یک سال گذشت؛ ترامپ، وعده هایش و آمریکایی که او می‌سازد
۱۳۹۶ آبان ۱۷, چهارشنبه
۸ نوامبر سال ۲۰۱۶، روزی که در تاریخ آمریکا فراموش نخواهد شد، روزی که پیش‌بینی‌ها و برآوردها اشتباه از آب درآمد. تا این روز پژوهشگران حوزه نظرسنجی، خبرنگاران و همه دموکرات‌ها و حتی برخی از جمهوری‌خواهان بر این باور بودند که از یک سو هیلاری کلینتون رییس جمهور بعدی ایالات متحده آمریکا خواهد بود و از سوی دیگر این انتخاب مهر پایانی خواهد بود بر جنجالی‌ترین و غیراصولی‌ترین مبارزه انتخاباتی در تاریخ آمریکا.
اما اینگونه نشد. دونالد ترامپ به عنوان ۴۵مین رئیس جمهور آمریکا برگزیده شد و کارزار انتخاباتی او نه تنها پایان نپذیرفت که بدون وقفه ادامه دارد.
رسانه‌های هوادار و نزدیک به ترامپ مانند شبکه تلویزیونی فاکس نیوز یا رسانه‌های آنلاین راستگرا همچنان بر باراک اوباما، رییس جمهور پیشین آمریکا و هیلاری کلینتون، رقیب ترامپ می‌تازند و آن دو را مسئول تمامی کمبودها و رویدادهای کنونی در آمریکا و حتی در جهان قلمداد می‌کنند. همسو با این جریان ترامپ رضایت و تایید خود را در برنامه‌ها و تجمع‌هایی که بر قامت او بریده و دوخته شده‌اند و فرق زیادی با کارزارهای انتخاباتی او ندارند، جستجو می‌کند.
آنچه برای ترامپ موضوعیت ندارد، سیاست به معنای سازمان‌دهی بر پایه نظرات اکثریت است و رسیدن به توافق.
وعده‌هایی که عملی نشدند
"اوباما کر" اصطلاحی است که جمهوری‌خواهان برای قانونی به نام Affordable Care Act به کار می‌برند، قانونی که در زمان باراک اوباما به تصویب رسید و هدف آن امکان دسترسی همه شهروندان آمریکایی به بیمه درمانی قابل پرداخت بود.
یکی از وعده‌های ترامپ پیش از انتخاب، لغو "بیمه درمانی همگانی دولت اوباما" و جایگزینی آن با "چیزی به مراتب بهتر" از آن بود.
اما هم‌حزبی‌های او در کنگره هنوز که هنوز است نتوانسته‌اند بر سر اصلاحات سیستم درمانی به توافق برسند. جمهوری‌خواهان نگران پیامد تغییر این قانون بر رای‌دهندگان در انتخابات آینده هستند. برای برخی از جمهوری‌خواهان تمامی طرح‌های ارایه شده، بسیار شدید و به معنای سلب امکان پوشش بیمه از شهروندان به شمار می‌رود.
پس از چند تلاش برای تغییر بیمه خدمات درمانی که همگی محکوم به شکست بودند، جمهوری‌خواهان اکنون به همین راضی شده‌اند که فعلا بدون اصلاح سیستم درمانی به کار خود ادامه دهند. آن هم وقتی دونالد ترامپ به اندازه کافی برای دور انداختن این قانون سنگ‌اندازی می کند، مثلا با حذف حمایت‌های مالی.
یکی از موضوعاتی که ترامپ در کارزار انتخاباتی پیوسته به رای‌دهندگان وعده داد، ساخت دیوار مرزی بین آمریکا و مکزیک برای جلوگیری از مهاجرت و ورود میهمانان ناخواسته به آمریکا بود. هزینه ساخت این دیوار را باید مکزیک می‌پرداخت.
روزنامه "واشنگتن پست" در ماه اوت گذشته پروتکل گفت‌وگویی را منتشر کرد که در آن ترامپ به همتای مکزیکی خود می‌گوید که به خوبی می‌داند که مکزیک از پس هزینه ساخت این دیوار بر نمی‌آید. ترامپ دراین گفت‌وگو از پنا نیه تو می‌خواهد در این باره چیزی نگوید. این داستان اما نقل مجلس رسانه‌ها شد. گذشته از این رسوایی اما کنگره هم اختصاص یک و نیم میلیارد دلاری که ترامپ تنها برای آغاز ساخت این دیوار به آن نیاز دارد را نه تایید کرده و نه خواهد کرد.
ترامپ و فرمان‌های حکومتی
اما نمی‌توان دوران یک ساله سپری‌شده‌ی ترامپ را تا حد مجموعه‌ای از وعده‌های نافرجام کاهش داد. بحث بر سر وعده دیگر ترامپ یعنی "کاهش مالیات برای همه" هنوز در جریان است. وعده‌ای که در صورت عملی شدن بیش از همه به سود "ابرثروتمندان" آمریکایی خواهد بود. امکانات ترامپ برای رسیدن به مقاصد خود را نباید دست کم گرفت' اهرم "فرمان‌های اجرایی" که در اختیار رییس جمهور ایالات متحده است و اجرای آنها الزام‌آور است.
