1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

مردد بین پوشیدن لباس روحانیت و شخصی

ایرج مصداقی
ایرج مصداقی
۱۴۰۰ اردیبهشت ۲۲, چهارشنبه

در بین چهره‌های سیاسی کم نیستند کسانی که لباس روحانیت به تن داشتند اما به اقتضای موقعیتی که داشتند لباس شخصی تن کردند. غلامحسین کرباسچی یکی از معروف‌ترین آن‌هاست.

https://p.dw.com/p/3tIOr
عکس از آرشیو؛ یک طلبه در قم در حال شمارش عمامه ها
عکس از آرشیو؛ یک طلبه در قم در حال شمارش عمامه هاعکس: Mehr

غلامحسین کرباسچی که اولین حکم خود از خمینی را به عنوان «حجت‌الاسلام» دریافت کرد و به عنوان نماینده‌ی وی در ژاندارمری معرفی شد، بعدها هیچ‌گاه لباس روحانیت به تن نکرد. حسام‌الدین آشنا(معاون وزیر اطلاعات و مشاور رئیس جمهور)، محمدعلی‌هادی‌نجف‌آبادی(نماینده مجلس و معاون وزارت خارجه و سفیر) و محمد‌علی انصاری (از مسئولین دفتر خمینی) محمود صادقی (نماینده مجلس)، علی جنتی (وزیر ارشاد و دیپلمات)، سیدعباس صالحی(وزیر ارشاد) از دیگر روحانیونی هستند که لباس روحانیت را از تن در آوردند.

کرباسچی در کنار خمینی در روزهای ابتدایی ورود به ایران
کرباسچی در کنار خمینی در روزهای ابتدایی ورود به ایرانعکس: Jamaran

از طرف دیگر سید‌ابراهیم رئیسی، غلامحسین محسنی‌اژه‌ای و مصطفی پورمحمدی که نقش مهمی در سرکوب و کشتار طی ۴ دهه‌ی گذشته داشته‌اند، در سیاه‌ترین روزهای دهه‌ی ۶۰ لباس روحانیت به تن نداشتند و صرفاً مشغول شکنجه و کشتار بودند. این سه نفر که امروز ادعا می‌کنند «مجتهد» هستند، در طول ۴ دهه گذشته اهرم‌های اصلی دستگاه‌های قضایی و امنیتی را در دست داشته‌اند. این که این افراد با داشتن چندین پست امنیتی و قضایی و همراهی چندین محافظ کی و کجا و چگونه هم در حوزه و هم دانشگاه درس خواندند معلوم نیست. 

نفر چهارم این لیست محمد مقیسه است که با نام مستعار ناصریان، بازجو و شکنجه‌‌گر شعبه‌ی ۳ اوین و سپس دادیار زندان‌های قزلحصار و گوهردشت و اوین در دهه‌ی ۶۰ بود. او تا نیمه دهه‌ی ۷۰ هیچ‌گاه لباس روحانیت به تن نداشت. متأسفانه عکسی از او در لباس شخصی موجود نیست.

نفر پنجم احمد مروی است که تا نیمه‌‌ی دهه‌ی ۶۰ در دادستانی انقلاب اسلامی مشغول کار بود.  البته بودند روحانیونی همچون محسن دعاگو که به اقتضای شغل‌شان لباس عوض می‌کردند.

 

سید‌ابراهیم رئیسی

رئیسی از بدو ورود به دادستانی کرج در سال ۵۹ هیچ‌گاه لباس روحانیت به تن نداشت. او از دادیاری یا شکنجه‌گری شروع کرد و به دادستانی این شهر در سیاه‌‌ترین روزهای تاریخ  ایران درسال ۱۳۶۰ رسید.

رئیسی در میان رزمندگان اهل همدان. این عکس مربوط به سال ۱۳۶۲ است. وی در سال ۱۳۶۱ همزمان دادستانی همدان را نیز به عهده داشت. در دادستانی همدان نیز او لباس روحانیت به تن نداشت.
رئیسی در میان رزمندگان اهل همدان. این عکس مربوط به سال ۱۳۶۲ است. وی در سال ۱۳۶۱ همزمان دادستانی همدان را نیز به عهده داشت. در دادستانی همدان نیز او لباس روحانیت به تن نداشت.عکس: JameJam

رئیسی در سال ۶۴ به تهران منتقل شد و معاونت «گروهکی» علی رازینی در دادستانی انقلاب اسلامی تهران را به عهده گرفت. او در دوران مرتضی اشراقی نیز معاونت او را به عهده داشت. پس از مرگ خمینی و ریاست شیخ محمد یزدی در قوه قضاییه، رئیسی دادستانی انقلاب اسلامی مرکز را به عهده گرفت. لاجوردی نیز که در سال ۱۳۶۳ از پست دادستانی انقلاب اسلامی مرکز برکنار شده بود توسط یزدی به ریاست سازمان زندان‌ها برگزیده شد.

