نماینده مجلس: فضای حاکم بر دانشگاه‌ها امنیتی است
۱۳۹۶ اسفند ۷, دوشنبه
غلامرضا حیدری، نماینده مجلس شورای اسلامی، روز دوشنبه (۷ اسفند/ ۲۶ فوریه) اعلام کرد که حراست دانشگاه پس از شرکت این عضو "هیأت علمی" در سمینارها و سفرهای خارجی، از او "انتظار توضیح و ارائه گزارش کامل سفر" داشته است. او البته گفت که پس از سفرهایش با "رفتارهای امنیتی و اطلاعاتی" مواجه نشده است.
نماینده تهران در مجلس به انتقادهای حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، از "نگاه امنیتی به اساتید و حوزه علم و فناوری" نیز اشاره کرد و گفت: «نبود چنین دیدگاهی بر اساس قانون اساسی کاملا درست است و به صورت مستمر و دائم نیز باید گوشزد شود. بنابراین سخنان رئیس جمهور از این منظر برای از بین بردن نگاه مشکوک به اساتید دانشگاهی قابل تقدیر است».
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، شنبه گذشته در سی و یکمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی در تهران از جمله خواستار آزادی عمل "دانشگاه‌ها و اساتید" در پژوهش‌های علمی شده و گفته بود که آنان: «باید بتوانند در علوم و حتی علوم سیاسی و جامعه‌شناسی آنچه می‌فهمند را عالمانه و آزادانه بیان کنند». روحانی همچنین "مشکوک بودن" به اساتید، دانشجویان و پژوهشگران را "نادرست" خوانده بود.
خواست تدوین آیین‌نامه "پرهیز از نگاه امنیتی"
غلامرضا حیدری در گفت‌وگو با خبرگزاری "خانه ملت" در عین تقدیر از سخنان روحانی گفت: «ای کاش رئیس جمهور در سال‌های متمادی که به عنوان چهره‌ای پایبند به اصول در شورای عالی امنیت ملی حضور داشت، برای اینکه چنین نگاه امنیتی و حراستی در دانشگاه‌ها وجود نداشته باشد، آیین‌نامه و دستورالعملی تدوین می‌کرد که بتوان به آن استناد کرد».
به نظر این نماینده اصلاح‌طلب مجلس، رئیس جمهوری ایران امروز نیز به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی از "جایگاه و قدرت" مناسب برای تدوین چنین "آیین‌نامه یا دستورالعملی" برخوردار است. آیین‌نامه مزبور به گفته آقای حیدری، می‌تواند برای "برخورد و مجازات" آن دسته از "افراد و دستگاه‌هایی" که "پا را فراتر از قانون بگذارند و رفتاری خلاف قانون اساسی داشته باشند" به کار گرفته شود.
این عضو فراکسیون امید مجلس در ادامه همچون روحانی تأکید کرد که «اساتید و چهره‌های دانشگاهی ما باید برای انجام امور پژوهشی، حضور در سمینارها و فعالیت‌های برون مرزی در عصر تکنولوژی و ارتباطات احساس امنیت و راحتی داشته باشند».
بیشتر بخوانید: کارشناسان سازمان ملل: چگونگی مرگ سیدامامی تحقیق مستقل شود
او با اشاره به اینکه "جهان به سمت تبادل ارتباطات و اطلاعات حرکت می‌کند و دانشگاه ما نباید منزوی بماند و از این چرخه دور باشد" گفت: «به عنوان یکی از اعضای هیأت علمی که در سمینارها و سفرهای خارجی حضور داشته‌ام، پس از سفرم با رفتارهای امنیتی و اطلاعاتی مواجه نشدم، اما حراست دانشگاه انتظار توضیح و ارائه گزارش کامل سفر را از من داشت».
