انتقادهای آمریکا به اروپا در باره‌ی آینده ناتو
۱۳۸۸ اسفند ۸, شنبه
در حالی که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) سرگرم تهیه و تدوین استراتژی جدیدی است، آمریکا بر شدت انتقادهای خود نسبت به سیاست‌های تسلیحاتی و دفاعی اروپا افزوده است.
حرف‌های تازه رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، در این رابطه یکی از صریحترین انتقادها در این زمینه است. او که روز سه‌شنبه، ۲۳ فوریه، درهمایشی با موضوع "آینده ناتو" در دانشگاه دفاع ملی در واشنگتن سخن می‌گفت، «غیرنظامی‌شدن اروپا و ترس و نگرانی بخش بزرگی از افکار عمومی و نخبگان سیاسی این قاره از کاربرد قوای نظامی را نکته مثبت قرن بیستم» توصیف کرد که «در قرن بیست و یکم دست‌وپاگیر شده، زیرا مانع از آن است که بتوان به امنیت واقعی و صلح پایدار رسید.»
تا کنون مقام‌های آمریکایی گاه و بی‌گاه به کشورهای اروپایی انتقاد داشته‌اند که بودجه لازم را به امور نظامی اختصاص نمی‌دهند، هلی‌کوپتر و هواپیماهای بزرگ حمل و نقل تهیه نمی‌کنند، نیروی کافی برای افغانستان در اختیار نمی‌گذارند و ... اما اتهام "پاسیفیسم [صلح‌طلبی] خطرناک" مبحث تازه‌ای در انتقادهای یادشده است.
«خزیدن در پشت مرزهای ملی راه حل نیست»
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، در همایش یادشده به این نکته اشاره کرد که حل بسیاری از بحران‌هایی که ناتو در آینده با آنها روبرو خواهد شد، می‌تواند به سرعت کاربرد قوای نظامی را ضروری سازد. کلینتون مواردی چون مبارزه با راهزنی دریایی، تأمین امنیت حمل و نقل انرژی، مبارزه با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی و تروریسم و نیز ایجاد ثبات در کشورهایی که دولت‌هایی فروپاشیده و فاقد اقتدار دارند را از مأموریت‌های آینده ناتو دانست.
کلینتون گفت: «ما نمی‌توانیم در جهان به هم‌پیوسته کنونی با خزیدن به پشت مرزهای ملی خودمان از ملت‌هایمان دفاع کنیم. این واقعیت‌ها هستند که حوزه‌ی عمل و اقدام ما را تعریف خواهند کرد. ما باید به مصاف خطر برویم، هر کجا که باشد.»
آخرین طرح استراتژی ناتو به سال ۱۹۹۹ برمی‌گردد. در این استراتژی برای اولین بار ناتو اجازه یافته است که در محدوده‌هایی خارج از کشورهای عضو خود نیز وارد عمل شود. حضور در افغانستان یا سواحل سومالی برای مبارزه با تروریسم و راهزنی دریایی در چارچوب همین استراتژی ممکن شده است. با این همه، آمریکایی‌ها این درک و برداشت را دارند که اروپا تبدیل ناتو از یک اتحادیه دفاعی محدود به یک ائتلاف گلوبال را با تمام وجود پشتیبانی نمی‌کند. کلینتون در اشاره‌ای ضمنی به همین امر، گفت: «ما واقعاَ معتقدیم که اصلاحات در ناتو باید در دو سوی اقیانوس اطلس و از سوی همه‌ی اعضای آن پیگیری و حمایت شود.» وزیر دفاع آمریکا نیز در اظهاراتی در همین راستا، گفت که ناتو در برابر دشواری‌های سیستماتیک، بسیار جدی و درازمدت قرار گرفته است.
«حرکت در مسیر معکوس»
به نظر می‌رسد که تحولات سیاسی اخیر در هلند در تند شدن لحن مقام‌های آمریکایی نسبت به متحدان اروپایی این کشور بی‌تاثیر نبوده است. هفته‌ی گذشته دولت هلند به سبب اختلاف بر سر نگهداری نیروهای این کشور در افغانستان یا فراخواندن آنان از هم پاشید. روبرت گیتس این ماجرا را یک نقطه عطف دانست و گفت: «اروپا به گونه‌ای گسترده در مسیر معکوس در حال حرکت است.»
برخی از کارشناسان امنیتی آمریکا بعید می‌دانند که حتی تهدیدهای جدید هم بتواند اروپا را از ذهنیت خود دور کند. از همین رو آنان خواهان بیرون‌آمدن آمریکا از ناتو هستند، رویکردی که در دوران جرج دبلیو بوش و در جریان جنگ عراق تا حدودی در عمل تجربه شد و آمریکا تنها حمایت شماری از متحدان ناتویی خود را در این جنگ کسب کرد. ولی مقام‌های کنونی آمریکا نه تنها خروج از ناتو را به صلاح نمی‌دانند، بلکه اصرار دارند که متحدان اروپایی تهدیدهای مورد اشاره‌ی آنها را جدی بگیرند و از جمله بر شمار نیروهای خود در افغانستان تا سطح ۵۰ هزار نفر بیفزایند. نوع پاسخ اروپا به این تقاضا که از نگاه آمریکا تضمین‌کننده پیروزی در افغانستان است، تا حدودی سمت و سوی بحث‌های مربوط به آینده ناتو را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد.
FW/KG