تورم سال ۹۷ و جای خالی فرهنگ
۱۳۹۸ فروردین ۲, جمعه
حوزه فرهنگ در سال ۹۷ سالی ناخوشایند را پشت سر گذاشت. بسیاری از شهروندان ایرانی با افزایش هزینه‌های زندگی و کوچک شدن بودجه خانوار، تفریحات فرهنگی را از اولویت‌های خود حذف کردند.
یکی از رایج‌ترین تفریحات خانواده‌ها که مخارج بالایی نیز نداشت، سینما رفتن بود. تئاتر و موسیقی، تماشاچیان خاص خود را دارد اما افزایش بلیط سینما قشر گسترده‌ای را در برگرفت که قبلا با بلیط سه هزار تومانی می‌توانستند چند ساعتی در کنار خانواده فیلم تماشا کنند.
بلیط سینماها در سال ۹۷ از پنج تا ۱۵ هزار تومان به نسبت سینماهای مدرن یا درجه دو تعیین شد. قیمت بلیط سینما در سال ۱۳۵۷ تنها ۲۵ ریال بود؛ رشدی شش هزار برابری در ۴۰ سال.
در سال ۹۷، تورم و کمبود و گرانی کاغذ، باعث شد که چاپ کتاب و نشریه به صورت "دستچین شده" صورت گیرد. وبسایت تابناک در گزارشی می‌نویسد: «البته این انتشار گزیده و تیراژ محدود کتب و نشریات به منزله یک دستاورد برای فرهنگ تمام نخواهد شد و صرفاً در راستای حفظ معتبرترین‌ها و حذف بی‌اعتبارها نخواهد بود بلکه با توجه به افزایش قیمت این محصولات فرهنگی، اساساً مشتری محصول فرهنگی کاهش خواهد یافت.»
در گزارش تابناک با اشاره به این که ادامه تورم می‌تواند تولیدات فرهنگی و هنری را به بخش خصوصی متکی کند آمده است: «سرمایه‌گذاران خصوصی حتی اگر با تکیه بر سرمایه‌های سالم وارد این عرصه شده باشند، در پی سوددهی محصولات‌شان هستند و این سوددهی لزوماً به منزله خلق آثار فرهنگ و هنری فاخر نیست. بدین سان دور از انتظار نیست که محصولات فرهنگی بازاری و عمدتاً یک بار مصرف نظیر کمدی‌های ضعیف یا کتب سلبریتی‌ها، سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند.»
بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۹۸ نزدیک ۹هزار میلیارد تومان است. دو هزار میلیارد و ۳۲۰ میلیون تومان این بودجه برای حمایت از نشر، کتاب و مطبوعات اختصاص یافته و سهم سازمان امور سینمایی و سمعی بصری نیز در همین حدود است.
طبق آماری که روابط عمومی موسسه خانه کتاب ارائه کرده، در سال ۹۷ مجموعا ۸۵هزار و ۱۲ عنوان کتاب در ایران منتشر شده و بهای کتاب ۲۶ درصد بالا رفته است. بیشترین کتابهای منتشر شده و خریداری شده، کتابهای درسی و کمک درسی بوده‌اند.
در این آمار، انتشارات جنگل با ۷۷۷، نشر چشمه با ۷۴۴، نشر سنجش و دانش با ۴۱۲، نشر قطره با ۳۹۴ و نشر نی با ۳۴۴ عنوان کتاب جزء ۵ ناشر پرکار سال ۹۷ معرفی شده‌اند.
خبرگزاری ایرنا در بهمن ۹۷ در گزارشی از "آمار نومیدکننده کتابخوانی" در ایران، به تیراژ پایین، کیفیت نازل فرم آثار و نبود سیاست‌گذاری‌های مشخص در زمینه نشر اشاره کرد و نوشت افزایش بهای کاغذ "اقتصاد نیم‌بند صنعت نشر" را تهدید می‌کند.
در سال ۹۷ انتشارات علم کشاورزی ایران، به دلیل وضعیت بد فروش کتاب، وصول نشدن چک‌های فروش کتاب، عدم حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ناشران تخصصی ناچار شد که شمار زیادی از کتابهای خود را خمیر کند.
علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی ایران، آبان ۹۷ گفته بود تیراژ کتاب در ابتدای انقلاب حدود ۳۰هزار نسخه بود اما الان کتاب تک‌نسخه هم داریم.