"دغدغه حکومت کنترل کاربران ایرانی در اینترنت است"
۱۳۹۷ بهمن ۳, چهارشنبه
محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات چهارشنبه سوم بهمن (۲۳ ژانویه) در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «امروز در حاشیه دولت، همه از رزمایش! پرسیدند، دیشب، گزارش کردم که برای چک تاب‌آوری زیرساخت بانکی در برابر تحریم روشهای دیگری جز قطع اینترنت "شرکت سداد" هم وجود داشت. گزارشی دریافت کردم که این برنامه "لغو" شده است.ضمنا سداد صلاحیت الزام شرکتها به انتقال سرورها به داخل کشور را ندارد»
خبر انجام "رزمایش قطع اینترنت" یک روز پیشتر در شبکههای اجتماعی منتشر شده بود. از قرار سازمان پدافند غیرعامل ایران تصمیم داشت روز یکشنبه هفتم بهمن برای مدت کوتاهی اینترنت را قطع کند.
وزیر ارتباطات در واکنش به جنجالی که پس از انتشار این خبر در شبکههای اجتماعی به راه افتاد، سه‌شنبه شب مدعی شد که هدف از این اقدام که به اشتباه "رزمایش" نام گرفته سنجش تاب‌آوری زیرساخت بانکی در صورت تحریم است.
محمود تجلی‌مهر، کارشناس مخابرات و زیرساخت‌های اینترنت به دی‌دابلیو فارسی (دویچه‌وله) می‌گوید: «تاب‌آوری زیرساخت‌های بانکی ارتباطی به حکومت و قطع سراسری اینترنت ندارد. کسی که ارائه کننده خدمات است، باید نشان دهند که می‌توانند سرویس خوب ارائه دهد.»
محمود تجلی‌مهر می‌گوید سرور بسیاری از نهادهای تحت کنترل حکومت خارج از کشور است و صداوسیمای جمهوری اسلامی حتی سرورهایی در نیویورک داشته است.
او تصریح می‌کند: «دلیل آن هم این است که این نهادها به حرفه‌ای بودن سرویس‌دهندگان داخل ایران اطمینان ندارد. مثلأ کسی که از آمازون سرویس می‌گیرد می‌داند که آمازون تمهیدات فنی بسیاری دارد و از کار نمی‌‌افتد. خیلی از بانک‌ها و ارگان‌های حکومتی خودشان به سرورهای داخل کشور اطمینان ندارند که خوب دلیلش هم یک بحث فنی جداگانه است.»
درخواست برگزاری رزمایش قطع اینترنت توسط رئیس سازمان پدافند غیرعامل ایران مطرح شده بود. این سازمان نهادی نظامی امنیتی است که تابع ستاد کل نیروهای مسلح است و سال ۱۳۸۲ بر اساس فرمان رهبر جمهوری اسلامی تشکیل شد. وظیفه عملیاتی نخست این سازمان " سازماندهی، طرح‌ریزی، هدایت و راهبری عملیات پدافندی مقابله با تهدیدات نوین دشمن" تعریف شده است.
محمود تجلی‌مهر می‌گوید: «آنچه حکومت ایران می‌خواهد کنترل کاربران ایرانی است. آنها چیزی مثل مدل کره‌شمالی را دنبال می‌کنند، یعنی در اختیار گرفتن کنترل کامل ترافیک اینترنت از داخل به خارج از کشور.»
مقامات جمهوری اسلامی در پاسخ به منتقدان خود می‌گویند در پی استقلال کشور از شبکه اینترنت هستند و اینترنت را راه نفوذ دشمن می‌دانند. برخی نیز در توجیه قطع اینترنت و تأکید بر استفاده از اینترنت ملی، مسائل امنیتی را عنوان می‌کنند و می‌گویند با این روش امکان حمله‌اطلاعاتی به نهادهای حساس ایران برطرف می‌شود.
محمود تجلی‌مهر می‌گوید: «آنچه بیش از همه در خطر است امنیت کاربران ایرانی است که توسط حکومت ایران تهدید می‌شود.آنچه که من در تمام سال‌های تحقیق دراین زمینه دیدم، هراس عمده حکومت ایران از اینترنت به دلیل دسترسی آزاد مردم به اطلاعات بدون سانسور و فیلتر است. بقیه صحبت‌هایی که مطرح می‌شود، بهانه است.»
محمود تجلی‌مهر معتقد است که حمله‌های سایبری یا به عنوان مثال حمله ویروس استاکس‌نت به تأسیسات هسته‌ای ایران هر جای دیگر دنیا هم می‌تواند رخ دهد.
او می‌گوید: «ویروس استاکس‌نت یک حمله حرفه‌ای بود که هدف آن سانتریفیوژهای تأسیسات اتمی ایران بود. چنین اتفاقی در روسیه و قزاقستان هم رخ داد. همه تأسیساتی که هدف حمله استاکس‌نت قرار گرفتند، تجهیزات فنی مشابهی داشتند. مرکز تحقیقات هسته‌ای یا هر ارگان دیگری خود مسئول حفظ امنیت خود است و اصولأ حکومت نمی‌تواند متولی خوبی برای امنیت شبکه باشد.»
این کارشناس مخابرات و زیرساخت‌های اینترنت معتقد است جمهوری اسلامی با قطع اینترنت یا ایجاد اختلال در آن، در پی آن است که کابران ایرانی را وارد به استفاده از سرورهای داخلی کند تا بتواند فعالیت‌های آنها را کنترل کند.
گفتگوی کامل محمود تجلی‌مهر با دی‌دابلیو فارسی در مورد "رزمایش قطع اینترنت" را بشنوید: