نقش ایران در نزاع خاورمیانه
۱۳۸۷ اسفند ۲۶, دوشنبه
میزبانان مصری تاکنون موفق به میانجیگری میان گروه‌های متخاصم فلسطینی نشده‌اند. شکست این مذاکرات به معنای ادامه تاریخ غم‌انگیز مردم فلسطین خواهد بود. در صورت عدم توافق میان گروه‌های فلسطینی، از سرگیری مذاکرات با اسراییل برای تشکیل دولت مستقل فلسطین به آینده‌ای نامعلوم حواله داده خواهد شد.
روزنامه "زود دویچه" در تفسیری روند مذاکرات و نقش ایران در نزاع میان گروه‌های فلسطینی را بررسی کرده است.
به نظر مفسر روزنامه زوددویچه ادامه شکاف میان گروه‌های فلسطینی بی‌شک روند صلح در خاورمیانه را متوقف خواهد ساخت. این مشکل درونی میان گروه‌های فلسطینی افزون بر موانعی است که اسراییل تاکنون بر سر دستیابی به صلحی پایدار در منطقه ایجاد کرده است. اختلاف میان فتح و حماس یکی از موضوعات محوری در منطقه و رفع آن پیش‌شرط برقراری صلح در خاورمیانه است.
منافع و نقش ایران در خاورمیانه
نقش ایران در نزاع گروه‌های فلسطینی بسیار برجسته است. به نظر زود دویچه تسایتونگ، تهران حامی اصلی حماس به حساب می‌آید، اما ایران علاقه‌ای به پیشرفت روند صلح و برقراری آن در خاورمیانه ندارد. ایران در آستانه دستیابی به توانایی اتمی است و در جدال دایمی با آمریکا و اسراییل به سر می‌برد.
ایران مجهز به تسلیحات اتمی قادر به برهم زدن تمام معادلات در منطقه خواهد بود.
زود دویچه می‌افزاید: دستیابی تهران به فناوری‌های هسته‌ای و ساخت بمب اتمی از سوی این کشور، نقش فائقه ایران در خلیج‌فارس را تقویت کرده و سبب استحکام پایه‌های حکومت دینی خواهد شد. این وضعیت از یکسو به معنای تضعیف کشورهای میانه‌رو عربی در منطقه و از سوی دیگر تقویت نیروهای تندرو حماس در فلسطین و حزب الله در لبنان خواهد شد. اسراییل نیز بی‌شک از ایران اتمی خشنود نخواهد شد و مشکل فلسطین پیچیدگی بیشتری خواهد یافت.
روزنامه زود دویچه می‌نویسد: نزاع قدیمی در خاورمیانه تنها در گروی حل مشکلات با ایران است. نزاع اعراب واسراییل بدل به نزاع میان اعراب، اسراییل و ایران شده است.
دیپلماسی جدید آمریکا
بدین دلیل دولت جدید آمریکا نیز با برنامه‌های گسترده دیپلماتیک خواهان یافتن راه حلی همه جانبه برای کل خاورمیانه و منطقه است.
آمریکا در همین راستا، با اعزام نمایندگان گوناگون به منطقه درصدد است، ایران را در حل مشکلات عراق و افغانستان مشارکت دهد.
واشنگتن همزمان در پی جدایی سوریه از ایران و بازگرداندن دمشق به دامان کشورهای عربی است. آمریکا همزمان با فشار بر دولت جدید اسراییل، خواهان ادامه مذاکرات صلح و تشکیل دولت مستقل فلسطینی است. دولت اوباما از مشکلات فلسطینی‌ها نیز غافل نیست و به شیوه سابق از یکسو کمک‌های مالی در اختیار محمود عباس گذاشته و از سوی دیگر خواهان انزوای حماس است.
هنوز روشن نیست که آیا ابتکارات جدید دیپلماتیک آمریکا نتیجه‌بخش باشند. اغلب مشکلات منطقه به یکدیگر گره خورده‌اند. منافع شدیداً متقابل طرف‌های درگیر، یافتن یک راه حل معجزه‌آسا را ناممکن می‌سازد. به نظر سازمان‌های اطلاعاتی-امنیتی، ایران در طی دو یا سه سال دیگر موفق به ساخت بمب اتمی خواهد شد. با توجه به دشمنی سی ساله میان ایران و آمریکا زمان برای حل مشکلات با ایران بسیار اندک است.
جنگی جدید در خاورمیانه؟
روزنامه زود دویچه یادآور می‌شود: در زمان شاه، ایران پلیس منطقه به حساب می‌آمد و اسراییل نیز با نقش ایران مخالفتی نداشت. اما هم‌اکنون مشکل با رهبری سیاسی در ایران است. رهبران دینی ایران برای حفظ قدرت خود از برخوردهای عقلانی رویگردان نیستند. ایران بی‌شک خواهان تثبیت نقش برتر خود در منطقه و توسعه اقتصادی کشور است. هنوز بدرستی روشن نیست که تا چه اندازه، رهبران دینی ایران از صدور نظامی انقلاب به دیگر کشورها فاصله گرفته‌اند.
روزنامه زود دویچه در پایان تفسیر خود می‌افزاید: در شرایط فعلی، ایران به‌هیچ‌وجه از برنامه اتمی خود چشم‌پوشی نخواهد کرد. این واقعیت چارچوب مذاکرات سیاسی را پیشاپیش محدود خواهد ساخت.
شاید صادقانه، پاسخ بدین پرسش باشد، که: چگونه غرب و کشورهای عربی متحد آن، با ایران اتمی کنار خواهند آمد؟ در صورت نبود پاسخی قانع‌کننده به این پرسش، جلوگیری از آغاز جنگی جدید در خاورمیانه بسیار مشکل خواهد بود.