سبد کالا؛ هیاهوی بسیار بر سر هیچ

رسانه‌های داخلی از سرخوردگی مردمی می‌نویسند که سبد‌های کالایی خود را در روز یکشنبه ۱۳ بهمن با ایستادن در صف‌های طولانی دریافت کرده‌اند. نارضایتی‌ها ناشی از توزیع برنج غیرایرانی، مرغ بدون اتیکت یا روغن و پنیر ناشناخته و بدون برند هستند.

چند نفر از دریافت‌کنندگان این سبدها به خبرنگار روزنامه "شرق" گفته‌اند که اقلام بی‌کیفیت سبد را به کسانی خواهند داد که مستحق هستند. شرق از قول شماری از مراجعه‌کنندگان به فروشگاه‌های زنجیره‌ای، از شایعه برزیلی بودن مرغ‌های سبد و گلایه مردم از ناشناخته بودن مارک روغن و پنیر تحویلی گزارش داده است.

برخی از دریافت‌کنندگان سبد کالایی گفته‌اند بهتر بود به جای این همه شلوغی و دردسر برای تهیه این اقلام، پول آن را به افراد می‌دادند. کسانی هم عنوان کرده‌اند که برنج هندی را یا با برنج ایرانی مخلوط خواهند کرد یا آن را به دیگران می‌بخشند.

تعدادی به خبرنگار "شرق" گفته‌اند که مرغ عرضه‌شده را از روی ناچاری گرفته‌اند: «در فروشگاه‌های شهروند، سپه و اتکا هر برندی که زیادتر از همه موجود بود، به متقاضیان داده می‌شد و اغلب هم برندهایی ناشناخته که نتوانسته‌بودند در فروشگاه، مشتری بیابند.»

تجمع اعتراضی در برابر وزارت صنعت

به موازات تشکیل صف در برابر مراکز توزیع سبد کالا، گروهی از سرپرستان خانوار در برابر معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت جمع شدند تا به حذف نام خود از فهرست گیرندگان این سبد اعتراض کنند.

این وزارت‌خانه در روز جمعه ۱۱ بهمن به طور ناگهانی خبر داد که مشمولان دریافت سبد کالا، تنها ۴ میلیون و پانصد هزار نفر هستند. پیش از آن گفته می‌شد که ۱۷ میلیون نفر واجد دریافت این سبد خواهند بود. در اطلاعیه این وزارتخانه، در آستانه اجرای طرح آمده بود که کارگران دارای دستمزدهای بالای ۵۰۰ هزار تومان، مشمول دریافت این سبد نمی‌شوند.

در میان معترضان کسانی بوده‌اند که تنها به دلیل دریافت سی چهل هزار تومان بیشتر از حدنصاب تعیین شده، از فهرست سبد کالا خط خورده‌اند.

"شان آسیب دیده مردم"

تصاویری که از نحوه تجمع و صف بستن مردم و تقلای آنها برای دریافت سبد کالا و نیز رفتار توزیع‌کنندگان در رسانه‌ها منتشر شده، انتقاد و اعتراض برانگیخته‌اند. بسیاری گله کرده‌اند که بر خلاف سخنان روحانی در حفظ شان مردم، ساز و کار توزیع این سبد کالایی، محترمانه نبوده است.

شرق می‌نویسد: «در حالی‌که مراجعه‌کنندگان ساعاتی طولانی مقابل انبار فروشگاه‌ها در سرمای پنج درجه زیر صفر و زیر برف ایستاده بودند، با برخورد ناشایست متصدیان توزیع روبرو می‌شدند.»

در عین حال، بسیاری افراد مشمول دریافت کالا به دلیل پیامک‌های دوپهلو یا ناهماهنگی در اطلاع‌رسانی، پس از مراجعه به فروشگاه‌ها و ایستادن در صف‌های طولانی، دست خالی ماندند و سرگردان شدند.

دولت با بلندشدن صدای اعتراض مردم، از بازنگری مشمولان سبد کالا و احتمال تخصیص آن به همه بازنشستگان و کارگران تامین اجتماعی خبر داده است.

"مجلس و روز پرتذکر به دولت"

اجرای پرمناقشه طرح سبد کالا، در نوبت دوم جلسه علنی مجلس ایران در روز یکشنبه ۱۳ بهمن مورد بررسی قرار گرفت و به نوشته شرق "پرتذکرترین" رفتار دولت در مجلس را رقم زد.

عبدالرضا عزیزی، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس گفته است: «اخباری که از سراسر ایران می‌رسد اخبار خوبی نیست و کارگر روستایی که به نان شب خود محتاج است نمی‌تواند ثبت‌نام کند و مشمول سبد کالا نیست.»

سعید زمانیان‌، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم می‌گوید: «حدود سه میلیون کارگر فصلی و بیکار داریم که با وجود وضعیت بد اقتصادی، به آنها سبد تعلق نگرفته است.»

علیرضا محجوب، رئیس فراکسیون کارگری مجلس از تخصیص سبد کالا به کارگران شناسنامه‌دار انتقاد کرده و گفته است: «بسیاری از کارگران ما در شهرستان‌ها و روستاها به صورت آزاد مشغول هستند و شناسنامه خاصی هم ندارند و اغلب از وضعیت مالی بدتری نسبت به کارگران شناسنامه‌دار برخوردارند.»

محجوب از پیشنهاد فراکسیون کارگری مجلس به دولت برای تعیین سقف حقوقی یک میلیون تومان جهت دریافت سبد کالا خبر داده و افزوده که تاکنون واکنشی به این پیشنهاد دیده نشده است.

کمال علی‌پور، نماینده قائم‌شهر هم می‌گوید وزیر صنعت، معدن و تجارت حتما باید توضیح دهد که چرا از برنج ایرانی در سبد کالا استفاده نشده است.

نماینده مردم شهربابک گفته است: «در واگذاری سبد کالا به هیچ‌وجه عدالت صورت نگرفته، بلکه یک هرج و مرج هم در جامعه ایجاد خواهد شد.» به گفته حسین فتاحی، سبد کالا به برخی نمایندگان مجلس که استاد دانشگاه نیز هستند، تعلق گرفته اما به رانندگان مجلس تعلق نگرفته است.

طرح تحقیق و تفحص نمایندگان از سبد کالا

در این میان، طرح تحقیق و تفحص از نحوه خرید سبد کالا به هیئت رئیسه مجلس تسلیم شده است. خبرگزاری فارس با اعلام این خبر، متن کامل این طرح را منتشر کرده است.

سئوال اصلی در این طرح، در مورد چگونگی انتخاب اقلام سبد کالا و علت عدم انتخاب برنج ایرانی در آن است.

در مقدمه این طرح آمده که انتظار می‌رفت برای حمایت از محصولات استراتژیک کشاورزی از جمله برنج، از کالاهای ایرانی در این سبد استفاده می‌شد.

در سئوالات فرعی این طرح، به عدم شمول کشاورزان و روستاییان و معلولان در طرح سبد کالا، عدم حمایت از محصولات داخلی و هم‌چنین علت عدم ذخیره مرکبات برای ایام عید اشاره شده است.

مسلم بیان، مدیرکل سازمان استاندارد تهران در مورد سلامت برنج‌های هندی عرضه شده در سبد کالا گفته است: «ما نمی‌دانیم از چه نوع برنجی استفاده شده ولی چون دولت عرضه‌کننده سبد کالاست، اشکالی در این زمینه وجود نخواهد داشت.»