انتقاد دو نماینده مجلس از بلاتکلیفی فعالان زندانی محیط زیست
۱۳۹۸ مرداد ۲۱, دوشنبه
محمدرضا تابش با اشاره به گذشت بیش از ۵۰۰ روز از "بازداشت موقت" شماری از فعالان محیط زیست ابراز امیدواری کرد رئیس قوه قضائیه، ابراهیم رئیسی به وعده‌هایی که در مورد اجرای عدالت داده عمل کند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی یکشنبه بیستم مرداد گفت: «معتقدیم این پرونده باید در محکمه‌ای عادلانه و با حضور وکلای مدنظر خانواده‌ها و البته به صورت علنی برگزار شود تا افکار عمومی در جریان آن قرار گیرد.»
رئیسی که اسفند ماه سال گذشته به ریاست دستگاه قضائی منصوب شده یک ماه پیش برای نخستین بار درباره پرونده هشت فعال زیست‌محیطی که از یک سال و نیم پیش در زندان به‌سر می‌برند، اظهارنظر کرد.
او خطاب به حاضران در این همایش گفت: «بگذارید سازمان‌ها و دستگاه‌هایی که مسئولیت امنیتی دارند و این کار در حوزه تخصصی آنهاست، در این رابطه اظهارنظر کنند؛ لذا شما داوری نکنید و بگذارید داوری را قاضی انجام دهد.»
هشت فعال محیط زیستی (مراد طاهباز، سام رجبی، امیرحسین خالقی، هومن جوکار، سپیده کاشانی، نیلوفر بیانی، طاهر قدیریان و عبدالرضا کوهپایه) زمستان سال ۱۳۹۶ بازداشت شدند و با توقف روند رسیدگی به پرونده، همچنان زندانی هستند.
کاووس سیدامامی، یکی دیگر از فعالان این حوزه نیز همان زمان و همراه این هشت نفر بازداشت شد اما دو هفته بعد به طرز مشکوکی در زندان در گشذت. مقام‌های امنیتی ادعا می‌کنند سیدامامی در زندان خودکشی کرده اما در مورد چگونگی مرگ او ابهام‌های زیادی وجود دارد که هنوز روشن نشده‌اند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
محمدرضا تابش با تاکید بر این که از نظر فراکسیون تحت ریاستش هشت فعال بازداشتی بی‌گناه هستند افزود: «به هر حال بازداشت موقت روابط و زمان محدودی دارد و نباید اجازه دهیم کار این افراد به اعتصاب غذا بکشد.»
ظاهرا این نماینده مجلس به گزارش چند روز پیش دفتر سازمان دیده‌بان حقوق بشر در بیروت اشاره می‌کند که به نقل از منبعی که نامش فاش نشده احتمال داده بود دست‌کم چهار نفر از فعالان بازداشتی محیط زیست دست به اعتصاب غذا زده‌اند.
اعتصاب غذا برای پایان دادن به "برزخ حقوقی"
به گفته این منبع علت اعتصاب غذای این افراد تقاضا برای پایان دادن به "برزخ حقوقی" است که بیش از ۵۵۰ روز است در آن به سر می‌برند. این فعالان همچنین خواسته‌اند تا زمان محاکمه با قید وثیقه آزاد شوند یا دست‌کم آنها را به بخش عمومی زندان اوین منتقل کنند.
بنا بر گزارش‌ها فعالان زیست‌محیطی در بندی از زندان اوین نگهداری می‌شوند که تحت نظارت سازمان اطلاعات سپاه پاسداران قرار دارد. این افراد توسط اطلاعات سپاه بازداشت شده و از جمله به جاسوسی و "اقدامات ضد امنیتی" متهم شده‌اند. دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید از ۱۴ مرداد به بعد اطلاعی از تماس این افراد با اعضای خانواده آنها ندارد.
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران ۲۱ مرداد گزارش داد که تعداد زندانیانی که اعتصاب غذا کرده‌اند پنج نفر بوده که دو نفر آنها روز گذشته "با وعده مساعد مسئولین نسبت به قبول بخشی از خواسته‌هایشان" به اعتصاب پایان دادند اما در مورد وضعیت سه نفر دیگر هنوز خبر موثقی به دست نیامده است.
