افزایش سرقت تلفنهای همراه؛ زمینه‌ها و واکنش‌ها
۱۳۹۷ آبان ۲۹, سه‌شنبه
شهروندان ایران درشبکه‌های اجتماعی ازافزایش سرقت گوشیهای همراه خبر می‌دهند، پدیده‌ای که گرچه بی‌سابقه نیست، ولی ظاهرا به دلیل نابسامانی‌های اقتصادی و وضعیت بد معیشتی رو به افزایش است.
«با ماشین بهم تنه زد. کیفم رو کشید و برد. موبایل و همه مدارک هویتی من داخل کیف بود. مدارک رو انداخته بود یک محله اون‌ورتر. یک هفته هست درگیر شکایت و فیلم سرقت و ثبت شماره سریال هستم. موبایل رفت اما من برگشتم.»
این گزارش یک شهروند از سرقتی است که برایش اتفاق افتاده و آن را با سایرین در توئیتر به اشتراک گذاشته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
درتوئیترهم‌چنین، یک خبرنگار حوزه جنایی می نویسد، به نظر او شهروندان در۱۰ سال گذشته نا‌امن‌ترین وضعیت تهران را تجربه می‌کنند. او به کاربران توصیه کرده است تا جایی که ممکن است از گوشی تلفن همراه دراماکن عمومی استفاده نکنند.
به نظر می‌رسد که افزایش موارد سرقت گوشیهای همراه، در پی رشد قیمت این کالا در بازار و افزایش وابستگی مردم به استفاده از گوشیهای هوشمند در زندگی روزمره است.
مکانیز‌م‌های دولت مقابله با سرقت
فرمانده نیروی انتظامی تهران، سردارحسین رحیمی، در حاشیه پانزدهمین مرحله از طرح رعد توسط کلانتری‌ها، ۱۹ شهریور ماه ۹۷ ازافزایش سرقت در پایتخت خبر داد.
باشگاه خبرنگاران جوان، از حسین رحیمی نقل می‌کند که در این طرح ۵۰۰ سارق و مال‌خر شناسایی و دستگیر شده‌اند و ۳۳۰ حکم قضایی به مرحله اجرا درآمده است.
اما آیا مردم به مراجعه به مراکز قانونی و شکایت اعتقاد دارند یا عطایش را به لقایش می‌بخشند؟
در پاسخ به فراخوان دویچه‌وله فارسی درشبکه‌های اجتماعی، کاربران تجربیات مرتبط با موبایل ربایی را به اشتراک گذاشته‌اند که با هم گزیده‌ای از آنها رامی‌خوانیم.
محمد در توئیتر می نویسد هر کسی را که می‌شناسد، از همسایه تا فامیل، در این دو ماه اخیر یا موبایل‌هاشان را دزدیده‌اند ویا خفت شده‌اند.
بهروز هم در توئیتر نوشت: «من که باورم نمی‌شه برادر همسرم تو ۲ سال گذشته ۲ بار گوشی‌شو دزدیدند یکی S7 اون یکی هم J6همین چند روز پیش...»
کاربری به نام شهاب اچ.بی در تلگرام می نویسد: «و قتی متوسط درآمد تو شهری مثل تهران ۲ تا ۵ / ۲ میلیون هست و هزینه سربه سری یک خانواده ۲ نفره نزدیک به ۳ میلیون [است]، قطعا باید شاهد همچین اتفاقاتی بود، این موضوع ناامنی از موبایل شروع شده کم کم به خورو و خونه های لوکس کشیده میشه، مردم گرسنه هستند واقعا.»
شکایت فایده دارد؟
محسن از اهواز نیز در پایگاه توئیتردویچه وله نوشت: «دو هفته پیش موبایلم رو تو اهواز از دستم زدند، رفتم شکایت کردم فقط به‌خاطر سلب مسئولیت از خودم، نه بخاطر موبایل، چون می‌دونم که برنمی‌گرده.»
تایکئون در توئیتر نوشته است: « یک بار با قمه نیم متری در منطقه ۳ تهران گوشیمو گرفتند (دو نفر با موتور) توصیه: پیاده در معابر خلوت، مخصوصا در شب تردد نکنید بعد از شکایت و انجام مراحل مربوطه، اگر در گوشی سیم‌کارت گذاشته بشه و روشن شه، ردشو میگیرند. چند بار هم به من زنگ زدند که برای شناسایی سارق بروم کلانتری.»
