1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۱۹ ژوئن ۱۷۸۳: کاشف و قربانی پادزهر درد

اسکندر آبادی۱۳۹۵ خرداد ۳۰, یکشنبه

۱۹ ژوئن ۱۷۸۳: ۲۳۳ سال پیش در چنین روزی فریدریش ویلهلم زرتورنر، داروساز در نویهاوس در غرب آلمان زاده شد.

https://p.dw.com/p/1J9Ac
Friedrich Sertürner
عکس: picture-alliance/akg-images

پدر فریدریش زرتورنر (Friedrich Sertürner) کارشناس زمین و املاک بود. ۱۵ ساله بود که پدرش را از دست داد. مادرش که هفت فرزند داشت، نتوانست هزینه تحصیلات عالی او را بپردازد و او را به داروسازی سپرد تا دوره‌ای ببیند و زندگی خود را تامین کند.

۲۲ ساله بود که سرزمین آلمان به دست حکومت ناپلئون افتاد. طبق قانون نوین وقت در محل زندگی او، زرتورنر توانست داروخانه و آزمایشگاهی تاسیس کند.

چندی پیش از آن او موفق شده بود در آزمایش‌های متعدد شبانه تریاک را که تا آن زمان به عنوان داروی خواب‌آور استفاده می‌شد، بجوشاند و از میان سازه‌های ۲۵ گانه آن، ماده اصلی خواب‌آور و ضد درد آن را به دست آورد.

زرتورنر پس از اطمینان خاطر از تاثیر این ماده جدید، نام آن را با الهام از مورفئوس، خدای خواب در اساطیر یونانی، مورفین گذاشت و کشف خود را در مقاله‌ای به مجله معتبر صنف داروسازان معرفی کرد.

اما چون او تحصیلات عالی نداشت، ۱۲ سال طول کشید تا یک فرانسوی به اهمیت کار او پی برد و شیمیدان‌ها و داروسازان را متوجه کشف او کرد، به طوری که کشف و نوشتار او را در دانشگاه ینا (Jena) در شرق آلمان به عنوان تز دکترا پذیرفتند.

زرتورنر پس از گشودن راز تریاک به جستجو در علت وبا پرداخت و به نتیجه‌های اولیه‌ای رسید که سال‌ها پس از او دانشمندان دانشگاهی به آن‌ها دست یافتند.

زرتورنر در اواخر عمر به نقرس شدیدی دچار شده بود و چون بیرویه از کشف خود مورفین برای تسکین درد استفاده می‌کرد به آن معتاد شده بود.

بیش از یک قرن طول کشید تا در آلمان استفاده از مورفین را منوط به تجویز پزشک کردند.

فریدریش زرتورنر در ۵۷ سالگی در شهر هاملن (Hameln) در غرب آلمان درگذشت.