نخستین جلسه دادگاه فعالان محیط زیست اواسط بهمن ۱۳۹۷ به طور غیرعلنی برگزار شد. برخی رسانه‌ها از جمله وب‌سایت کلمه گزارش داده‌اند که دادگاه با حضور تعداد زیادی از ماموران امنیتی اطلاعات سپاه برگزار شد و متهمان اجازه صحبت کردن با یکدیگر را نداشته‌اند.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس به ایسنا گفت: «ما دلیل توقف محاکمه این افراد را نمی‌دانیم البته موضوع را از مجاری ذیربط در دولت پیگیر هستیم.» او افزود این فراکسیون از رئیس قوه قضائیه انتظار دارد به این موضوع رسیدگی کند.
طولانی شدن نامتعارف "بازداشت موقت"
محمود صادقی یکی دیگر از نمایندگان مجلس همزمان با اظهارات تابش در یک پیام توئیتری نوشت: «با این همه تأکید مؤکدی که آقای رئیسی بر رعایت موازین آیین دادرسی دارند تا جایی که دستورالعمل قابل تحسین کرامت انسانی را ابلاغ می‌کنند، نمی‌دانم برای این مقدار طولانی شدن نامتعارف بازداشت موقت فعالان محیط زیست چه توجیهی دارند؟!»
«دستورالعمل حفظ کرامت و ارزش‌های انسانی در قوه قضائیه» ۲۲ تیرماه امسال به امضای ابراهیم رئیسی رسید و دو روز بعد برای اجرا به مراکز قضائی ابلاغ شد.
"اجتناب از تمدید قرار بازداشت موقت با هدف فراهم آوردن ادله وقوع جرم برای انتساب بزه به متهم" و "اجتناب از ایجاد هرگونه مانع و یا تأخیر در ملاقات زندانی مگر به دستور قضائی و اطلاع رسانی به متقاضی ملاقات" از جمله مفاد این دستورالعمل است که در مورد فعالان زیست‌محیطی و بسیاری دیگر از بازداشت شدگان رعایت نمی‌شود.
در دستورالعمل رئیس قوه قضائیه همچنین بر "منع بازداشت خودسرانه، حق متهم بر تفهیم اتهام و محاکمه در اسرع وقت و دسترسی به وکیل، برائت، منع شکنجه برای اخذ اقرار" تاکید شده است.
اختلاف در مورد اتهام جاسوسی
فعالان زندانی محیط زیست عضو موسسه میراث حیات وحش پارسیان هستند که به طور عمده برای نجات گونه در خطر انقراض یوزپلنگ ایرانی فعالیت می‌کند.
مطابق شواهد موجود بازداشت فعالان محیط زیست می‌تواند اقدامی "خودسرانه" توسط سپاه باشد که رئیس قوه قضائیه آن را منع کرده است. توقف محاکمه این متهمان، نگهداری آنها در بخش تحت نظر سپاه در زندان اوین و جلوگیری از ارتباط منظم با وکیل و اعضای خانواده از جمله شواهدی است که این ظن را تقویت می‌کند.
افزون بر این وزارت اطلاعات به عنوان بالاترین مرجع تشخیص جرایم امنیتی اتهام جاسوسی فعالان محیط زیستی را رد کرده است. تابش فروردین امسال به نقل از عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود میان وزارت اطلاعات و "برخی دستگاه‌ها" درباره این اتهام اختلاف نظر وجود دارد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
محمود صادقی بهمن ماه سال پیش در یک پیام توئیتری نوشته بود: «بنا بر اطلاع رسیده شورای عالی امنیت ملی نیز پس از بررسی کارشناسی پرونده متهمان محیط زیستی فعالیت متهمان را مصداق جاسوسی تشخیص نداده است.»
با این همه گفته می‌شود برخی از متهمان تحت شکنجه و فشار شدید جسمی و روحی اتهام جاسوسی را پذیرفته و به آن "اعتراف" کرده‌اند. سابقه اعتراف‌گیری تحت شکنجه در جمهوری اسلامی بسیار طولانی است و اغلب این افراد در اولین فرصتی که به دست آورده‌اند ساختگی و تحت فشار بودن اعتراف‌هایشان را بر ملا کرده‌اند.