ولایتی: خروج ایران از برجام به رفتار طرف مقابل بستگی دارد
۱۳۹۸ تیر ۱۴, جمعه
پایگاه اطلاع‌رسانی "خامنه‌ای نیوز" در مصاحبه با علی‌اکبر ولایتی مشاور رهبر جمهور اسلامی در امور بین‌الملل درباره گام‌هایی که اخیرا ایران در ارتباط با برجام از جمله ذخیره اورانیوم و افزایش میزان غنی‌سازی اورانیوم برداشته پرسیده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ولایتی به این سایت گفته است که آمریکا حدود یک سال است از برجام خارج شده و "اروپا به طور غیر مستقیم تعهدات برجام را نقض کرده" است و برخورد و واکنش ایران به رفتار طرف مقابل بستگی دارد.
مشاور ارشد علی خامنه‌ای در امور بین‌الملل درباره احتمال خروج ایران از برجام هم گفت: «تاکنون طرف مقابل ما قدم به قدم و آمریکایی‌ها مستقیماً و اروپایی‌ها غیر مستقیم برجام را نقض کرده‌اند، لذا به نسبتی که آنها در جهت نقض برجام پیش بروند، ما هم در همان جهت واکنش نشان خواهیم داد؛ یعنی اگر آنها از تعهدات خودشان کم کنند، ما هم کم می‌کنیم.»
وزیر خارجه اسبق ایران تاکید کرده است که جناح‌های داخلی، مجلس، دولت و هرکسی که در جمهوری اسلامی ایران مسئولیتی دارد "در مورد آنچه که انجام شده" یعنی غنی سازی اورانیوم و میزان آن اتفاق نظر دارند.
به گفته ولایتی گام‌هایی که در ارتباط با برجام گرفته شده نتیجه‌ی اجماع تمام اعضا و ارکان حکومت است و آنچه که گفته شده، عمل خواهد شد.
او در ادامه مصاحبه خود تاکید کرد: «گام اول در مورد میزان اورانیوم غنی‌شده" برداشته شده و از ۳۰۰ کیلوگرم جلوتر رفته است. گام دوم نیز از شانزدهم تیرماه ۱۳۹۸ آغاز می‌شود و میزان غنی‌سازی اورانیوم از حد ۳/۶۷ درصد جلوتر خواهد رفت و تا هر جایی که مورد نیاز فعالیت‌های صلح‌آمیز ما باشد، خواهد رسید.»
ولایتی در توجیه اقدامات ایران گفت برای استفاده از اورانیوم در رآکتور بوشهر غلظت اورانیوم باید حدود پنج درصد باشد.
مشاور ارشد علی خامنه‌ای همچنین گفت که ایران غنی سازی اورانیوم را برای مقاصد صلح‌آمیز تا آن حدی که مصلحت بداند و نیاز داشته باشد انجام خواهد داد.
حسن روحانی اخیرا به کشورهای باقی‌مانده در برجام که طبعا کشورهای اروپایی مخاطب اصلی او بودند، هشدار داد در صورتی که این کشورها به "تعهدات" خود عمل نکنند، جمهوری اسلامی نیز دیگر خود را متعهد به حفظ سطح غنی‌سازی اورانیوم در حد ۳.۶۷ درصد نمی‌داند.
گام‌هایی که مقامات ایرانی از آن صحبت می‌کنند نگرانی اروپائیان را برانگیخته است. آنها این عمل ایران را نقض تعهدات برجام تلقی می‌کند که طبق توافق برجام می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌ها بیانجامد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
یک دیپلمات اروپایی ضمن تائید بازگشت خودکار تحریم‌ها گفته است که گفت و گو با مقامات ایرانی در تمامی سطوح در جریان است. این مقام اروپایی به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است، "درصورتی که چیزی تغییر نکند" اروپا ممکن است به مکانیسمی در برجام متوسل شود که در نهایت می‌تواند به اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران بینجامد.
اشاره این مقام اروپایی به ساز و کار پیش‌بینی‌شده‌ای در بند ۳۷ برجام موسوم به "مکانیسم بازگشت خودکار" یا "مکانیسم ماشه" است. طبق این بند، در صورت نقض توافق هسته‌ای توسط ایران، "مکانیسم ماشه" می‌تواند به جریان افتاده و تحریم‌های بین‌المللی پیش از توافق علیه جمهوری اسلامی مجددا احیا شوند.
این مقام اروپایی که نخواسته نامش به خاطر "حساسیت موضوع" فاش شود، در عین حال تصریح کرده است که با وجود عبور ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم و به‌رغم سخنان حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، مبنی بر افزایش احتمالی سطح غنی‌سازی ایران از یکشنبه آینده، هنوز هم امکان جلوگیری از گسترش تنش‌ها وجود دارد.
این دیپلمات اروپایی در ادامه گفت‌وگوی خود با آسوشیتدپرس یادآور شد که مکانیسم حل و فصل اختلافات می‌تواند "دیر یا زود" کلید زده شود. او تأکید کرد که چنانچه چیزی تغییر نکند، "نمی‌دانم چگونه می‌توان جلوی آن را گرفت."
تردید ایران درباره عملی شدن اینستکس
تلاش اروپائیان برای راه‌اندازی اینستکس (کانال ویژه مالی میان ایران و اروپا) هم از نظر جمهوری اسلامی تاکنون عملا نتیجه‌ای نداده است.
کمال خرازی، رئيس شورای راهبردی روابط خارجی ایران درباره عملی شدن اینستکس (کانال ویژه مالی میان ایران و اروپا) تردید نشان داده است و گفته است "فعلا جنبه ادعایی دارد و مشکلی را حل نمی‌کند."
خرازی گفت: «آن چه می‌توان با اطمینان گفت این است که عمده منابع مالی در سامانه اینستکس قرار دارد ولی قطعا با چند میلیون یورویی که اروپا به عنوان خط اعتباری این سازوکار در نظر گرفته است نمی‌توان تجارت کرد.»
اینستکس کانالی است که اروپا در پی خروج آمریکا از توافق اتمی با ایران برجام تدارک دید تا شرکت‌های اروپایی بتوانند بدون استفاده از کانال‌های بانکی متعارف تحریم‌های آمریکا را دور زده و همچنان تجارت با ایران را ادامه دهند.