ایران: نشست شورای حکام "هیچ نتیجه‌ای" برای آمریکا نداشت
۱۳۹۸ تیر ۲۰, پنجشنبه
کاظم غریب‌آبادی، نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، امروز پنجشنبه ۲۰ تیرماه (۱۱ ژوئیه) گفت که نشست ویژه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی "بدون هیچ نتیجه‌ای برای آمریکا" پایان یافته است.
غریب‌آبادی در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی ایرنا افزود: «آمریکا به دنبال این بود که کشورهای دیگر، متقاضی نشست ویژه شورای حکام باشند، اما این درخواست واشنگتن با حمایت هیچ کشوری مواجه نشد.»
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین گفت که در نشست شورای حکام، "به جز آمریکا و سه متحد آن" یعنی اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، سایر اعضای شورا و آژانس در "حمایت از برجام و حفظ آن" صحبت کرده‌اند.
به گفته غریب‌آبادی: «این کشورها متفق‌القول، خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از برجام را تقبیح و اظهار کردند که شورای حکام، مکان مناسبی برای بررسی موضوعات مربوط به اجرای برجام نیست؛ چرا که این قبیل موضوعات در زمره موضوعات پادمانی آژانس قرار نمی‌گیرند و باید در چارچوب ساز و کارهای مشخص خود یعنی کمیسیون مشترک برجام مد نظر و بررسی قرار گیرند.»
اتحادیه اروپا و سه عضو اروپایی برجام یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان، سه‌شنبه گذشته ضمن ابراز نگرانی عمیق از تصمیم جمهوری اسلامی برای کاهش تعهدات خود در توافق هسته‌ای، خواستار جلسه اضطراری نشست کمیسیون مشترک برجام شده بودند.
وظیفه کمیسیون مشترک برجام پرداختن به اختلاف‌نظرهای طرفین درباره اجرای توافق هسته‌ای با ایران است. این کمیسیون می‌تواند عدم اجرای مفاد برجام را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد. ارجاع اختلاف به شورای امنیت نیز به نوبه خود می‌تواند به بازگشت تحریم‌های پیشین بین‌المللی علیه ایران بینجامد. اتحادیه اروپا البته در بیانیه دو روز پیش خود اعلام کرده بود که درخواست تشکیل جلسه اضطراری کمیسیون مشترک برجام قرار نیست "ضرورتا" به بازگشت این تحریم‌ها منجر شود.
بدون "هیچگونه خروجی"
کاظم غریب‌آبادی در بخش دیگری از سخنان امروز خود گفت: «نشست ویژه شورای حکام، شاهد انزوای ایالات متحده آمریکا بود؛ به گونه‌ای که هیچ نتیجه‌ای برای این کشور نداشت. آمریکا به دنبال این بود که در این مقطع از شورای حکام به عنوان یک ابزار سیاسی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده کند که توفیقی نداشت.»
نماینده جمهوری اسلامی در آژانس افزود: «این نشست، هیچگونه خروجی نیز به دنبال نداشت. در حالی که عموما نشست‌های شورای حکام در خصوص بررسی گزارش‌های راستی‌آزمایی اجرای برجام همراه با جمع‌بندی رئیس شورای حکام از خلاصه اظهارات ارائه‌شده همراه می‌شوند، اما این نشست حتی فاقد این جمع‌بندی بود.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز گذشته در توییتر مدعی "شکستی دیگر برای آمریکا" در به گفته او "مضحکه شورای حکام آژانس" شد. موسوی همچنین نوشت: «آمریکا بار دیگر به دست خود منزوی شد. استحکام حقوقی برجام، دیپلماسی فعال و دست پر سیاسی و اخلاقی ایران همه راه‌ها را بر پیمان‌شکنان پرمدعا می‌بندد.»
در مقابل ادعای ایران، نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی نیز متقابلا مدعی "انزوای" جمهوری اسلامی به خاطر "اقدامات ناامن‌کننده" در منطقه شده و ایران را به "باجگیری از جامعه جهانی" متهم کرده بود. آمریکا در عین حال در بیانیه خود در آستانه نشست شورای حکام اعلام کرد که حاضر است با ایران "بدون هیچ پیش‌شرطی" مذاکره کند تا روابط دو کشور به حالت عادی بازگردد.
نماینده ایران در آژانس اما در مصاحبه‌ای با هفته‌نامه آلمانی "دی سایت" با بیان اینکه "ما با هیچ‌کس که اسلحه را روی سینه ما گذاشته صحبت نمی‌کنیم"، از جمله گفت که تحریم‌های آمریکا علیه رهبر جمهوری اسلامی به معنای "بسته شدن دائم مسیر دیپلماسی" است.
