تحقیقات سازمان ملل در مورد احتمال وقوع "جنایت جنگی" در مضایا
۱۳۹۴ دی ۲۳, چهارشنبه
کمیسیون مستقل تحقیق سازمان ملل در امور جرایم جنگی سوریه در گفتگو با ساکنان شهر مضایا که در آن مردم بر اثر سوء‌تغذیه شدید در معرض مرگ قرار دارند، در حال جمع‌آوری مدارک است. این مدارک می‌توانند مشخص کنند، آیا در مضایا جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت یا هر دو مورد اتفاق افتاده است.
پائولو پینیرو٬ رئیس کمیسیون مستقل تحقیق و مستندسازی جرایم جنگی در سوریه در سازمان ملل متحد٬ بعد از تماس با مردم در مضایا روز سه‌شنبه (۱۲ ژانویه/ ۲۲ دی) به رویترز گفت: «مردم در مضایا جزییات دقیقی در ارتباط با کمبود غذا٬ آب٬ پزشک واجد شرایط و دارو ارائه داده‌اند که به سوء‌تغذیه حاد و مرگ و میر در میان گروه‌های آسیب‌پذیر در شهر انجامیده است.»
کمیسیون تحقیق و مستندسازی جرایم جنگی در سوریه که اعضای آن کارشناس‌های مستقل هستند، مدت‌هاست استفاده از گرسنگی به عنوان ابزار جنگی را از سوی همه طرفین درگیر در جنگ پنج ساله سوریه محکوم کرده است.
این کمیسیون همچنین فهرستی محرمانه از اسامی اشخاصی را تهیه کرده است که متهم به ارتکاب جرایم جنگی در سوریه هستند. این فهرست در مقر سازمان ملل در ژنو نگهداری می‌شود.
پائولو پینیرو در تماسی که از طریق ایمیل انجام گرفت٬ به رویترز گفت: «محاصره، شهروندان غیرنظامی را از طریق گرسنگی دادن به آنها و محروم کردن‌شان از دسترسی به دارو و خدمات حیاتی هدف می‌گیرد.» به گفته پینیرو "استفاده از چنین روش‌هایی به عنوان تاکتیک‌های جنگی طبق قوانین بین‌المللی ممنوع شده‌اند و تعهدات اساسی مرتبط به رعایت موازین حقوق بشر نظیر حق حیات٬ حق دسترسی به غذای کافی٬ سلام٬ و خصوصا رفاه و تندرستی کودکان را نقض می‌کنند."
بیشتر بخوانید: «۴۰۰ نفر در شهر تحت محاصره دولت سوریه در خطر مرگ هستند»
شهر مضایا در غرب سوریه که در دست شورشیان مخالفان رژیم قرار دارد، از تابستان تاکنون در محاصره نیروهای ارتش و نیروهای حزب‌الله لبنان، قرار گرفته است که متحد دولت سوریه هستند. چهل و دو هزار ساکن این شهر پس از حدود سه ماه، سرانجام صبح روز دوشنبه (۱۱ژانویه/ ۲۱ دی) بار دیگر کمک‌های بین‌المللی دریافت کردند.
آخرین کاروان کمک‌های جهانی شامل مواد غذایی و دارو در روزهای میانی ماه اکتبر سال ۲۰۱۵ به شهر مضایا رسیده بود.
بنا بر آمار سازمان ملل متحد هم‌اینک ۱۵ منطقه در سوریه در محاصره‌اند که به معنای محاصره ۴۵۰ هزار نفر از جمله هزاران کودک در آنها است. روستاهای فوعه و كفريا در استان ادلب در محاصره گروه‌های شورشیان مخالف بشار اسد قرار دارند.
دسترسی به مناطقی نظیر دیرالزور که تحت محاصره نیروهای "دولت اسلامی" (داعش) است، کاملا مسدود است.
موانع ارجاع پرونده سوریه به دادگاه کیفری لاهه
متخصصان حقوق بین‌الملل می‌گویند پرونده دولت سوریه در ارتباط با محاصره مضایا می‌تواند با اتهام جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت یا هر دو به دیوان بین‌المللی کیفری لاهه فرستاده شود. با این‌همه آنها این موضوع را با توجه به عدم عضویت سوریه در این دیوان و همچنین مخالفت روسیه در شورای امنیت برای پیگیری قضایی پرونده سوریه در حال حاضر غیرمحتمل می‌دانند.
استفان دی میستورا٬ فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه٬ قرار است چهارشنبه (۱۳ ژانویه/ ۲۳ دی) با نمایندگان روسیه و آمریکا و پس از آن دیگر اعضای دائمی شورای امنیت در ژنو دیدار و گفتگو کند.
مشکل ارسال کمک به مناطقی نظیر مضایا همچنین می‌تواند در روند مذاکرات صلح مانع ایجاد کند. دور بعدی این مذاکرات قرار است ۲۵ ژانویه (۵ بهمن) در ژنو از سر گرفته شود.
بیشتر بخوانید: نخستین کمک‌های بین‌المللی به قربانیان گرسنگی در سوریه رسید
یکی از نکات در نقشه راه طراحی شده توسط سازمان ملل درخواست از طرفین درگیر برای همکاری با ورود کمک‌های بین‌المللی به مناطق تحت محاصره است. در وضعیت موجود ناظران دستیابی به این هدف اولیه را برای انجام مذاکرات صلح دشوار می‌دانند.
با این‌همه سازمان بهداشت جهانی قصد دارد در صورت امکان با محموله‌های غذایی و بهداشتی بیشتر، روز پنجشنبه (۲۴ دی) به مضایا برگردد. این سازمان همچنین از دولت سوریه تقاضا کرده است که اجازه دهد درمانگاه‌های سیار و تیم مجهز پزشکی به مضایا اعزام کند. دکترهای محلی می‌گویند ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر در این شهر به مراقبت‌های ویژه پزشکی نیاز دارند.
روایت شاهدان عینی از مضایا
الیزابت هوف٬ مسئول سازمان بهداشت جهانی در دمشق٬ که همراه محموله‌های کمکی به مضایا رفته بود٬ درباره اوضاع شهر و ساکنان آن به رویترز گفت: «بسیاری از مردم یا دچار سوتغذیه‌اند٬ یا در حال مرگ از گرسنگی. از مردم چند پاره استخوان باقی مانده است. همه خسته و به شدت پریشان هستند. هیچ لبخندی بر صورت کسی دیده نمی‌شود.»
به گفته او "بچه‌هایی که با آنها حرف زدم، حتی توانی برای بازی با هم نداشتند."
گزارش دیگر شاهدان بین‌المللی نیز که با محموله‌های کمک به مضایا رفته‌اند، گفته‌های هوف را تایید می‌کند. یکی دیگر از فرستاده‌های سازمان ملل گفته است که از بسیاری از مردم مضایا خصوصا کودکان، تنها یک اسکلت باقی مانده است که آن هم حتی دیگر چندان حرکت نمی‌کند.
شاهدان عینی بر این نکته تاکید کرده‌اند که در صورت تأخیر در ارسال فوری کمک‌های بین‌المللی، بسیاری از مردم جان خواهند باخت. آنها اعتقاد دارند دو طرف درگیر از محاصره به عنوان شگرد جنگی استفاده می‌کنند.