1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۰ اوت ۱۸۲۳: پدر ويكی‌پديا

اسکندر آبادی۱۳۹۵ مرداد ۳۰, شنبه

۲۰ اوت ۱۸۲۳: ۱۹۳ سال پيش در چنين روزی فريدريش آرنولد بروكهاوس، دانشنامه‌نويس در لايپزيگ درگذشت. او پيوسته از بی‌بهرگی عموم از اطلاعات عمومی و تخصصی رنج می‌برد و همواره در پی اين بود يک دانشنامه برای همه تدوين كند.

https://p.dw.com/p/1Jjbo
عکس: picture-alliance/akg-images

پدر فريدريش آرنولد بروكهاوس Friedrich Arnold Brockhaus بازرگان پشم و پارچه بود و نخست توانست فرزندش را هم به ادامه كار خود وادارد اما بروكهاوس ۲۱ ساله بود كه مدرسه تجارت را رها كرد و نخست در زادگاهش دورتموند و سپس در لايپزيگ در شرق آلمان شركت كوچكی تأسيس كرد.

فريدريش بروكهاوس بر خلاف خواست پدرش به لايپزيگ رفت تا دنبال علاقه‌اش به ادبيات و علوم اجتماعی بپردازد و چون دبيرستان را به پايان نرسانده بود، به عنوان مستمع آزاد در درس‌های دانشگاه شركت می‌كرد.

او پيوسته از بی‌بهرگی عموم از اطلاعات عمومی و تخصصی رنج می‌برد و دو قرن پيش از مطرح شدن و پديداری ویكی‌پديا همواره در پی اين بود كه يک دانشنامه برای همه تدوين كند و از اين راه سواد و فرهنگ عمومی را بالا ببرد.

۳۶ ساله بود كه در نمايشگاه كتاب لايپزيگ يک دانشنامه شش جلدی خريد و از آن پس با همفكرانش به تكميل و انتشار "دانشنامه بزرگ عمومی" پرداخت كه بعدها به نام خود او "دانشنامه بروكهاوس" ناميده شد و هم اكنون به چاپ ۲۳ رسيده است.

اگر ويكی‌پديا "دانشنامه آزاد توسط همگان برای همگان" است، "دانشنامه بروكهاوس" توسط كارشناسان برای همگان تدوين شده و به اين ترتيب در بسياری از موارد دقيق‌تر است.

فريدريش بروكهاوس افزون بر انتشار دانشنامه كوشيد يک كتابخانه سراسری در آلمان برپا كند كه همگان از هر قشر و طبقه بتوانند از آن بهره‌مند شوند.

فريدريش بروكهاوس در ۵۱ سالگی در لايپزيگ درگذشت.