از سمت چپ: رئیسی دادستان انقلاب اسلامی و لاجوردی رئیس سازمان زندان‌ها و اسدالله جولایی سال ۱۳۶۸
از سمت چپ: رئیسی دادستان انقلاب اسلامی و لاجوردی رئیس سازمان زندان‌ها و اسدالله جولایی سال ۱۳۶۸عکس: Keyhan

رئیسی همیشه روابط خوب و نزدیکی با لاجوردی داشت. در جریان کشتار ۶۷ و همچنین هنگامی که به دادستانی انقلاب اسلامی منصوب شد نیز لباس روحانیت به تن نداشت. این عکس پس از انتخاب لاجوردی به ریاست سازمان‌ها در شهریور ۱۳۶۸ گرفته شده است. جولایی معاون لاجوردی در دادستانی انقلاب و سازمان زندان‌‌ها در کنار این دو است. رئیسی در جریان کشتار ۶۷ دارای این چهره بود.

رئیسی امروز درس خارج فقه دارد و مشق رهبری می‌کند.

رئیسی، نقدی، جعفری، سلیمانی و حاج‌صادقی نماینده خامنه‌ای در سپاه
رئیسی، نقدی، جعفری، سلیمانی و حاج‌صادقی نماینده خامنه‌ای در سپاهعکس: Hamid Farshbaf/ABNA24.com

 

غلامحسین محسنی‌اژه‌ای

محسنی‌اژه‌ای هیچگاه در دهه‌ی ۶۰ لباس روحانیت به تن نداشت. او ابتدا در شعبه هفت اوین بازجو و شکنجه‌گر بود. مسئولیت بازجویی از متهمان پرونده‌ی انفجار نخست‌وزیری در دولت رجایی (سازگارا، تقی محمدی، خسرو قنبری تهرانی و ....) با او بود که منجر به «خودکشی» تقی محمدی شد.

علی فلاحیان و محسنی اژه‌ای (سمت چپ) در دادگاه سیدمهدی هاشمی در سال ۶۶
علی فلاحیان و محسنی اژه‌ای (سمت چپ) در دادگاه سیدمهدی هاشمی در سال ۶۶عکس: Zeitun

محسنی‌اژه‌ای در سال ۱۳۶۶ به عنوان بازجوی پرونده، همکار علی فلاحیان دادستان دادگاه ویژه روحانیت در دادگاه سیدمهدی هاشمی بود. حاکم شرع این دادگاه علی رازینی بود. این سه نفر که نقش مهمی در برکناری آیت‌‌الله منتظری داشتند در دوران خامنه‌ای به قدرت مسلط تبدیل شدند. اژه‌ای در دورانی که به عنوان نماینده‌ی دادستانی در وزارت اطلاعات مشغول کار بود نیز لباس روحانیت به تن نداشت. در دهه‌ی ۷۰ وی لباس روحانیت پوشید و از مقام بازجویی و شکنجه‌‌گری به قضاوت رسید. در صورتی که رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند از محسنی‌اژه‌ای به عنوان یکی از کسانی که ممکن است جانشین وی شود نام برده می‌شود. 

 

مصطفی پورمحمدی

وی در دهه‌ی ۶۰ هیچگاه لباس روحانیت به تن نداشت. نه در مسجد سلیمان و خوزستان و نه بندرعباس و مشهد.

پورمحمدی و رازینی در سال ۶۳ از مشهد به تهران منتقل شدند. این دو بطور محرمانه پرونده‌ی فساد سید‌حسین موسوی تبریزی را مورد رسیدگی قرار دادند و نتیجه را از طریق خامنه‌ای به اطلاع خمینی رساندند. پورمحمدی مدتی به جبهه رفت و  سپس در سال ۱۳۶۶ به وزرات اطلاعات منتقل شد و در کشتار ۶۷ نماینده این وزارتخانه در هیأت منتخب خمینی بود. در جریان این کشتار نیز پورمحمدی لباس روحانیت به تن نداشت. او امروز دبیرکل جامعه روحانیت مبارز است و مسئولیت یکی از ارگان‌های مهم «روحانیت» را به عهده دارد.

پورمحمدی در جبهه
پورمحمدی در جبههعکس: Asriiran

احمد مروی

احمد مروی همچون رئیسی متولد مشهد است. او در سال ۱۳۳۷ به دنیا آمد. مروی و رئیسی در سال ۱۳۵۸ برای مقابله با گروه‌های سیاسی به هادی مروی پیوستند که نماینده خمینی در مسجد‌سلیمان بود. احمد مروی پس از بازگشت از مسجد سلیمان به ریاست دفتر قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی رسید و رئیسی به دادستانی انقلاب کرج منصوب شد. احمد مروی پس از کشته شدن قدوسی تا سال ۱۳۶۴ معاون سیاسی داستان کل انقلاب و کشور بود.  او پس از رئیسی به تولیت آستان قدس رسید. 

احمد مروی (سمت چپ) و ابراهیم رئیسی در جبهه
احمد مروی (سمت چپ) و ابراهیم رئیسی در جبههعکس: MIZAN

البته بودند روحانیونی همچون محسن دعاگو امام جمعه شمیرانات که به هنگام شکنجه‌گری در شعبه ۱۲ اوین با نام مستعار محمد جواد سلامتی لباس شخصی به تن داشت و همزمان به عنوان «معاون پرورشی» آموزش و پرورش دولت میرحسین موسوی لباس روحانیت.

دعاگو و مهدوی کنی در انگلستان
دعاگو و مهدوی کنی در انگلستانعکس: Mesdaghi, Iraj

مطالب منتشر شده در صفحه "دیدگاه" الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.

ایرج مصداقی
ایرج مصداقی تحلیلگر سیاسی و فعال حقوق بشر مقیم سوئد