سازمان ملل در جستجوی جانشین برای کوفی عنان
۱۳۹۱ مرداد ۱۴, شنبه
در پی استعفای کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه حال جامعه جهانی می‌کوشد جانشین مناسبی برای او بیابد. در روز گذشته مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را علیه رژیم اسد به تصویب رساند که ضمانت اجرایی ندارد. بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد در مجمع عمومی این سازمان اعلام کرد که قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای در سوریه "جنگی نیابتی" را دنبال می‌کنند، در حالی‌که در سوریه شهروندان غیرنظامی کشته می‌شوند.
محور اصلی قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل پایان دادن به خشونت‌و خونریزی در سوریه است. این قطعنامه بکارگیری سلاح‌های سنگین توسط رژیم سوریه را محکوم کرده است. به علت مخالفت روسیه، چین، هند و برخی کشورهای آمریکای لاتین خواست کناره‌گیری بشار اسد از قدرت و برقراری تحریم‌های شدیدتر علیه دمشق از مضمون این قطعنامه حذف شد.
اعضای شورای امنیت با صف‌آرایی در دو جبهه هر یک دیگری را مسئول شکست برنامه صلح عنان برای سوریه می‌دانند. روسیه مدعی است که کشورهای غربی کوفی عنان را دستاویزی برای پیشبرد سیاست‌های خود در سوریه قرار داده وسبب ادامه خشونت در این کشور شده‌اند.
در مقابل کاخ سفید اعلام کرد که موضع‌گیری چین و روسیه در شورای امنیت تا کنون مانع از اتخاذ سیاستی مشترک در قبال رژیم اسد بوده است. عنان نبود حمایت لازم در شورای امنیت را دلیل کناره‌گیری خود اعلام کرد.
رسانه‌های غربی روسیه، چین و ایران را مسئول شکست ماموریت عنان می‌دانند. روزنامه لوموند در روز شنبه (۴ اوت) نوشت: «روسیه و چین پس از شکست ماموریت عنان حال اشک تمساح می‌ریزند و مدعی‌اند که همواره از برنامه عنان حمایت کرده‌اند. اما این تزویر دیگر نمی‌تواند کسی را بفریبد. دو پایتخت کلید پایان دادن به خون‌ریزها در سوریه را دست دارند، مسکو و تهران.»
جانشین احتمالی عنان در سوریه
سازمان ملل حال در پی یافتن جانشینی برای کوفی عنان است. یکی از افرادی که احتمالاَ می‌تواند این ماموریت را ادامه دهد، مارتی آهتیساری، رئیس‌جمهور پیشین فنلاند است. این سیاستمدار سوسیال‌دمکرات در زمینه حل نزاع‌های بین‌المللی دارای تجربه بوده و بدین خاطر صلح نوبل را نیز دریافت کرده است.
اما گمان‌زنی محافل دیپلماتیک در نیویورک هنوز از سوی هیچ منبع رسمی تایید یا تکذیب نشده است.
وزیر امور خارجه قطر نیز اعلام کرد که برای موفقیت در سوریه «باید تغییرات جدی در برنامه صلح عنان صورت گیرد.» شیخ حامد بن جاسم آل ثانی تصریح کرد که «هیچ یک از بند‌های شش ماده‌ای طرح عنان اجرا نشده است.»
مهمترین بند برنامه عنان برقراری آتش‌بس برای ایجاد فضای گفت‌وگو میان دولت و مخالفان بود که عملاَ با تشدید درگیری‌ها این نخستین گام با شکست مواجه شد.
وزیر امورخارجه قطر گفت: «اگر نماینده جدید سازمان ملل خواهان جلب همکاری و پشتیبانی اتحادیه عرب از خود است باید که برنامه صلح عنان تغییر یابد و ماموریت اصلی باید در راستای انتقال صلح‌آمیز قدرت در سوریه باشد.»
مقامات روسیه اعلام کردند که خواهان یافتن جانشینی برای کوفی عنان هستند و از اقدامات سازمان ملل در این زمینه پشتیبانی می‌کند. در مقابل برخی دیپلمات‌های غربی درباره ادامه ماموریت سوریه به شکلی کنونی تردید دارند.
ادامه نبردها و خروج نیمی از صلح‌بانان از حلب
در حالی‌که نبردهای خونین در حلب همچنان ادامه دارد، سازمان ملل نیمی از ناظران خود را از حلب خارج کرد. سازمان ملل اعلام کرد که دلیل این تصمیم نه ادامه نبردهای سنگین، بلکه مشکلات فنی بوده است.
ناظران صلح سازمان ملل غیرمسلح هستند و در طی روزهای گذشته هر گونه تماس با جهان خارج برای آنان ناممکن بوده است. سخنگوی سازمان ملل گفت: «در صورتی که وسایل ارتباطی ما دوباره کار کنند به حلب بازخواهیم گشت.»
گفته می‌شود که در آستانه یورش بزرگ رژیم اسد ارتباط تلفنی و اینترنتی در شهر حلب را قطع کرده است.
درخواست کمک از روسیه
رژیم سوریه از روسیه درخواست کرد تا به این کشور کمک مالی و سوخت‌رسانی کند. یک هیات سوری به ریاست قدری جمیل معاون نخست‌وزیر این کشور در روز جمعه (۱۳ مرداد/۳ اوت) وارد مسکو شد و از مقامات کرملین درخواست کمک کرد.
جمیل اعلام کرد که سوریه از کرملین طلب یک وام مالی به منظور تقویت ارز سوریه را کرده است. وزیر دارایی سوریه که این هیات را همراهی می‌کند از ذکر جزییات و میزان این وام مالی خودداری کرد.
همزمان با این گفت‌وگو در کرملین ناوهای جنگی روسیه به بندر طرطوس در سوریه نزدیک می‌شوند. روسیه در طرطوس دارای پایگاه نظامی است. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که ناوهای جنگی این کشور در بندر طرطوس احتمالاَ به بارگیری آذوقه خواهند پرداخت.
هنوز انگیزه‌ی اصلی از اعزام ناوهای روسی به سوریه روشن نیست، اما روسیه تا کنون بارها تحریم‌های اتحادیه اروپا، آمریکا و اتحادیه عرب مبنی بر عدم ارسال تسلیحات به سوریه را نقض کرده و با حمایت از رژیم اسد سبب ادامه خونریزی در این کشور شده است.