جویس: با سخت‌ترين آثار و بلندترين جمله جهان ادبیات
۱۳۹۷ دی ۲۳, یکشنبه
پدرش وارث ملك بسيار گرانبهايی در نزديكی دابلين، پايتخت ايرلند شمالی بود و جيمز و ۱۲ خواهر و برادرش را نخست در ناز و نعمت پروراند، اما اعتياد به الكل او و خانواده‌اش را به تنگدستی و آوارگی كشاند؛ اما گویا آوارگی را نیز برای فرزندش به ارث گذاشت زیرا جيمز جويس تا پايان عمر ۷۰ بار با خانواده‌اش شهر و مسكن عوض كرد.
جيمز جويس كه هوش و حافظه بی‌مانندی داشت نخست بدون پرداخت هيچ هزينه‌ای به شبانه‌روزی‌ها و دبيرستان‌های شاگردان برگزيده‌ی دابلين راه یافت، اما تنگدستی و اعتياد نگذاشتند كه تحصيلات عالی را در پاريس و سويس به پايان برساند.
جویس ۲۲ ساله بود كه دابلين را نخست به قصد اتريش ترك كرد. يك سال پس از آن روز ۱۶ ژوئن ۱۹۰۴ با نورا پرستار كودكان آشنا شد و تا پايان عمر با او زيست. روز آشنايی اين دو در رمان "يوليس" يكی از سخت‌فهم‌ترين رمان‌های تاريخ ادبيات جهان ماندگار شده است. همه اين داستان كه تصوير گويايی از شهر و مردم كوچه و بازار دابلين در آستانه سده بيستم است در همان روز تاریخی رخ میدهد:
«میخواهم تصويری از دابلين به دست دهم كه اگر اين شهر يكباره نابود شد، بتوان بیدرنگ آن را از روی كتاب من بازسازی کرد.»
این رمان بزرگ روایت سرگذشت، گزارش آرزوها و تخیلات و تصورات لئوپولد بلوم است كه پای پياده شهر را گز میكند. صد صفحه پايانی آن بازگفت جريان ذهن همسر قهرمان داستان است كه گويی تنها در يك جمله بیپایان بيان میشود. عبارت‌هايی طولانی كه ناتمام و گاه بريده بريده از ذهن شخصيت داستان بيرون میريزند.
گويی خواننده در كنار روايت اصلی داستان، پيوسته صداهای جانبی ديگری هم میشنود.
آخرين اثر بلند جويس به عنوان "بيداری فينيگِن" از رمان اول او هم پیچیده‌تر است و در آن عباراتی از زبان های گوناگون آمده. جویس در این رمان چكيده‌ای از تاريخ بشريت را از آغاز تا زمان ناپلئون بناپارت گنجانده، از هر زبان، آيين و خلقی شمه‌ای آورده و به گواه آگاهان ادبيات، سخت‌فهم‌ترين رمان جهان را نگاشته است.
جِيمز جويس در ۵۸ سالگی در زوريخ درگذشت.