"کناره‌گیری اسد، تنها راه‌حل بحران سوریه"

نبیل عربی، دبیرکل اتحادیه عرب، بحران سوریه را فاجعه‌ای دانست که تمام دنیای عرب به آن دچار شده است. وی در مراسم گشایش سومین اجلاس سران کشورهای عرب و آمریکای لاتین که در لیما پایتخت پرو، برگزار شده است، گفت: «بحران سوریه بزرگترین چالش کنونی در برابر کشورهای عرب است. این فاجعه تنها برای سوریه نیست، بلکه برای تمام کشورهای عرب است.»

نبیل عربی، با اشاره به شکست مأموریت کوفی عنان و تلاش‌های جانشین او اخضر ابراهیمی، گفت: «عقیده داریم که تلاش‌های آشتی‌جویانه به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسد، زیرا برای این مشکل از نقطه نظر سیاسی هیچ راه حلی وجود ندارد.»

دبیرکل اتحادیه عرب تأکید کرد: «ارتش سوریه باید به جنایت علیه مردم سوریه و سرکوب خونین نیروهای اپوزیسیون پایان دهد.»

سوریه که اتحادیه عرب عضویت آن را معلق کرده است، در اجلاس لیما شرکت ندارد. در اجلاس ۲۰ نفر از سران ۳۲ کشور عربی و آمریکای لاتین شرکت دارند، از جمله میشل سلیمان، رئيس جمهوری لبنان، منصف مرزوقی، رئیس جمهوری تونس و عبدالله دوم، پادشاه اردن.

برکناری اسد، اولین شرط مذاکره

عبدالباسط سیدا، رئیس مجلس ملی سوریه که از نیروهای اصلی اپوزیسیون محسوب می‌شود، گفته است که برکناری بشار اسد شرط اصلی یافتن راه حلی مسالمت‌آمیز برای بحران سوریه است.

وی در گفت‌وگویی با تلویزیون عربی "الجزیره" تصریح کرد: «حل بحرانی که از ۱۸ ماه پیش در سوریه شروع شده و تا کنون به قتل بیش از ۳۰ هزار نفر از مردم انجامیده است، تنها با برکناری بشار اسد ممکن است.» به گفته‌ی او، کناره‌گیری اسد و اطرافیان او از قدرت، به ملت سوریه فرصت می‌دهد که آینده خود را آزادانه بسازد.

آقای سیدا این نظر را در پاسخ به اظهارات ولید معلم، وزیر خارجه سوریه، بیان کرد که در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با خواست‌های مبنی بر کناره‌گیری بشار اسد، مخالفت کرده بود. ولید معلم در سخنرانی خود گفته بود که جامعه بین‌المللی باید از ترکیه و عربستان و قطر بخواهد که به حمایت از دسته‌های مسلح پایان دهند.

آقای سیدا در رد این نظر وزیر خارجه سوریه، اظهار داشت: «رژیم اسد از آشتی حرف می‌زند، اما پیوسته در حال سرکوب است؛ از دخالت بیگانگان سخن می‌گوید، درحالیکه خود تنها با حمایت بیگانگان هنوز در قدرت است.» رئیس مجلس ملی سوریه با اظهار این سخنان به حمایتی اشاره کرد که رژیم اسد هم‌اکنون از چین و روسیه و ایران دریافت می‌کند.

کشته شدن فعالان حزب‌الله لبنان در سوریه

در سوریه عده‌ای از فعالان حزب‌الله لبنان به قتل رسیده‌اند. به گفته منابع رسمی لبنان، یک فرمانده و چند پیکارجوی حزب‌الله که برای پشتیبانی از بشار اسد به سوریه رفته بودند، در درگیری‌ها کشته شده‌اند.

بنا به گزارش یک مقام امنیتی لبنانی، جسد علی حسین ناصف، یکی از فرماندهان حزب‌الله، از گذرگاه مرزی مصنع به لبنان منتقل شده است. هنوز از جزئیات فعالیت‌های ناصف و یاران او در سوریه اطلاع دقیقی به دست نیامده است.

تلویزیون المنار، تلویزیون رسمی حزب‌الله، در گزارشی مراسم خاکسپاری دو عضو حزب الله را پخش کرد با این توضیح که آنها "حین اجرای وظیفه جهاد به شهادت" رسیده‌اند.

خصومت با حماس

به دنبال بروز دشمنی میان رژیم سوریه و جنبش اسلام‌گرای حماس، تلویزیون سوریه به شدت به این گروه فلسطینی حمله کرد. مفسر تلویزیون گفت که حکومت سوریه "خالد مشعل را مانند بچه یتیمی زیر پناه خود" گرفته بود. رهبر حماس همچنین متهم شد که حق و حقیقت را با قدرت سیاسی مبادله کرده است.

