بررسی ممنوعیت ساخت مناره در دیوان عالی حقوق بشر

در پایان ماه نوامبر سال جاری میلادی مردم سوییس در یک همه‌پرسی عمومی با اکثریت ۵۸ درصدی آرا، موافقت خود را با ممنوعیت ساخت مناره ‌در این کشور اعلام کردند. اکنون با گذشت چند هفته از انتشار نتیجه‌ی این همه‌پرسی، به گزارش خبرگزاری سوییس SDA، سخنگوی مسجد ژنو شکایتی در این‌باره به دیوان عالی حقوق بشر اتحادیه‌ی اروپا تسلیم کرده است.

ممنوعیت ساخت مناره‌های جدید در سوییس، در سطح بین‌المللی موجی از مخالفت‌ها و نگرانی‌ها را به همراه داشت. در حالی که احزاب راست‌گرای اتحادیه‌ی اروپا از این تصمیم مردم سوییس استقبال کردند، کشورهایی مانند ایران و ترکیه این اقدام را محکوم کردند.

"تبعیض آشکار"

ناوانتم پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، از احتمال نقض حقوق بشر در صورت تصویب این ممنوعیت سخن گفت. پیلای افزود، با وجود آگاهی از تلاش دولت سوییس در جلوگیری از این همه‌پرسی، ممنوعیت ساخت مناره که تنها در مورد یک مذهب اعمال می‌شود، تبعیض آشکار است.

وزیر دادگستری سوئیس هم با وجود محترم دانستن رأی مردم، گفته بود که ممنوعیت ساخت مناره، کنوانسیون حقوق بشر اروپا را که سوئیس هم به رعایت آن متعهد است، نقض می‌کند.

از سوی دیگر دولت سوئیس از همان ابتدا نگران بود که با این تصمیم، کشورهای عربی فشارهای اقتصادی علیه سوئیس اعمال کنند.

تکرار تجربه‌ی سوییس در آلمان؟

در آلمان، همسایه‌ی سوییس هم واکنش‌های متفاوتی به نتیجه‌ی همه‌پرسی در سوییس وجود داشت. از یک سو، سیاستمداری مانند بوس‌باخ، رئیس کمیسیون امور داخلی مجلس آلمان از حزب دموکرات مسیحی (CDU)، با "غیر منتظره ندانستن" این نتیجه تأکید کرد که سال‌هاست "اختلاف آشکاری میان عقیده‌ی منتشر شده و عقیده‌ی عموم مردم" می‌بیند.

بوس‌باخ با مقایسه‌ی وضعیت دو کشورسوییس و آلمان، گفت:« در حالی که در بیشتر مقالات منتشر شده ‌درباره‌ی تفاهم و رواداری تبلیغ می‌شود، اما بسیاری از شهروندان آلمان هم نگران اسلامی شدن این کشور هستند.»

اما الکساندر دوبرینت، دبیر کل حزب سوسیال مسیحی آلمان (CSU)، مقایسه وضعیت سوییس و آلمان را خطا دانسته و با «لازم دانستن بررسی دلایل رأی مردم سوییس به ممنوعیت ساخت مناره»، «قابل انتقال بودن این تجربه» در آلمان را با قطعیت رد کرد.

سباستین اداتی، (Edathy)، سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان (SPD)، همراه با "مشکل‌آفرین" خواندن تصمیم سوییس، گفته است: «کسی که به انسان‌ها حق آزادی انتخاب مذهب می‌دهد، باید به آنها امکان بنا کردن محل عبادت را هم بدهد.» به اعتقاد او چنین تصمیمی در آلمان در "تضاد با قانون اساسی" این کشور است.

۱۰۰ هزار امضا برای "نه" به مناره یا "نه" به اسلام؟

همه‌پرسی ممنوعیت ساخت مناره‌ی جدید در سوییس، به تقاضای نیروهای ملی‌گرای محافظه‌کار این کشور که به "حزب مردم سوئیس" نزدیک است، برگزار شده بود. این حزب تقاضا کرده بود، ساخت مناره‌های جدید ممنوع اعلام شود. دولت سوییس با این توضیح که ممنوعیت ساخت مناره به وجهه‌ی این کشور در سطح بین‌المللی خدشه وارد می‌کند، به واجدان شرایط شرکت در این همه‌پرسی توصیه کرده بود که با ممنوعیت ساخت مناره مخالفت کنند.

اما برگزارکنندگان اکسیون مخالفت با ساخت مناره که از مناره به عنوان "سمبل سیاسی مطالبه‌ی قدرت" نام می‌برند، موفق شدند در کمتر از ۶ ماه بیش از ۱۰۰ هزار امضا جمع کنند و به این ترتیب راه اجرای همه‌پرسی را هموار سازند. آنان تأکید می‌کردند که این رفراندوم هیچ مخالفتی با اسلام به عنوان یک مذهب ندارد. اما حتی کلیساهای این کشور این اقدام را "تبعیض‌آمیز" خوانده بودند.

مسلمانان ساکن سوییس تاکنون کمتر خبرساز بوده‌اند. حدود ۴۰۰ هزار مسلمان در کشور هشت میلیونی سوئیس زندگی می‌کنند که از کشورهای گوناگونی به سوییس مهاجرت کرده‌اند. اما اکثریت آنان را به ترتیب مسلمانانی از بوسنی، آلبانی و ترکیه تشکیل می‌دهند. در سوییس تاکنون تنها ۴ مسجد دارای مناره احداث شده است.

YK/KG