غریب‌آبادی در این مصاحبه همچنین با بیان اینکه "ما خیلی صبر کرده‌ایم"، خواستار اقدام "فوری" کشورهای اروپایی برای حفظ برجام شده و در رابطه با کاهش تعهدات برجامی ایران، خطاب به آنان گفته است: «از طریق اخاذی‌های آمریکا که همه دولت‌ها و شرکت‌هایی را که به مبادلات تجاری با ما ادامه دهند تحریم می‌کند ما همچنین از طرف اروپاییان هم به حال خود رها شدیم. من حتی نمی‌توانم فعالیت سفارتخانه خود را با یورو تأمین مالی کنم و بودجه‌ام را با بانکداران تنظیم کنم؛ نه، ادامه این راه برای ما دیگر گزینه نیست.»
خواست اروپا برای "تغییر رویه ایران"
سه کشور اروپایی عضو برجام در بیانیه روز گذشته خود در شورای حکام ضمن ابراز "نگرانی عمیق" از کاهش تعهدات ایران در مقابل توافق هسته‌ای، خواستار پایبندی کامل جمهوری اسلامی به این توافق شدند. فرانسه، آلمان و بریتانیا با اشاره به پایبندی خود به توافق هسته‌ای، در عین حال تأکید کردند که تداوم حمایت آنان از برجام، به اجرای کامل تعهدات ایران بستگی دارد.
این کشورها همچنین خواستار تغییر رویه ایران و پرهیز جمهوری اسلامی از دست زدن به اقداماتی در راستای "تضعیف توافق هسته‌ای" شدند.
نمایندگان این سه کشور بار دیگر در بیانیه خود اعلام کردند که طرفین توافق هسته‌ای باید جلسه اضطراری کمیسیون مشترک برجام را برای بررسی موضوع کاهش تعهدات برجامی ایران برگزار کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نماینده روسیه در آژانس اما در بیانیه خود خواستار محکوم کردن "اقدامات مخرب آمریکا" در خصوص ایران شده و با بیان اینکه "حفظ یک‌طرفه توافق بسیار سخت است"، گفته است که هدف برجام "تنها رفع مسئله هسته‌ای ایران نبوده"، بلکه این توافق همچنین "به خاطر عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری با ایران" صورت گرفته است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نیز همزمان با نشست شورای حکام اعلام کرد که "ایران در خفا و در تناقض کامل با توافق هسته‌ای" دست به غنی‌سازی اورانیوم زده است. ترامپ همچنین تهدید کرد که "تحریم‌ها به زودی به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌یابند."
جمهوری اسلامی در جریان تنش‌های اخیر ایران و آمریکا در "دو گام" تعهدات خود در قبال برجام را کاهش داده و از مرز مجاز ذخایر اورانیوم غنی‌شده و نیز سطح تعیین‌شده غنی‌سازی در توافق هسته‌ای عبور کرده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی در روزها و هفته‌های گذشته بارها اعلام کرده‌اند که با توجه به شرایط کنونی "دلیلی" برای ادامه تعهد خود به برجام نمی‌بینند و دیگر "خیلی منتظر اروپا" نخواهند ماند. در مقابل نیز مقام‌های اروپایی بارها نسبت به خروج ایران از توافق هسته‌ای هشدار داده‌اند.
صدراعظم آلمان ۲۸ خردادماه هشدار داد که نقض برجام از سوی ایران بدون پیامد نخواهد بود. همزمان دیپلمات‌های ارشد اروپایی با اشاره به تلاش‌های آلمان، فرانسه و بریتانیا برای حفظ برجام، به خبرگزاری رویترز گفته بودند که در صورت نقض این توافق توسط جمهوری اسلامی، نقش دیپلماتیک این سه کشور دیگر خاتمه خواهد یافت. آنها همچنین با اشاره به تهدید ایران به نقض محدودیت‌های کلیدی برجام تأکید کرده بودند که به هیچ عنوان در خصوص مسایل هسته‌ای از خود "بردباری" نشان نخواهند داد.
مقام‌های جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده‌اند که بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام حق کاهش تعهدات را به آنان به خاطر عدم پایبندی طرف‌های مقابل داده است. در عین حال اما این اقدام سویه دیگری نیز دارد و می‌تواند پرونده را به شورای امنیت بکشاند.
یک مقام اروپایی جمعه گذشته به آسوشیتدپرس گفته بود، اروپا ممکن است در صورت تداوم وضعیت کنونی به مکانیسمی در برجام متوسل شود که در نهایت می‌تواند به اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران بینجامد. اشاره این مقام اروپایی به ساز و کار پیش‌بینی‌شده‌ای در بند ۳۷ متن برجام موسوم به "مکانیسم بازگشت خودکار" یا "مکانیسم ماشه" بود. طبق این بند، در صورت نقض توافق هسته‌ای توسط ایران، "مکانیسم ماشه" می‌تواند به جریان افتاده و تحریم‌های بین‌المللی پیش از توافق علیه جمهوری اسلامی مجددا احیا شوند.