اردوغان کردهای عراق را به تحریم‌های شدیدتر تهدید کرد
۱۳۹۶ مهر ۱۱, سه‌شنبه
پس از گذشت یک هفته از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق، ترکیه آماده است تا گام‌های بیشتری را برای فشار بر کردهای عراق بردارد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در سخنان روز سه‌شنبه خود (۱۱ مهر/ ۳ اکتبر) در جمعی از اعضای حزب عدالت و توسعه گفت، کشورش آماده اعمال تحریم‌های بیشتر علیه اقلیم کردستان است.
اردوغان بحران به وجود آمده در پی برگزاری همه‌پرسی استقلال در کردستان عراق را اقدامی توصیف کرد که همچون "خنجری" بر "قلب منطقه" فرود آمده است.
همه‌پرسی استقلال کردستان عراق با مقاومت دولت مرکزی و مخالفت‌های منطقه‌ای و جهانی روبه‌رو بوده و توقف تمام پروازهای بین‌المللی به خاک اقلیم کردستان را در پی داشته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
رئیس جمهوری ترکیه در جمع حزب حاکم این کشور در آنکارا تأکید کرد که در صورت لزوم در برداشتن "گام‌های بیشتر" علیه اقلیم کردستان عراق تعلل نخواهد کرد.
اردوغان تصریح کرد که ترکیه محدودیت‌هایی را علیه کردستان عراق اعمال کرده و چنانچه رهبران اقلیم سیاست خود را تغییر ندهند، آماده است تا تحریم‌ها را گسترش دهد.
ایران شنبه گذشته معاملات نفتی خود با اقلیم کردستان عراق را متوقف کرد. ترکیه نیز تهدید کرده است. دولت مرکزی عراق از همسایگان خود خواسته است که معاملات نفتی خود را تنها با بغداد انجام دهند.
کردستان عراق؛ "امر داخلی" ترکیه
اردوغان با اشاره به ارتباط میان امنیت ترکیه با وقایع سوریه و عراق و "نامشروع" خواندن همه‌پرسی در اقلیم کردستان، تأکید کرد که هر حادثه‌ای در این دو کشور "مستقیما با امور داخلی" ترکیه مرتبط است.
رئیس جمهوری ترکیه همچنین ضمن فراخواندن مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، به لغو نتیجه همه‌پرسی استقلال، ابراز امیدواری کرد که این دولت محلی "سر عقل بیاید".
اردوغان در سخنرانی خود وارد کردن کرکوک به همه‌پرسی استقلال کردستان عراق را نیز به شدت مورد حمله قرار داد. پیش از این سعد حدیثی، سخنگوی دولت مرکزی عراق، گفته بود که اقلیم به‌ویژه بایستی به انتقال نیروهای پیشمرگه به استان نینوا خاتمه داده و کنترل استان نفت‌خیز کرکوک را به بغداد بسپارد. استان کرکوک از مناطق مورد مناقشه میان اقلیم و دولت مرکزی است که در حال حاضر در کنترل نیروهای پیشمرگه است.
خواست دیگر بغداد از اربیل، سپردن کنترل فرودگاه‌ها و تمامی گذرگاه‌های مرزی منطقه کردستان به دولت مرکزی است؛ خواستی که با مقاومت کردها مواجه شده است.
ترکیه و ایران در روزهای گذشته، از جمله با حضور نیروهای مسلح عراقی در کنار خود، رزمایش‌های جداگانه‌ای را در مرزهای مشترک خود با اقلیم کردستان عراق برگزار کرده‌اند. هم‌زمان دولت مرکزی عراق پیش‌تر از اقلیم کردستان خواسته بود که از اقدامات "تحریک‌آمیز" در مناطق تحت کنترل خود پرهیز کند.
بیشتر بخوانید: نخستین رزمایش مشترک ایران و عراق در دوران حیات جمهوری اسلامی
دولت مرکزی عراق، ترکیه و ایران همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان را "نامشروع"، ناقض قانون اساسی و در جهت تجزیه عراق می‌دانند. رهبران اقلیم کردستان در مقابل، رفراندوم را "قانونی" و نتیجه آن را معتبر می‌دانند. آنان همچنین حاضر به سپردن کنترل مناطق مورد مناقشه همچون کرکوک به دولت مرکزی نیستند.
دولت‌های ترکیه و ایران از جمله نگران سرایت مطالبه استقلال به مناطق کردنشین خود هستند. به‌خصوص جمعیت بالای کردهای ترکیه، نیروی نظامی حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و جذبه‌ی مطالبات قومی در مناطق کردنشین این کشور، آنکارا را بیش از پیش نسبت به جدایی اقلیم کردستان از خاک عراق نگران می‌کند.
مواضع مشترک تهران و آنکارا
در چنین شرایطی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، می‌خواهد روز چهارشنبه (۱۲ مهر) به تهران برود تا با مقام‌های ایرانی درباره خواست استقلال کردهای عراق گفت‌وگو کند. اردوغان گفته است که در پی دیدارش با رهبر و رئیس جمهوری ایران، "نقشه راه" تهران و آنکارا در برابر همه‌پرسی در اقلیم کردستان عراق مشخص خواهد شد.
بیشتر بخوانید: رفراندوم کردستان عراق؛ "استراتژی" مخالفان و "منافع" ایران
اردوغان چند روز پیش موساد را در برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق مسئول دانسته بود. نیروهای تندروی نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی نیز از این رفراندوم به عنوان "توطئه صهیونیستی" نام می‌برند. علی خامنه‌ای به‌شدت با همه‌پرسی استقلال کردستان عراق مخالفت کرده و چهره‌هایی مانند رئیس دفتر و مشاور عالی او در امور نیروهای مسلح نیز این رفراندوم را "توطئه" آمریکا و اسرائیل دانسته‌اند.
کردستان عراق ترکیب جمعیتی ناهمگونی از چندین اقلیت مذهبی و قومی دارد که کردها اکثریت آن را تشکیل می‌دهند. از جمله کردهای سنی، شیعه و ایزدی، در این چارچوب در کنار اقلیت‌های عرب، ترکمن، آشوری، کلدانی و ارمنی زندگی می‌کنند.
همه‌پرسی استقلال در این منطقه روز سوم مهرماه در سه استان اربیل، سلیمانیه، و دهوک، به اضافه "مناطق مورد مناقشه" با بغداد از جمله کرکوک، برگزار شد. حدود ۷۲ درصد از بیش از ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار واجد شرایط، در این همه‌پرسی شرکت کردند و نزدیک به ۹۳ درصد آنها به جدا شدن این منطقه از خاک عراق رأی مثبت دادند.