این تنها ترامپ نیست که از ابزار فرمان اجرایی بهره گرفته است، روسای جمهور پیشین هم دست به این اهرم برده‌اند. بی‌اعتبار کردن تصمیمات روسای پیشین با یک امضا اما برای ترامپ از دیگران آسان‌تر است: او تا کنون بیش از ۸۰۰ بار برای لغو تصمیمات پیشین، دست به امضا شده! از سوی دیگر ترامپ تاکنون ۵۰ بار فرمان اجرایی تازه صادر کرده است، ابزاری که دولت او در بهره‌گیری از آن همچنان پی‌گیر است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
یکی از وعده‌های انتخاباتی که ترامپ با استفاده از فرمان اجرایی تلاش می‌کند عملی کند، وعده محدودیت برای مهاجرت به آمریکاست. نخستین قانون در جهت محدودیت ورود اتباع بیگانه به آمریکا تنها یک هفته پس از بر سر کار آمدن او ابلاغ شد. هرچند دادگاه‌های مسئول به سرعت آنها را از اعتبار انداختند، اما به نظر می‌رسد این ابزار و پافشاری ترامپ، در نهایت به یک توافق منتهی شود. همسو با این تلاش‌ها دستگاه‌های اجرایی مهاجرتی از زمان روی کار آمدن ترامپ به شدت با مهاجران غیرقانونی برخورد می‌کنند: تا ماه اوت حدود ۲۸ هزار نفر بازداشت شده‌اند.
رییس جمهور توییتر
افزون بر اهرم‌هایی که ترامپ برای پیاده کردن وعده‌هایش در دست دارد باید به حساب کاربری او در توییتر هم اشاره کرد. از آن جمله‌اند، اعلام خروج از پیمان اقلیمی پاریس یا اظهارنظرهای پیاپی در مورد مناقشه بر سر توافق اتمی با ایران. البته این امکان که رای‌دهندگان، برخی از این موضوعات را که به طرز نامناسبی مطرح می‌شوند در طوفان توییت‌های روزانه پرزیدنت به فراموشی بسپارند، بسیار محتمل است و همین طور امیدواری ترامپ به اینکه افکار عممومی ظن همکاری با روسیه را به زودی به فراموشی بسپارند.
تغییرات بی‌سروصدا، اقدامات اثرگذار
بزرگترین موفقیت دولت ترامپ تاکنون اشغال یکی از کرسی‌های آزاد دیوان عالی ایالات متحده آمریکا بوده است. این کرسی با درگذشت انتونین اسکالیا خالی ماند. اکثریت جمهوری‌خواه کنگره پیش از انتخاب ترامپ، بیش از یک سال از تمامی تلاش‌های اوباما برای اختصاص این کرسی به کاندیدایی میانه‌رو جلوگیری کرده بود.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، در سیستم حقوقی این کشور رسیدگی به درخواست‌های تجدید نظر چه از دادگاه‌های ایالتی و چه از دادگاه‌های فدرال در دیوان عالی مطرح می‌شود و احکام آن قطعی و لازم‌الاجرا است. قضات این دیوان به صورت مادام‌العمر به این سمت برگزیده می‌شوند و به این ترتیب انتخاب عضوی جدید به معنای تدوام خط مشی و تاثیری است که برای دهها سال می‌تواند به طور غیرمستقیم بر زندگی سیاسی جامعه تأثیر بگذارد.
این تنها موفقیت ترامپ نبوده، او در درون دیوان هم دست به تغییراتی زده که به آزادی عمل بیشتری برای محافظه‌کاران و صاحبان صنایع و شرکت‌ها منجر شده است.
ترامپ پی در پی مصوباتی را که مانعی در راه اهداف اقتصادی به شمار می‌روند، از میان بر می‌دارد، پست‌های قضاوت بیش از همه میان محافظه‌کاران تقسیم می‌شوند و جف سشنر دادستان کل ایالات متحده هر چه در توان دارد به کار می‌بندد تا دامنه اختیارات و اقتدار دستگاه‌های امنیتی و پلیسی را گسترش دهد.
اما موضوعی که در کارزارهای انتخاباتی نقشی نداشت اما از دهه ۱۹۹۰ میلادی احساس می‌شود و اکنون آشکارا دیده می‌شود این است که یک سال پس از انتخاب ترامپ چنددستگی در میان ایالت‌های آمریکا شدت گرفته است.
عدم‌اعتماد شهروندان به سیاست و رسانه‌های جمعی بیش از پیش دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که آمریکا تا کنون هیچگاه به این اندازه در امور داخلی و بین‌المللی در دستیابی به توافق با دیگران ناتوان نبوده است.