"تعدد" مسئله‌ساز نهادهای امنیتی ـ اطلاعاتی
غلامرضا حیدری "فضای کلی حاکم بر دانشگاه‌ها را امنیتی" دانست و تأکید کرد: «هر چند این فضا به صورت نوسانی تغییر حال می‌دهد، ولی فضای امروز دانشگاه‌ها نیز امنیتی قلمداد می‌شود».
به گفته این نماینده مجلس، یکی دیگر از معضلات دانشگاه‌ها "وجود نهادهای مختلف امنیتی و اطلاعاتی" در آنهاست. آقای حیدری تعدد نیروهای امنیتی در دانشگاه‌ها همچون وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه و حتی بسیج که "بعضا کارکرد اطلاعاتی دارند" را "موجب موازی‌کاری و دشواری هدایت آنها در یک مسیر و خط و مشی" دانست.
غلامرضا حیدری همچنین از آمادگی مجلس برای "قانونی کردن" پیشنهادهای رئیس جمهوری به قصد "بهبود" فضای حاکم بر دانشگاه‌ها خبر داد.
حسن روحانی پیش‌تر نیز، علاوه بر سخنرانی خود در جشنواره خوارزمی، بارها از "فضای امنیتی" در محیط‌های دانشگاهی انتقاد کرده بود. او اردیبهشت‌ماه سال جاری (۱۳۹۶) از عزم خود برای مقابله با چنین فضایی سخن گفته و تأکید کرده بود: «نخواهیم گذاشت فضای امنیتی به کشور و دانشگاه‌ها برگردد».
بیشتر بخوانید: دو هزار فعال مدنی خواستار ابهام‌زدایی از مرگ سیدامامی شدند
رئیس جمهوری ایران روز ۱۶ آذر ۹۴ نیز در جریان یک سخنرانی در دانشگاه صنعتی شریف به مناسبت روز دانشجو با اشاره به اینکه "من احساس می‌کنم فضای دانشگاه نسبت به سال ۹۲ زمین تا آسمان فرق کرده است" گفته بود: «ممکن است هنوز فضا امنیتی باشد که من آن را نمی‌پسندم؛ ما فضای امن می‌خواهیم نه فضای امنیتی».
در سال‌های اخیر شماری از پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌های ایران و یا استادان و پژوهشگرانی که از خارج از کشور به ایران رفته‌اند، به "جاسوسی" برای آمریکا، اسرائیل و یا دیگر کشورهای خارجی متهم شده‌اند. برخی مقام‌های امنیتی و قضایی یا چهره‌های اصولگرای جمهوری اسلامی، به صراحت دانشگاه‌ها یا فعالیت‌های علمی را یکی از زمینه‌های "نفوذ" سرویس‌های اطلاعاتی "دشمن" معرفی می‌کنند.
آخرین نمونه از برخورد امنیتی با فعالان دانشگاهی، بازداشت شماری از فعالان محیط زیست در ایران بود. کاووس سیدامامی، شهروند دوتابعیتی ایرانی ـ کانادایی، از جمله این بازداشت‌شدگان بود که به "جاسوسی" برای سیا و موساد متهم شد و به شکل مشکوکی در زندان اوین درگذشت.
بیشتر بخوانید: بازداشت گسترده دانشجویان در فضای "پادگانی" دانشگاه‌ها
دستگاه قضایی ایران کمتر از دو هفته پس از بازداشت کاووس سیدامامی، اعلام کرد که این فعال ۶۴ ساله محیط زیست در زندان اوین "خودکشی" کرده است. کاووس سیدامامی، پژوهشگر و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه، در روز ۴ بهمن‌ماه بازداشت و روز ۲۱ بهمن خبر مرگ‌اش اعلام شده بود.
دانشجویان نیز همواره قربانی همین "نگاه امنیتی" بوده‌اند. در جریان اعتراضات سراسری دی‌ماه گذشته در ایران شمار زیادی از دانشجویان بازداشت شدند. این دانشجویان در تظاهرات خیابانی شرکت نداشته و دلیل بازداشت آنها "پیشگیری از وقوع جرم" عنوان شده بود.