انتشار اطلاعات متفاوت درباره زمین‌لرزه در نواحی مرکزی ایران
۱۳۸۶ خرداد ۲۹, سه‌شنبه
این زلزله که شدت آن از سوی منابع مختلف بین ۵،۵ تا ۵،۹ دهم در مقیاس ریشتر اعلام شده ظاهرا تلفاتی نداشته و خرابی‌های کمی برجا گذاشت. شدت زلزله با توجه به غیرمقاوم بودن اغلب ساخت و سازها در ایران شدید محسوب می‌شود.
چند ثانیه پیش از ساعت ۶ بعداز ظهر دوشنبه ۲۸ خرداد ماه زلزله‌ای که مرکز آن در ۱۳ کیلومتری جنوب شهر قم و نزدیکی بخش کهک گزارش شده بسیاری از شهرهای مرکزی ایران را لرزاند. درباره‌ی شدت و مشخصات این زلزله اطلاعات متفاوتی ارایه شده، اما آنچه مقامات مختلف بر سر آن توافق دارند نداشتن تلفات و جزیی بودن خسارتهای به جا مانده است.
کمتر از دو ساعت پس از وقوع زلزله، سرپرست مركز اطلاع‌رسانی پلیس استان قم خبر داد که اوضاع در مرکز این استان به حالت عادی بازگشته است. همچنین ساعتی بعد حسین باقری، مدیركل ستاد حوادث غیرمترقبه كشور از بازگشت گشت‌های امدادی به مقر خبر داد که گزارشی از تلفات و خسارتهای قابل توجه نداده‌اند.
گسترش دامنه‌ی زلزله، که در منطقه‌ای با تراکم بسیار اندک رخ داد، چنان بود که در شهرهای كاشان، نایین، کرج، اراك، ورامین، قزوین و شهرهای جنوبی استان مازندران نیز احساس شده است. لرزش زمین حتا در تهران که بیش از ۱۴۰ کیلومتر با کانوان زلزله فاصله دارد محسوس بود.
در پایتخت مانند بیساری از شهرهای مرکزی عده‌ای از مردم خود را به پارک‌ها و فضا باز رساندند اما اخبار منتشر شده آرامش را رفته رفته به همه‌ی مناطق بازگرداند. مطابق گزارشهای رسیده زمین لرزه‌ی عصر دیروز که با پس لرزه‌های خفیف بسیاری همراه بود تنها به شکسته شدن شیشه‌ها و ترک خوردن معدودی از دیوارها در مناطق نزدیک به کانون آن همراه بوده است.
مركز لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران و رییس ستاد حوادث غیرمترقبه استان مرکزی شدت زمین لرزه را ۵ و ۹ دهم در مقیاس ریشتر اعلام کردند. این در حالی است که به گفته‌ی مهدی زارع، رییس پژوهشكده زلزله‌شناسی، حسین بدخشان، مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان مركزی و بنابر گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریكا (USGS) شدت زلزله‌ی دیروز بین ۵،۵ تا ۵،۶ دهم ریشتر ثبت شده است.
منابع مختلف علت گستردگی دامنه‌ی زمین لرزه را عمق کانون آن عنوان کرده‌اند اما در این باره نیز ارقام گوناگونی ارایه می‌کنند. موسسه آمریکایی این رقم را ده کیلومتر، موسسه زلزله شناسی ۱۷ کیلومتر، و یک منبع آگاه موسسه ژئوفیزیک حدود ۲۰ کیلومتر [سایت خبری آفتاب] اعلام کرده و رئیس پژوهشکده زلزله شناسی احتمال می‌دهد این زلزله در عمق ۳۰ تا ۴۰ کیلومتری زمین رخ داده باشد. [ایسنا]
در مورد رویدادهای طبیعی ارایه‌ی آمار و اطلاعات دقیق در ساعت‌های اول کار ساده‌ای نیست. اما کارشناسان معتقدند اعلام اخباری که به ایجاد نگرانی‌های بیهوده یا رفع بیهوده نگرانی‌ها بیانجامد می‌تواند عواقب ناگواری در پی داشته باشد.
روز گذشته (دوشنبه) دامنه‌ی زمین لرزه در حالی محسوس اما خفیف به تهران رسید که بحث قریب‌الوقوع بودن زلزله در این شهر مدتهاست مطرح است و تا حدی حساسیت شهروندان را برانگیخته. به همین دلیل برخی از اهالی تهران لرزش‌های دیروز را هشداری نسبت به وقوع زلزله‌ای شدید تلقی کردند و به آن واکنش نشان دادند.
در حالی که شایعاتی مبنی بر احتمال فعال شدن گسل‌های تهران به گوش می‌رسید خبرگزاری فارس از قول حسین باقری دبیر ستاد حوادث غیرمترقبه گزارش داد «وقوع این زلزله باعث تخلیه انرژی گسل‌های تهران و كاهش خطر وقوع زلزله از تهران به عنوان كانون حادثه می‌شود.»
اندکی دیرتر مهدی زارع، رئیس پژوهشکده زلزله‌شناسی «با غیركارشناسی خواندن و رد برخی اظهارات درباره تاثیر زمین‌لرزه قم در تخلیه انرژی گسل‌های تهران» این دو مقوله را از اساس با هم بی‌ارتباط خواند. زارع به خبرگزاری ایسنا می‌گوید «این زلزله هیچ تاثیری بر تخلیه یا تحریك گسل‌های تهران ندارد.»
رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، حسینی، نیز تاکید دارد «زلزله اخیر مربوط به گسل‌های جنوب قم بوده و اثرات این زمین لرزه به تهران و شهرهای اطراف نیز رسیده، اما هیچ تاثیری چه مثبت و چه منفی بر گسل‌های تهران نداشته است.» [ایسنا]
به گفته‌ی کارشناسان اغلب مناطق مسکونی در ایران از نقاط زلزله‌خیز محسوب می‌شوند با این همه در بسیاری از ساخت و سازهای جدید نیز اصول مقاوم سازی رعایت نمی‌شود. زمین‌لرزه‌ای که دیماه سال ۸۲ یک سوم شهر بم را ویران کرد و جان ده‌ها هزار نفر را گرفت تقریبا شدتی برابر شدت زلزله‌ی دیروز قم داشت.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران