"گشت نامحسوس امنیت اخلاقی" و دهها پرسش حقوقی و اجتماعی
۱۳۹۵ فروردین ۳۱, سه‌شنبه
یک روز بعد از آن‌که اعلام شد در دور جدید فعالیت "گشت اخلاقی" در تهران، هفت هزار "مامور مخفی" به کار "گشت نامحسوس" مشغول خواهند شد تا با "بدحجابی، کشف حجاب داخل خودرو،مزاحمت برای نوامیس و سگ‌گردانی" برخورد شود، گروه‌ها و رسانه‌ها واکنش‌های بسیاری به این خبر نشان دادند.
حسین ساجدی‌نیا، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ،روز دوشنبه(۳۰ فروردین ماه) به خبرنگاران گفت که این "نیروهای نامحسوس" به‌شیوه‌ی "پیامکی" فعالیت خواهند داشت. او گفت:«ماموران نامحسوس گشت امنیت اخلاقی بلافاصله با مشاهده موارد تخلف، پلاک خودرو را با سیستم پیامکی به ماموران پلیس اطلاع داده و این مرکز بلافاصله با فرد خاطی تماس گرفته و به وی اعلام می‌کنند که در چه روزی به پلیس مراجعه کند.»
نیروی انتظامی درحالی اعلام کرد این نیروها "فعالیت نامحسوس" دارند که تصاویری از این نیروها در رسانه‌ها منتشر شده است و این سوال برای بسیاری مطرح است که چطور قرار این این نیروها "نامحسوس" و "ناشناس" باشند، اما تصاویر برخی از آنها منتشر شده است؟
بیشتر بخوانید:استقرار گشت‌های "امنیت اخلاقی" در بزرگرا‌ه‌های تهران
روزنامه‌ی "همشهری" روز سه‌شنبه(۳۱ فروردین ماه) در مطلبی با عنوان "چند پرسش از پلیس" نوشت:«چه تدبیری برای راستی‌آزمایی گزارش‌های این افراد اندیشیده شده است؟آیا این احتمال وجود ندارد که این افراد گزارش‌های غیرواقعی رد کنند؟ چرا تصویری از تعدادی از این ماموران منتشر شده است؟این موضوع که با فعالیت نامحسوس این افراد تعارض دارد!»
این روزنامه همچنین از مقامات پلیس خواستار شد تا توضیح دهند شیوه‌ی شناسایی، جذب و آموزش این افراد چگونه و براساس چه معیارهایی خواهد بود.
نیروی انتظامی تهران بزرگ اعلام کرد که شمار این "نیروهای نامحسوس" که برخی از آنها مرد و برخی زن‌اند، هفت هزار نفر است. مقامات پلیس اعلام کردند شهروندان بدانند که این افراد "حق برخورد با شهروند" را ندارند و وظیفه‌ی آنها تنها گزارش "تخلف" به ماموران پلیس است.
بیشتر بخوانید:تصویب کلیات طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر
"در قانون دادرسی چیزی به اسم پلیس نامحسوس نداریم"
بهمن کشاورز، حقوقدان، در یادداشتی که در روزنامه‌ی "شرق" منتشر کرد، تاکید کرد که در قانون آیین دادرسی کیفری کشور چیزی به اسم "پلیس نامحسوس" وجود ندارد و این افراد نمی‌توانند "ضابط قانون" محسوب شوند.
این حقوقدان در این یادداشت تاکید کرد:«مقام قضائی نیز که معمولا بازپرس است، باید پس از احراز وجود دلیل کافی، فرد موردنظر را احضار کند و این احضار در صورتی که بدون وجود دلیل کافی باشد، تخلف مقام قضائی محسوب خواهد شد.»
واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی
بلافاصله بعد از آن‌که خبر آغاز به‌کار "گشت نامحسوس امنیت اخلاقی" منتشر شد، کاربران شبکه‌های اجتماعی به این خبر واکنش‌های اغلب منفی نشان دادند. هشتگی با عنوان "گشت-ارشاد" ساخته شد و کاربران بسیاری خاطرات خود از رویارویی با ماموران گشت ارشاد نوشتند و تجربه‌ی بازداشت و توهین‌هایی که متحمل شدند.
برخی کاربران انتقاد کردند که حاکمیت ایران به‌دنبال "جاسوس‌پروری" است و مردم را علیه یکدیگر می‌شوراند. آنها "گشت نامحسوس" را مصداق کاملی برای ترویج "بی‌اعتمادی" شهروندان به‌یکدیگر دانستند.
کاربری در "توییتر" نوشت:« خواه ناخواه از حالا به‌بعد به هر زن چادری با شک و تردید نگاه می‌کنم.»
بیشتر بخوانید:روحانی: امنیت جامعه با امنیتی کردن جامعه فرق دارد
یک وبلاگ‌نویس نوشت:«من نمی‌دانم آیا مسئولان مملکتی و طراح این ایده‌ی بسیار زشت ذره‌ای به اثرش فکر کردند؟ نتیجه‌ی کار اشتازی، بزرگ‌ترین سازمان پرورش مامور مخفی در دنیا چی شد که الان حکومت به فکر آلمان‌شرقی‌سازی از ایران افتاده است؟»
جمهوری اسلامی با وجود به‌کارگیری تمامی ابزارهای لازم و صرف بودجه‌ی کلان، بیش از سه دهه است که با مشکل اجرایی کردن حجاب کامل اسلامی روبرو است و هنوز نیز به واسطه نافرمانی مدنی زنان نتوانسته هدف خود را عملی سازد.