کاربری به نام K1 در تلگرام نوشته که گوشی موبایل ال‌جی‌اش که دو میلیون تومن قیمت داشته را در خیابان دزدیده‌اند. وقتی او برای شکایت و پیگیری مراجعه کرده به وی گفته شده که معلوم نیست سرقتی درکار باشد: «به خاطر همین شکایت من رو ثبت نکردند و فقط به من دو شماره دادند که هر چند وقت یه بار به اون شماره‌ها که مربوط به همراه اول و ایرانسل بود کد موبایلم رو اس ام اس کنم تا در صورتی که سیم کارت اون دوتا اپراتور داخل گوشی شد به اپراتورها اعلام بشه.»
او می‌نویسد اکنون با گذشت یک سال فکر می‌کند هزینه‌هایی که برای این پیامک‌ها می‌پردازد حدود نصف مبلغ تلفن همراه به سرقت رفته‌اش بوده است.
بی‌اعتقاد به شکایت
گوشی تلفن همراه آریو، مخاطب تلگرام دویچه‌وله، را حدود یک ماه پیش از توی دستش پشت فرمان خودرو قاپیدند. او حتی به پلیس زنگ هم نزده زیرا معتقد است که تلاشی بیفایده خواهد بود. او می‌گوید شما با این کار فقط وقت و پول بیشتری را بدون نتیجه هزینه می‌کنید.
به نظر آریو "مدیریت کلانی" پشت این حجم از موبایلقاپی هست.
خبرگزاری تسنیم در توئیتر خود ویدئویی از کیف‌ربایی از خانمی جوان در تهران را منتشر کرده که آن را "وحشیانه" خوانده است. این ویدئو واکنش‌های زیادی هم در پی داشته است:
تسنیم در این توئیت می‌نویسد اعضای باندی که به زورگیری وسرقت خشن اقدام می‌کردند، متلاشی شدند. این توئیت ادامه می‌دهد دو نفراز زن‌هایی که توسط این کیف‌قاپها مورد زورگیری قرار گرفته‌اند به حالت اغما فرو رفته‌اند، اما وضع جسمی آنها رو به بهبود است.
پس از سرقت موبایل چه کنیم؟
پایگاه‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی از پیشنهادهایی به مال‌باختگان پس از به سرقت رفتن تلفن همراهشان حکایت می‌کنند.
برخی، اعلام به اپراتور تلفن همراه و سوزاندن سیم کارت را قدم اولیه دانسته و توصیه کرده‌اند که فرد مال‌باخته برای ردیابی گوشی، با به‌همراه داشتن مدرک شناسایی و جعبه گوشی به نزدیک‌ترین شعبه کلانتری محل مراجعه کند تا کلانتری یا دادسرا با صدور نامه‌ای به تمامی اپراتورها، ردیابی گوشی با شماره سریال مربوطه را درخواست بدهند.
هم‌چنین، شهروندان می‌توانند با استفاده از سامانه جامع پیامکی همراه اول، سرویس ردیابی گوشی را فعال کنند.
گفته می‌شود مشترکان ایرانسل هم با استفاده از سرويس مكان‌يابي (LBS)، امکان تعیین موقعیت هر دستگاه تنها با یک سیم کارت ایرانسل را دارند.
علاوه بر این، سیستم‌های عامل تلفنهای هوشمند نیز دارای امکان ردیابی، پاک‌سازی و قفل شدن از راه دور هستند.
دارندگان تلفنهای هوشمند می‌توانند از این قابلیت‌ها، که معمولا کاربران از آن بی‌اطلاع هستند، استفاده کنند.
سرقت گوشی و طرح رجیستری
محمدجواد آذری جهرمی، وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات، به ایسنا گفته است طرح رجیستری برای مردم منافعی دارد و از سرقت گوشیهای تلفن همراه که مشکلات زیادی را ایجاد کرده تا حدود زیادی جلوگیری می‌کند.
مهدی حسینی، کاربرتلگرام ، ضمن اینکه از افزایش سرقت گوشیهای موبایل خبر داده، می‌گوید خود شاهد دو مورد گوشی‌قاپی در ماه اخیر بوده است: «گوشی خودم در محل کارم به سرقت رفت و درخواست ردیابی هم کردم اما نتیجه نداد. اکثر گوشیهای سرقتی در بازار سیاه یا از افغانستان و عراق که طرح رجیستری ندارند سر در می‌آورند و یا اوراق می‌شوند و از قطعات‌شون برای تعمیر استفاده میشه.»
برخی کاربران از جمله آریو، مشترک تلگرام، طرح رجیستری گوشیهای همراه را طرحی" کاملا احمقانه" می‌دانند.
طرح رجیستری گوشیهای همراه، برای اولین بار در سال ۸۵ در ایران اجرایی شد و پس از وقفه‌ای، از پاییز ۹۶ مجددا به اجرا درآمد.
هدف اصلی این طرح، مبارزه با قاچاق و واردات غیرقانونی گوشیهای هوشمند ذکر شده است.