ورود اسد به حیاط ریاست جمهوری بدون اطلاع دفتر روحانی
۱۳۹۷ اسفند ۲۷, دوشنبه
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه ۲۷ اسفند (۱۸ مارس) در رابطه با حضور نداشتن وزیر خارجه ایران در دیدار بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گفت که از آمدن اسد به ایران تنها دو سه نفر خبر داشتند و او "زمانی که آقای اسد وارد حیاط ریاست جمهوری" شده، از موضوع مطلع شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
هم‌زمان با انتشار تصاویر دیدار خامنه‌ای و اسد، استعفای وزیر خارجه ایران نیز خبرساز شد و عملا اخبار حضور بشار اسد در ایران را در ایران و جهان تحت‌الشعاع قرار داد.
رئیس دفتر روحانی غیر مستقیم به سخنان قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس اشاره کرده است که به دنبال اسعتفای ظریف مدعی شد عدم حضور ظریف در دیدار مقام‌های حکومتی با بشار اسد "تعمدی" نبوده و "برخی ناهماهنگی‌ها" در نهاد ریاست جمهوری چنین وضعی را به وجود آورده است.
سلسله مراتب بی تعارف در جمهوری اسلامی
ایسنا به نقل از محمود واعظی در اشاره به پشت پرده استعفای ظریف نوشته است: «درباره خود استعفا همه صحبت کردند اما آنچه که درباره عدم حضور آقای ظریف در جلسه دیدار رؤسای جمهور مطرح شده باید بگویم که اگر دوستان ما بتوانند شرایطی که امروز در سوریه وجود دارند را خوب تجسم کنند و مسیری که رئیس جمهور سوریه برای آمدن به ایران طی کند را بشناسند و بدانند که فضا دست چه کسی است، مقداری قضاوت کردن برایشان راحت‌تر می‌شود.»
فضا دست چه کسی است؟ پاسخ به این سوال را اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلیمانی روشن داده است. او در رابطه با سفر اسد به ایران و عدم اطلاع وزارت خارجه و دولت گفت: «بشار اسد را نیروی قدس به تهران آورد.» جانشین قاسم سلیمانی تأکید کرد که "آنها که باید بدانند" از سفر اسد به ایران خبر داشته و "آنهایی که نباید، نمی‌دانستند."
"واقعیتی تلخ"
این فقط قاسم سلیمانی نبود که سعی کرد موضوع را به نوعی لاپوشانی کند. استعفای ظریف به فاصله ۳۰ ساعت با مخالفت حسن روحانی روبرو شد و او استعفایش را پس گرفت. فردای آن روز هم عکس‌های خندان وزیر خارجه در کنار رئیس جمهوری ارمنستان منتشر شد تا این گونه وانمود شود که همه چیز به روال عادی بازگشته است.
محمدجواد ظریف در توضیح علت استعفایش در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای "الفرات" گفت که این استعفا ربطی به سفر بشار اسد به تهران نداشته و برای "حفظ شأن" وزارت خارجه جمهوری اسلامی بوده است.
این در حالی است که او در سخنرانی دیگری تاکید کرده بود: «وزارت خارجه نمی‌تواند بپذیرد که در صحنه روابط خارجی غایب باشد.» و جای دیگری یز گفته بود: «در دنیا باید احساس شود که حرف وزارت امور خارجه حرف کل کشور و حاکمیت است. این وزارتخانه مسئول روابط خارجی کل کشور است نه اینکه هر دستگاهی در داخل و یا خارج از دولت سیاست خارجی خودش را دارد و ما صرفا مسئول سیاست خارجی وزارت خارجه هستیم.»
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز این را "واقعیتی تلخ" دانست که به گفته او: «تعداد محدودی به جز وزیر امور خارجه می‌توانستند از آن اطلاع داشته باشند و وزارت امور خارجه در هیچ سطحی از آن اطلاع نداشت و این بی‌اطلاعی تا پایان سفر حفظ شد.»
صراحت بی‌سابقه در جنگ قدرت میان دو جناح
محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران روز یکشنبه ۲۶ اسفند (۱۷ مارس) در مصاحبه با خبرگزاری فارس منکر حمایت از جریان سیاسی خاصی شد اما در عین حال آدرس دقیق آن جریانی را داد که سپاه از آن حمایت نمی‌کند. او گفت: «مردم حواس خود را جمع کنند. به این نگاه نکنند که در مناظره تلویزیونی، هر کسی رقیب خود را بهتر شکست داد، یا بهتر حرافی کرد و با دو کلمه، رقیب خود را شکست داد، به او رای بدهند. اگر قرار باشد پیروز صحنه انتخابات حرف‌زن خوبی باشد، همه‌ی انقلاب می شود حرف. امروز هم حرف تحویل مردم می‌دهند. کسی که فقط خوب حرف می‌زند، بعد از رای آوری هم صرفا خوب حرف خواهد زد اما کسی که خوب عمل می‌کند، ممکن است در مناظره نتواند رقیب خود را شکست دهد. مردم باید تشخیص دهند.»
محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی با اشاره غیر مستقیم به این سخنان گفته است: «قدرت بر اساس نظر مردم و رأی آنهاست و مردم حافظ تداوم این نظام هستند. همچنین بزرگترین سرمایه نظام مردم هستند و هر کسی که بخواهد جز این صحبت کند به نظر من بیراهه رفته است.»
"همه نیروهای خارجی از سوریه خارج شوند جز ایران"
روز دوشنبه ۲۷ اسفند محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی وارد دمشق شد. او در بدو ورود گفت: «هدف از سفر به سوریه شرکت در اجلاس سه جانبه بین ایران، سوریه و عراق با حضور فرماندهان ارشد است تا درباره ادامه مبارزه با گروههای تروریستی در منطقه هماهنگی و توافقات لازم صورت بگیرد.»
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اضافه کرد: «همانگونه که ایران به دعوت رسمی دولت سوریه آمده، حضور نیروهای سایر کشورها نیز باید با هماهنگی و مجوز دولت سوریه باشد. باقری با اشاره به حضور غیرقانونی نیروهای خارجی در منطقه ادلب و منطقه شرق فرات گفت: «باید این نیروها هرچه زودتر آن مناطق را ترک کنند.»
این در حالی است که آمریکا، اسرائیل و عربستان بر خروج ایران از سوریه پافشاری می‌کنند. ترکیه نیز اگرچه اکنون با ایران در یک جبهه علیه کردهای سوریه قرار گرفته است، اما با حضور یک تنه ایران در این کشور راه نخواهد آمد.
سیاست منطقه‌ای ایران یکی از محورهای تنش میان دولت و هسته سخت قدرت است. در حالی که دولت و وزارت خارجه ایران تلاش می‌کنند مناسبات با جامعه جهانی را تا حدودی "متعادل" کنند، موضعگیری‌ها و سخنان فرماندهان نیروهای نظامی ایران این تلاش‌ها را نقش برآب می‌کند.
روز گذشته محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه به خبرگزاری فارس گفت: «موشک‌های حزب‌الله لبنان تمام سرزمین‌های اشغالی را تحت پوشش دارند». او درباره حضور ایران و سیاست این کشور در سوریه و عراق نیز گفت که جمهوری اسلامی هم در عراق و هم سوریه حدود ۱۰۰ هزار نفر را سازماندهی کرده است. او در مورد عراق افزود: «برخی نیروهای ایرانی نیز برای انتقال تجربه‌ها رفتند تا آنها را سازماندهی کنند.»