1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۱۳ آوریل ۱۹۶۴:جرمی که مجازاتش تبرئه بود

اسکندر آبادی۱۳۹۵ فروردین ۲۵, چهارشنبه

۵۲ سال پیش در چنین روزی فایت هارلان فیلمساز و کارگردان آلمانی در کاپری درگذشت. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1IU4M
Filmregisseur Veit Harlan 1954
عکس: picture-alliance/dpa

پدرش نویسنده بود. ۱۶ ساله بود که داوطلبانه در جنگ جهانی اول به جبهه رفت و از این "کار خیر" برای ارتباط‌گیری و پیشرفت در کار هنرپیشگی استفاده کرد و در "تئاتر دولتی منطقه پروس" در زادگاهش برلین به کار پرداخت.

سه بار ازدواج کرد و همسرانش همه هنرپیشگان زیبای تئاتر و سینما بودند.

فایت هارلان (Veit Harlan) انسان سربزیری نبود و همواره اراده خود را به کرسی می‌نشاند. به همین خاطر کارگردانی پیشه کرد تا از کارگردان‌ها فرمان نبرد.

۳۶ ساله بود که در عرض دو سال ۵ فیلم بسیار موفق و پرفروش ساخت و به همین خاطر مورد توجه وزیر تبلیغات نازی‌ها، یوزف گوبلز (Joseph Goebbels) قرار گرفت. او هارلان را مامور تهیه و کارگردانی مشهورترین فیلم زمان نازی‌ها، یعنی فیلم سینمایی "زوس یهودی" (Jud Süß) کرد.

درست هنگامی که فیلم به بازار آمد، همسر اول هارلان، دورا گرسون را در اردوگاه کار و مرگ نازی‌ها کشتند.

فیلم زوس یهودی، فیلمی تبلیغاتی است که در آن داستان تاجر فریبکاری روایت می‌شود که او را پس از مرگ ولی‌نعمتش به جوخه اعدام می‌سپارند. نکته جالب اینکه یهودی تاجر در دفاع از خود در دادگاه می‌گوید که او تنها مجری فرمان رئیس خود بوده است. فایت هارلان هم در دادگاهی که پس از سقوط نازی‌ها برای رسیدگی به جرم او به خاطر ساختن آن فیلم تشکیل گردید، درست همین حرف را زد و تبرئه شد.

هارلان البته آزاد شد اما همه شخصیت‌ها و نهادهای سینمایی او را طرد کردند و هیچ‌کس دیگر حاضر به همکاری با کسی نشد که به کمک نازی‌ها به ناز و نعمت رسیده و به لطف آن‌ها مشهورترین کارگردان کشور شده بود.

کاسپار هارلان فرزند او در گفتگوی رادیویی با فرستنده غرب آلمان گفت:

«وقتی که فوت کرد، برایش احساس کردم که راحت شده و با خود گفتم که بالاخره از درد تنهایی و محرومیت رهایی یافت.»

فایت هارلان در ۶۵ سالگی در جنوب ایتالیا درگذشت.