تکاپو در دولت ایران برای الحاق به کنوانسیون اقلیمی پاریس
۱۳۹۷ آبان ۲۶, شنبه
کمتر از یک ماه مانده به ۲۴مین اجلاس جهانی تغییرات اقلیمی، محمدجواد ظریف و بیژن زنگنه از حسن روحانی خواسته‌اند به روند تصویب لایحه الحاق ایران به توافقنامه اقلیمی پاریس در مجلس و شورای نگهبان سرعت بخشد.
وزیر خارجه ایران نوشته که تغییرات آب و هوا یک بحث مهم در سطح بین‌المللی است و ورود شورای امنیت به این بحث، می‌تواند برای کشورهای مختلف بخصوص جمهوری اسلامی پیامدهای منفی داشته باشد: «با عنایت به شکل‌گیری مقررات و هنجارهای حقوقی بین‌المللی در زمینه تغییر آب و هوا در سطح جهانی از جمله از طریق موافقتنامه پاریس، ضرورت تسریع در مراحل تصویب موافقتنامه مذکور در مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان و اجرای آن بر اساس برنامه مشارکت ملی کشورمان و الزامات ناشی از مفاد موافقتنامه احساس می‌شود.»
ظریف در تاکید بر اهمیت امر، اشاره‌ای معنادار کرده که روسیه، چین و جنبش عدم تعهد نیز به مرور زمان، حساسیت خود برای طرح این قبیل موضوعات در شورای امنیت را از دست داده و با این رویکرد همراه شده‌اند. او افزوده که دستگاه‌های تخصصی ذیربط می‌توانند با ارائه توجیهات و پاسخگویی فعال، مسیر الحاق به این توافقنامه را "به موقع و با در نظر گرفتن منافع کشور" هموار سازند.
نامه ظریف به وزارت نفت نیز ارسال شده و بیژن زنگنه، وزیر نفت در حمایت از این درخواست، به حسن روحانی نوشته است که همه کشورهای عضو اوپک به توافق پاریس پیوسته‌اند و عدم الحاق رسمی ایران به این توافق تنها موجب این می‌شود که تهران فرصت استفاده از مزایای توافق و تاثیرگذاری بر تعدیل برنامه محدودیت در تقاضای جهانی نفت و گاز را از دست بدهد.
زنگنه اذعان کرده که صحنه انرژی جهان، صرفنظر از الحاق ایران به توافق پاریس، به مسیر خود خواهد رفت و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، اعمال مقررات سختگیرانه علیه مصرف و توسعه سوخت‌های فسیلی، تقاضای جهانی نفت کاهش خواهد یافت؛ چیزی که به محدود شدن درآمدهای صادراتی ایران منجر می‌شود.
از میان ۱۹۲ کشور عضو کنوانسیون تغییر اقلیم، ۱۸۰ کشور به طور رسمی به توافقنامه پاریس ملحق شده‌اند. دولت دونالد ترامپ از این توافق خارج شده و به نظر می‌رسد تلاش ایران برای حضور فعال در این توافق، مرزبندی با آمریکا در شرایط پرتنش کنونی و همراهی با سایر کشورها باشد. وزیر نفت در جایی از نامه‌اش تاکید می‌کند که ایران ممکن است در صورت عدم الحاق به توافق پاریس، در معرض هجمه‌های بین‌المللی مبنی بر عدم مشارکت در حل یکی از معضلات جهان قرار بگیرد.
برنامه اقدام ملی
همزمان، ناصر مقدسی، رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان محیط زیست تاکید کرده که عدم الحاق ایران به توافقنامه پاریس باعث می‌شود که تهران در کنوانسیون تغییرات آب و هوا از یک عضو فعال و اثرگذار به یک عضو ناظر تبدیل شود. خبرگزاری ایسنا به نقل از مقدسی نوشت: «در این صورت دیگر نمی‌توانیم در اجلاس‌های کنوانسیون تغییرات آب و هوا به عنوان یک عضو اصلی فعالیت داشته باشیم و حتی حق رای نخواهیم داشت.»
توافق پاریس در سال ۱۳۹۵ در مجلس تصویب شده اما شورای نگهبان دو ایراد بر آن گرفته و خواهان ارائه "برنامه اقدام ملی" در این زمینه شده است. این ایرادها به بندهای دوم و سوم ماده چهار توافق پاریس و تعهد امضاکنندگان آن برای تدوین و اعلام برنامه‌هایی ملی در راستای اجرای آن است. معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود ضمایمی که شورای نگهبان درخواست کرده وجود ندارند.
اینک رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان محیط زیست ایران می‌گوید به زودی سند مشارکت ملی ایران برای کاهش گازهای گلخانه‌ای در اختیار شورای نگهبان قرار خواهد گرفت. ناصر مقدسی، حتی سهم چهار درصدی ایران برای مشارکت در کاهش گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ را کافی ندانسته و گفته است: «این عدد بسیار محافظه‌کارانه نیز هست زیرا اتحادیه اروپا به کاهش ۴۰درصدی و افغانستان، الجزایر، پاکستان و آذربایجان به کاهش ۱۳، ۷، ۲۰ ۳۵ درصدی متعهد شده‌اند.»
اجلاس بین‌الملی آب و هوا (COP) در سوم دسامبر ۲۰۱۸ (۲۴ آذر) در لهستان برگزار می‌شود. نوامبر سال گذشته شهر بن آلمان میزبان این اجلاس بود. محور توافقنامه الزام‌آور پاریس که در سال ۲۰۱۵ به تصویب رسید، توسعه اقتصادی بدون کربن و مهار گرمایش زمین با حد نصاب حداکثر ۲ درجه سانتیگراد به نسبت دوران پیشاصنعتی است. دونالد ترامپ در ژوئن ۲۰۱۷ اعلام کرد که این توافق حافظ منافع آمریکا و شهروندانش نیست و از آن خارج می‌شود.