اروپا و تفاهمی تازه با کشورهای شمال آفریقا بر سر پناهجویان
۱۳۹۷ شهریور ۲۹, پنجشنبه
نشست دوروزه سران اتحادیه اروپا در زالتسبورگ اتریش روز پنجشنبه ۲۹ شهریور (۲۰ سپتامبر) به پایان رسید. بیشترین بحث‌ها بر سر رسیدن به تفاهم با کشورهای شمال آفریقا در باره پناهندگان بود.
اما رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ارتباط با موضوع پناهندگی نتوانستند به نتیجه مشخصی برسند. اتحادیه اروپا، از جمله با روی کار آمدن دولت جدید ایتالیا، زیر فشار است. ایتالیا که مرزهای دریایی خود را به شدت به روی پناهجویان بسته خواستار آن شده که همه کشورهای عضو اتحادیه تقسیم عادلانه پناهجویان را بپذیرند.
در چنین شرایطی کشورهای اروپای شرقی عضو اتحادیه چون مجارستان و لهستان به شدت مخالف پذیرش پناهجویان هستند. اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۶ به این موضوع پرداخته که آیا راهی دیگر برای کمک و همبستگی کشورهای شرق اروپا با اتحادیه جز قبول پناهجو وجود دارد یا نه.
راه‌هایی چون حمایت این کشورها از مرزهای اتحادیه اروپا با ارسال ماموران مرزی یا کمک‌های مالی این کشورها برای سامان دادن به امور پناهجویان از جمله پیشنهادهای موجود در این امر هستند.
همکاری مصر با اتحادیه اروپا در رابطه با پناهندگی
در این نشست اگزاویه بِتِل، نخست وزیر لوکزامبورگ، به همراه دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، با تایید سیاست مصر توضیح دادند که از سال ۲۰۱۶ تاکنون در عمل هیچ پناهجویی از این کشور به اتحادیه اروپا نیامده و سیاست مصر در این رابطه بسیار "کارآمد" بوده است.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در ماه مارس سال ۲۰۱۷ به منظور "حل بحران پناهجویی" به کشورهای شمال آفریقا سفر کرد. او در مصر نکات "برنامه ده‌گانه" مصر و آلمان را برای مبارزه با قاچاقچیان انسان و جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی جوانان آفریقای شمالی به اروپا مطرح کرد.
بنا به گزارش خبرگزاری‌ها، بهبود وضعیت پناهندگان در مصر، حمایت مالی بیشتر به پناهجویانی که داوطلبانه به مصر بازمی‌گردند، ایجاد نهادهای دولتی برای رسیدگی به تقاضای پناهجویان، تبلیغ برای استفاده از راه‌های قانونی مهاجرت و ایجاد آن، تقویت روابط اقتصادی میان دو کشور و ایجاد اشتغال، از جمله نکات این برنامه را تشکیل می‌دهند.
در آن موقع سفر مرکل به مصر و تونس با انتقادهای شدید اپوزیسیون، نهادهای حقوق‌بشر و کنش‌گران مدنی همراه بود. حزب سبزهای آلمان در این رابطه از مرکل خواسته بود درباره سرکوب فعالان حقوق‌بشر در مصر، با عبدالفتاح سیسی گفت‌وگو کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه یکی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا در نشست پنجشنبه ۲۰ سپتامبر سران اتحادیه اروپا در زالتسبورگ گفت که دولت مصر خواستار نشستی با سران این اتحادیه و مشاوره با آنها در باره "همکاری‌های عمیق" در ارتباط با مهاجرت و اقتصاد است.
سباستیان کورتس، صدراعظم اتریش، که کشورش در حال حاضر ریاست شورای اتحادیه اروپا را به عهده دارد، پیشتر به همراه دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، به مصر رفته و در آنجا در همین مورد با عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر، گفت‌وگو کرده بودند.
«تفاهمی مشابه با تفاهم با ترکیه»
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در این کنفرانس رابطه با آفریقا را "رابطه‌ای کلیدی" برای اروپاییان خواند و گفت خوشحال است که رئیس اتریشی شورای اتحادیه اروپا موضوع مهاجرت را به عنوان یکی از موضوع‌های مهم فعالیت خود برگزیده است.
خانم مرکل روز پنجشنبه ۲۹ شهریور (۲۰ سپتامبر) اعلام کرد که اتحادیه اروپا می‌کوشد با کشورهای شمال آفریقا به تفاهمی چون تفاهم اجرا شده با ترکیه در ارتباط با پناهجویان برسد.
تفاهم‌نامه میان اتحادیه اروپا و ترکیه در مارس ۲۰۱۶ در پی "بحران پناهجویی در اروپا" امضا شد و هدفش کاهش حرکت پناهجویان و مهاجران از طریق ترکیه به سمت اتحادیه اروپا بود. بر پایه این تفاهم‌نامه از جمله ترکیه به تمامی اقدامات ضروری دست می‌زند تا مانع مهاجرت غیرقانونی از ترکیه از طریق راه‌های زمینی یا دریایی جدید به اتحادیه اروپا شود. همچنین "مهاجران غیرمجاز" که وارد جزایر یونان می‌شوند و یا درخواست پناهندگی نمی‌دهند یا با درخواست پناهندگی‌شان مخالفت می‌شود به خاک ترکیه بازگردانده می‌شوند.
خانم مرکل در پایان نشست دوروزه سران اتحادیه اروپا در اتریش گفت که گفت‌وگوها با مصر، تونس، مراکش و لیبی ادامه خواهند یافت و تلاش خواهد شد با این کشورها نتیجه‌ای مشابه ترکیه گرفته شود.
همچنین دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، اعلام کرد که در ماه فوریه سال آینده میلادی (۲۰۱۹) دیداری میان نمایندگان اتحادیه اروپا و کشورهای اتحادیه عرب در قاهره برگزار خواهد شد.
نارضایتی رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا
اما ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، اعلام کرد که از نشست سران اتحادیه اروپا در زالتسبورگ چندان رضایتی ندارد. او گفت سران اتحادیه اروپا در پایان ماه ژوئن سال جاری میلادی (۲۰۱۸) اعلام کرده بودند که بررسی در باره مراکزی در شمال آفریقا برای اسکان پناهجویان دریایی آغاز خواهد شد.
رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در ادامه گفت که تاکنون هنوز هیچ کشوری در شمال آفریقا موافقت خود را با تاسیس چنین مراکزی اعلام نکرده است.
ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، هنوز نمی‌داند سرانجام از نظر قانونی چه بر سر پناهجویانی خواهد آمد که خود را از راه دریای مدیترنه به سواحل اتحادیه اروپا می‌رسانند، چه کشوری مسئول پذیرش این افراد است و این پناهجویان باید در چه کشورهایی پخش شوند.