ماه پیش نیز، کشورهای عضو اوپک یک و نیم میلیون بشکه از تولید روزانه خود را کاهش دادند ولی این کار مانع سقوط بهای نفت نشد.
قیمت نفت در بازارهای جهانی هم‌اکنون به بشکه‌ای ۴۳ دلار رسیده‌است.
دکتر بهمن آرمان استاد اقتصاد دانشگاه تهران، نزول قیمت نفت را ناشی از بحران جهانی و کاهش تقاضا میداند و معتقد است اوپک باید خود را عضوی از بازار جهانی بداند و مسئولانه‌تر عمل کند:
دویچه‌وله: آقای دکتر آرمان علی‌رغم کاهش بی‌سابقه‌ی تولید نفت در اوپک، بهای نفت همچنان سیر نزولی دارد. به نظر شما علت این امر چه می‌تواند باشد؟
دکتر بهمن آرمان: اولا من اقدام سازمان اوپک را در کاهش ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه تولید نفت در روز، یک اقدام مسئولانه نمی‌دانم، زیرا اوپک باید خودش را جزیی از جامعه جهانی بداند و در نهایت به کمک این بحران جهانی اقتصادی بیاید. ضمن آن که این کاهش هم، به علت عمق بحران اقتصادی که در جهان وجود دارد، نتوانسته تاثیری در قیمت‌ها بگذارد و قیمت‌نفت همچنان متاثر از کاهش تقاضا رو به نزول است. ولی مطلب مهم قابل یادآوری این است که محافل بین‌المللی پیش‌بینی کرده‌اند که در سال ۲۰۰۹ میزان تقاضا برای نفت بیشتر از یک میلیون و سیصدهزار بشکه کاهش پیدا نمی‌کند. این امر ، برای حجم معاملات نفت که بیش از ۸۰ میلیون بشکه در روز است، رقم قابل توجهی‌نیست و تصمیم اوپک هم به‌هرحال یک تصمیم غیرمسئولانه بوده است.
چرا معتقدید که این تصمیم غیرمسئولانه بوده و چرا معتقدید که کمکی به حل بحران جهانی نمی‌کند؟
این تصمیم، با این تصور گرفته شد که به افزایش قیمت نفت و درآمد کشورهای صادرکننده‌ی نفت خواهد انجامید، ولی در عمل این اتفاق نیفتاد. ضمن این که میزان کاهش تولید با برآوردهای بین‌المللی تا حدودی مغایرت دارد. برآوردها نشان می‌دهد که در سال آینده میزان تقاضا بیشتر از یک میلیون و سیصدهزار بشکه در روز کاهش پیدا نکند و من فکر می‌کنم با توجه به تغییراتی که در آمریکا در جریان است، یعنی تغییر رییس جمهور و همچنین اقدام‌هایی که کشورهای بزرگ اقتصادی جهان دارند انجام می‌دهند، به‌ویژه آلمان، این بحران بتدریج رو به کاهش بگذارد. سیستم سرمایه‌داری در گذشته هم از این بحران‌ها داشته و همیشه با تجربه‌ی بیشتر، از این بحران‌ها خارج شده است.
به نظر شما اگر کاهش تولید راه‌حل خوبی برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت نیست، پس اوپک چه کار می‌تواند در این مورد بکند؟
اوپک اقدام خاصی نمی‌تواند بکند، ضمن این که خود اوپک برای افزایش تولید نفت نیازمند این است که قیمت نفت در سطحی قرار بگیرد که برای شرکتهای نفتی امکان سرمایه‌گذاری‌های مجدد باشد. بر پایه‌ی پیش‌بینی‌های معتبر، اگر رشد اقتصادی در حد پیش از بحران باقی می‌ماند، میزان مصرف نفت تا سال ۲۰۲۰ از ۸۰ میلیون بشکه‌ی فعلی به ۱۲۰ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا می‌کرد. این امر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری‌های سنگینی باید به ویژه در کشورهای عضو اوپک انجام شود.
ایران برای نیروگاه‌های برق خودش به گاز حاصل از تولید نفت نیاز دارد، کاهش تولید نفت اوپک كه ایران هم گفته است در آن مشارکت می‌کند، یعنی کاهش تولید، نمی‌تواند ایران را بیش از پیش دچار بحران انرژی کند؟
میزان استفاده از گاز همراه استخراج نفت در ایران تقریبا محدود است و بیشتر تکیه بر حوزه‌ی گاز پارس جنوبی است که این پروژه‌های حوزه‌ی پارس جنوبی به‌علت تحریم‌های اقتصادی با مشکل مواجه شده‌اند. علت این که در ایران کمبود گاز وجود دارد، بیشتر به‌علت متوقف شدن این پروژه‌ها هست.