بازتاب شکوه و فلاکت جمهوری وایمار در آثار نقاشان

در اوایل دهه ۱۹۲۰ نویسنده جوانی به نام ایرمگارد کوین با انتشار داستانش "دختر ابریشم مصنوعی" به شهرت رسید. ابریشم مصنوعی اشاره‌ای‌ است به لباس ارزان‌قیمت زنان روسپی. همچنین دوشیزگان "اصیل" شب‌ها در حال رفت و آمد به کاباره‌ها، کافه‌ها یا تئاترها در خیابان‌های شهر منحط برلین بودند. در تصویر بالا "مارگوت"، اثر رودولف شلیشتر، نیز یکی از آنان است.

این دو رقصنده انگلیسی که کارل هوفر نقاش آنان را به سبکی انتزاعی به تصویر درآورده، در دهه ۱۹۲۰ از چهره‌های افسانه‌‌آفرین شهر برلین بودند. آنان با اجرای رقص خود در سالن مجلل تئاتر "آدمیرال پالاست" به شب‌های برلین رونق می‌دادند.

پس از جنگ جهانی اول برلین به‌عنوان یکی از شهرهای پرجنب و جوش اروپایی در جایگاه سومین کلان‌شهر جهان قرار گرفت. شب زنده‌داری‌ها و لذت‌گرایی در دوران لگام گسیخته دهه ۱۹۲۰، سوژه‌های فراوانی در اختیار اتو دیکس و دیگر نقاشان قرار می‌داد. دیکس که خود در جنگ شرکت کرده بود، موضوع بیشتر کارهایش را به کهنه‌سربازان، روسپیان و کسانی که در حاشیه جامعه می‌زیستند، اختصاص می‌داد.

اتو دیکس، طراح و نقاش آلمانی، اغلب در آثار خود از سوژه‌هایی استفاده می‌کرد که به‌سادگی بیانگر روح حاکم بر دوران جمهوری وایمار بودند. اتو دیکس که خود در جنگ شرکت کرده و از گزند آن مصون نمانده بود، در طرح‌هایش بیشتر انسان‌های مفلوک و مهجور جامعه را به تصویر می‌کشید. در این تصویر یک پاانداز، که به رسم آن زمان سبیل هیتلری پشت لب دارد، همراه با یک روسپی دیده می‌شود.

گذار به دوران نوین سیاسی: آزادی‌های فردی، بحران‌های گوناگون و تحولات بی‌شمار. نخستین نظام دموکراتیک آلمان با دشواری‌های بسیاری روبرو بود. پس از پایان عصر قیصری، آزادی‌های فردی به موضوعی مبرم بدل شد. همجنسگرایی در جامعه، با آنکه هنوز طبق بند ۱۷۵ قانون جزایی جرم محسوب می‌شد، دیگر پدیده بحث‌انگیزی نبود؛ موضوعی که کریستیان شاد، نقاش داداییست و ناظر منتقد آن دوران، در طرح‌ها و تابلوهایش قلم زد.

آلفرد دوبلین در رمان تاریخی خود، "برلین، میدان الکساندر"، موفق شد "مظاهر اخلاقی" دوران وایمار را در یک اثر ادبی به تصویر کشد. هورست ناومان نیز نقاشی‌هایش را که کم و بیش به شکل صحنه‌های فیلم بودند، به کار می‌گرفت تا تجربیات جنگ جهانی اول و فلاکت جامعه کلان شهر را در برابر چشم تماشاگران قرار دهد. ظهور نازی‌ها، یهودستیزی پنهان و انحطاط کلان‌شهر برلین: همه را می‌توان در اینجا یافت.

زنی بی‌نهایت مدرن: ژان مامن، هنرمند زن نقاش، با جسارت و اعتماد به نفس‌ جایگاه برجسته‌ای را در محافل فرهنگی از آن خود ساخت. او که ابتدا با طراحی مد آغاز کرد، بعدها در دو هفته‌نامه طنز با کشیدن طرح‌های کاریکاتوری به فعالیت هنری خود ادامه داد؛ طرح‌های سپید و سیاهی که بعدها به تابلوهای نقاشی او نیز راه یافتند. تصویر بالا، تابلوی آبرنگ "چهارشنبه خاکستر" اثر مامن است.

زنان هنرمند بسیاری به جریان هنری "واقع‌گرایی نوین" دوره جمهوری وایمار تعلق داشتند. از جمله "دودو" که متولد برلین و نام اصلی‌اش دورته کلارا وولف بود و به هنگام کشیدن کاریکاتور بالا ۲۲ سال داشت. او این اثر را برای یکی از مجلات طنز کشیده بود: زندگی‌ای حیرت‌آور در حاشیه بحران اقتصادی جهانی.

در دوران وایمار بسیاری از هنرمندان با ژرف‌نگری در تغییرات فضای سیاسی، قدرت‌گیری تدریجی ناسیونال‌ سوسیالیست‌ها را احساس می‌کردند؛ تغییراتی که دیری نپایید تا حس آنان را به یقین مبدل سازد. بحران اقتصادی جهانی به گستره‌ی فقر و نکبت پس از جنگ جهانی اول دامن زد، و هنر آیینه جامعه‌ای فلاکت‌بار شد.