واکنش اعتراضی جهان به اعدام زن آمریکایی
۱۳۸۹ مهر ۲, جمعه
ساعت ۹ و ۱۳ دقیقه شامگاه پنجشنبه (۲۳ سپتامبر) ترزا لویز زن ۴۱ سالهای که ۸ سال پیش دو مرد را مامور قتل همسر و پسرخوانده ۲۵ ساله خود کرده بود، با تزریق سم در زندان "گرینز ویل" ویرجینیا اعدام شد.
تلاش‌های بی ثمر برای نجات
پیش از اجرای حکم اعدام، نهادهای مدافع حقوق بشر و بسیاری از نهادهای دولتی در جهان غرب، تلاش کردند تا این حکم اجرا نشود. اما "باب مک‌دونل" فرماندار ایالت ویرجینیا حاضر نشد محکوم را عفو کند. اعتراض‌ها بیشتر به این دلیل صورت گرفت که لویز شخصا در قتلی که به خاطر آن محکوم به اعدام شده بود شرکت نداشت.
ترزا لویز، در اکتبر سال ۲۰۰۲ میلادی، دو مرد را با پرداخت پول اجیر کرده بود تا همسر و پسرخوانده‌اش را به قتل برسانند. وی در سال ۲۰۰۳ به انجام این عمل اعتراف کرد و ظرف ۸ سال گذشته، هرگز ابراز پشیمانی نکرده بود. اما در آستانه اعدام طلب بخشش کرد.
دو مردی که با تحریک لویز شوهر و پسرخوانده وی را کشته‌اند، در یک دادگاه به حبس ابد محکوم شدند. اما برای خود لویز مجازات اعدام تعیین شد. وکیل مدافع زنی که در زمان وقوع قتل ۳۳ ساله بود، در روزهای آستانه اعدام ثابت کرد که ضریب هوشی او ۷۲ است و به این دلیل نباید اعدام شود.
تاریخچه اعدام در آمریکا
ترزا لویز، نخستین زنی بود که پس از ۱۰۰ سال در ویرجینیا و پس از ۵ سال در ایالات متحده آمریکا اعدام می‌شد. در ایالت ویرجینیا، ۱۰۰ سال پیش، یک دختر ۱۷ ساله سیاه‌پوست به نام "ویرجینیا کریستیان" با استفاده از صندلی الکتریکی به قتل رسید. پس از آن دیگر هیچ زنی در این ایالت اعدام نشده بود.
در حال حاضر، مجازات اعدام در ۳۵ ایالت از ۵۰ ایالت آمریکا به مرحله اجرا گذاشته می‌شود. در سال ۱۹۷۳ میلادی دیوانعالی ایالات متحده، مجازات اعدام را برای سه سال به حالت تعلیق در آورد. این تعلیق در سال ۱۹۷۶ به پایان رسید. از آن زمان تاکنون حدود ۱۲۰۰ نفر در آمریکا اعدام شده‌اند که ۱۱ نفر از آنها زن بوده‌اند. یک سوم اعدام‌ها در ایالت تکزاس صورت گرفته است.
دیوانعالی آمریکا بر این نظر است که اگر بیشتر ایالات و افکار عمومی آمریکا از اجرای حکم اعدام پشتیبانی کنند، این مجازات، به‌شرط آن که بی‌رحمانه و دردناک نباشد، برخلاف قانون اساسی نخواهد بود.
تلاش‌های مخالفان اعدام
مخالفان مجازات اعدام در جهان تاکنون بارها از آمریکا خواسته‌اند که مجازات اعدام را کاملا لغو کند. برای آخرین بار، در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۹ ریاست اتحادیه اروپا این درخواست را در نامه‌ای با دولت آمریکا در میان نهاد. رئیس ادواری اتحادیه اروپا نوشته بود:«مجازات اعدام باعث کاهش بزهکاری نمی‌شود.»
اما تلاش‌ها تاکنون به نتیجه‌‌ای نرسیده است. در آستانه اعدام لویز، اتحادیه اروپا کوشید از راه‌های دیپلماتیک این حکم را به زندان تبدیل کند. اما "باب مک دونل" فرماندار ایالت ویرجینیا حاضر به قبول این امر نشد.
تصمیم‌گیری درباره اعمال یا عدم اعمال مجازات اعدام در آمریکا به ایالات سپرده شده و فرماندار ایالت تنها کسی است که می‌تواند یک محکوم به اعدام را مورد بخشش قرار دهد.
مجازات اعدام در جهان
تا ۴۰ سال پیش، مجازات اعدام تنها در ۲۰ درصد کشورهای جهان لغو شده بود. اکنون تعداد کشورهائی که مجازات اعدام را لغو کرده‌اند به ۷۰ درصد کل کشورهای جهان می‌رسد. بیش از ۹۰ درصد احکام اعدام امروز به ترتیب کثرت موارد در ایران، چین، عربستان سعودی، کره شمالی و آمریکا اجرا می‌شود.
در سالهای اخیر، جمهوری اسلامی ایران در زمینه اعدام، با محاسبه جمعیت، حتی از چین پیشی گرفته است. با این همه، مدافعان حقوق بشر معتقدند که با توجه به نفوذ جهانی آمریکا، لغو مجازات اعدام در این کشور، می‌تواند سرآغاز مناسبی برای ممنوعیت بین‌المللی مجازات اعدام شود.
برخی از مدافعان حقوق بشر معتقدند دیوانعالی حقوق بشر استراسبورگ می‌تواند با صدور حکمی مجازات اعدام را در سراسر جهان ممنوع کند و دولت‌های مجری این نوع مجازات را محاکمه کند. اما حقوق‌دانان می‌گویند که احکام دیوانعالی تنها می‌تواند شامل کشورهائی باشد که میثاق آن را امضا کرده‌اند. ایالات متحده آمریکا، از جمله کشورهائی است که عضویت این نهاد را نپذیرفته است.
جواد طالعی
تحریریه: بهمن مهرداد