خالد مشعل، از رهبران اصلی حماس، به همراه محمد مرسی رئیس جمهور مصر و مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و شماری دیگر از مسئولان کشورهای مختلف، در کنگره "حزب عدالت و توسعه" که یکشنبه (۳۰ سپتامبر) در آنکارا برگزار شده بود، شرکت کرد. مشعل ضمن ستایش از اردوغان او را "رهبر واقعی جهان اسلام" خوانده بود.

گروه اسلامی حماس از دیرباز از متحدان رژیم سوریه شناخته می‌شد و هر دو در سازش‌ناپذیری با اسرائيل هم‌پیمان بودند. با قیام مردم سوریه علیه رژیم بشار اسد، سازمان حماس تغییر موضع داد و در کنار دشمنان اسد قرار گرفت. خالد مشعل که پیش از این در سوریه زندگی می‌کرد، به قطر کوچ کرد، که از حامیان اصلی مخالفان رژیم اسد به شمار می‌رود.

هشدار مجدد روسیه

از سوی دیگر روسیه بار دیگر به جامعه بین‌المللی هشدار داد که دخالت نظامی اوضاع سوریه را وخیم‌تر می‌کند. گنادی گاتیلوف، معاون وزیر خارجه روسیه، روز سه‌شنبه (دوم اکتبر) در مسکو گفت: «ما به ویژه از پیمان ناتو و کشورهای خلیج فارس مصرانه می‌خواهیم که اقداماتی مانند منطقه منع پرواز یا یاری به آوارگان سوری را، بهانه‌ای برای حمله به سوریه نسازند.» دیپلمات برجسته روسی افزود: «بمب‌ها در درازمدت کمتر از دیپلماسی مؤثر هستند.»

برخی از دولت‌های مخالف رژیم اسد، مانند ترکیه و قطر، از شورای امنیت خواسته‌اند که برای حمایت از شهروندان سوریه، در برخی "مناطق آزادشده" اصل ممنوعیت پرواز جنگنده‌های ارتشی را به اجرا بگذارد.

روسیه در کنار چین تا کنون از چند قطعنامه شورای امنیت علیه رژیم سوریه با رأی وتو جلوگیری کرده است.

ادامه تلاش‌های دیپلماتیک

بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، در بیاناتی صریح از ولید معلم، وزیر خارجه سوریه، درخواست کرد که ارتش این کشور در مقابله با مخالفان خویشتن‌داری نشان دهد و علیه شهروندان عادی سلاح سنگین به کار نبرد.
یان الیاسون، دستیار دبیرکل سازمان ملل، روز سه‌شبنه (۲ اکتبر) گفت که وزیر خارجه سوریه این پیام را "با دقت گوش کرد" و قول داد که آن را به سران حکومت سوریه منتقل کند.

آقای الیاسون توضیح داد که به نظر سازمان ملل، خشونت و خونریزی در سوریه ابعادی هولناک پیدا کرده و این حکومت سوریه است که باید قدم نخست را بردارد. پس از آن باید از اپوزیسیون خواست که به اعمال خشونت دست نزند. او اشاره کرد که نیروی هوایی سوریه در تعقیب مخالفان، از بمباران مناطق وسیع ابایی ندارد.

این مقام سازمان ملل همچنین تصریح کرد که تنها با متوقف شدن خشونت است که "پیشرفت در مسیر ثبات و آشتی" امکان پذیر می‌شود. او در پایان اعلام کرد که از هفته آینده اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل برای بحران سوریه، به خاورمیانه بر می‌گردد و به تلاش‌های خود برای میانجیگری در سوریه ادامه می‌دهد.

برای آقای ابراهیمی دفتری ویژه در قاهره، پایتخت مصر، تأسیس شده است.

بنا به گزارش خبرگزاری‌ها، روز سه‌شنبه (۲ اکتبر) خشونت و کشتار در سوریه ادامه داشت. به گفته "جمعیت سوری مدافع حقوق بشر" در این روز بیش از ۱۲۷ نفر به ضرب گلوله نیروهای رژیم جان خود را از دست دادند. بیشتر این افراد در دمشق و حلب و درعا کشته شدند.

فعالان مخالف رژیم، در کوی "جمعیة الزهرا" در حلب، جسد ۱۵ نفر را یافته‌اند که آشکار است به دست نیروهای رژیم در محل تیرباران شده‌اند.

نبردهای خیابانی در محلات دمشق ادامه دارد. گفته می‌شود که هم‌اکنون درگیری‌ها به قرداحه، زادگاه بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، رسیده است.