اجلاس سران اتحادیه عرب در دوران پرتنش کشورهای عربی
۱۳۹۸ فروردین ۹, جمعه
دو روز پیش از آغاز سی و ششمین اجلاس سران اتحادیه عرب در تونس، نشست مقدماتی وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه، روز جمعه نهم فروردین (۲۹ مارس) به ریاست خمیس الجهیناوی، وزیر خارجه کشور میزبان، برگزار شد.
ابراهیم العساف، وزیر خارجه عربستان سعودی، پیش از تحویل دادن ریاست دوره‌ای اتحادیه به همتای تونسی خود به برخی از چالش‌های جهان عرب پرداخت و از جمله به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بخش اشغالی بلندیهای جولان از سوی آمریکا را رد کرد.
او همچنین به وضعیت بی‌ثبات و بحرانی کشورهایی چون یمن و لیبی اشاره کرد و گروه انصارالله، مورد حمایت جمهوری اسلامی را به سنگ‌اندازی در مسیر دست یافتن به یک راه حل مسالمت‌آمیز و ادامه بحران در یمن متهم کرد.
ائتلافی به رهبری عربستان از سال ۲۰۱۵ در حمایت از دولت عبد ربه منصور هادی علیه گروه انصارالله و حوثی‌های یمن که بر بخش بزرگی از این کشور تسلط دارند می‌جنگند. جنگ داخلی در یمن تا کنون هزاران قربانی گرفته و میلیون‌ها غیرنظامی را در معرض خطر مرگ به خاطر گرسنگی و کمبود مواد غذایی و خدمات بهداشتی قرار داده است.
یمن میدان جنگ نیابتی تهران و ریاض
یمن یکی از میدان‌های جنگ نیابتی میان ایران و عربستان محسوب می‌شود. منطقه دیگری که حضور نظامی نیروهای ایران در آن برای کشورهای عربی چالش‌برانگیز عنوان می‌شود سوریه است که به خاطر تصمیم اخیر رئیس جمهوری ایالات متحده در مورد بلندیهای جولان پیچیده‌تر شده است.
وزیر خارجه عربستان در ابتدای نشست روز جمعه تاکید کرد که ریاض از تمامیت ارضی سوریه و حل سیاسی مناقشه از طریق گفت‌وگو میان نمایندگان دولت و مخالفان پشتیبانی می‌کند و تلاش دارد صفوف مخالفان دمشق انسجام یابد.
عربستان و قطر در سال‌های گذشته از برخی گروه‌های مخالف حکومت بشار اسد حمایت مالی و تسلیحاتی کرده‌اند، در حالی که ایران، گروه‌های مورد حمایت این کشور نظیر حزب‌الله لبنان و روسیه مهم‌ترین حامیان دمشق بوده‌اند.
اغلب کشورهای عربی از سال‌ها پیش خواستار خروج نظامیان اسرائیلی از بلندیهای جولان در مرز مشترک با سوریه بوده‌اند و با تصمیم ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر این منطقه مخالفت می‌کنند.
بلندیهای جولان، چالش هم‌پیمانان آمریکا
به گزارش خبرگزاری فرانسه، محمود عفیفی، سخنگوی اتحادیه عرب اعلام کرده که مسئله بلندیهای جولان در اجلاس تونس به بحث گذاشته می‌شود، اما کارشناسان احتمال می‌دهند شماری از کشورهای عرب، به خصوص هم‌پیمانان نزدیک آمریکا مانند عربستان و امارات متحده عربی تمایلی به محکومیت قاطع این اقدام ندارند.
با این همه احمد ابوالغیط،، دبیرکل اتحادیه عرب، در نشست مقدماتی وزیران خارجه تاکید کرده که این اتحادیه بخش اشغالی بلندیهای جولان را مطابق قوانین بین‌المللی و سه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد بخشی از خاک سوریه می‌داند. او افزود تصمیم آمریکا در این باره اعتبار قانونی ندارد و تمامیت ارضی سوریه باید حفظ شود.
بنا بر این گزارش کشورهای عربی سال گذشته و پس از انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به اورشلیم (بیت‌المقدس) نیز این اقدام را محکوم کردند اما واکنش آنها فراتر از این نرفت. بسیاری از کشورهای عربی آمریکا را متحد پرقدرت و مهمی در مقابله با ایران می‌دانند و به همین دلیل از تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه تهران ابراز خشنودی می‌کنند.
بازگشت سوریه به اتحادیه عرب نیز از مسائلی است که اعضای اتحادیه در مورد آن اتفاق نظر ندارند. برخی کشورها نظیر امارات متحده عربی نگرانند که ایران و ترکیه از بازار پرسود بازسازی سوریه سهم بیشتری کسب کنند و به همین دلیل برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با دمشق را در دستور کار قرار داده‌اند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب روز جمعه نشست مشورتی دیگری نیز در مقر شورای وزیران کشورهای عربی در تونس برگزار و درباره طرح‌ها و مسائلی که قرار است در اجلاس سران طرح شوند رایزنی کردند.
سی‌و ششمین اجلاس سران و نمایندگان کشورهای عضو اتحادیه عرب در حالی برگزار می‌شود که کشور لیبی همچنان وضعیتی بحرانی و بی‌ثبات دارد و الجزایر و سودان نیز دستخوش حرکت‌های اعتراضی گسترده ضد حکومتی هستند. در حال حاضر ۲۲ کشور عرب‌زبان آفریقایی و آسیایی تشکیل دهندگان این اتحادیه محسوب می‌شوند.