واکنش تند ترکیه به عملیات دریایی اسرائیل

حمله‌ی نیروهای اسرائیلی به کاروان حامل اقلام کمکی به نوار غزه، روابط نه‌چندان کم‌تنش تل‌آویو-آنکارا را متشنج‌تر کرد، زیرا برخی از کشتی‌های بازداشت‌شده با پرچم ترکیه تردد می‌کردند.

در درگیری نیروهای اسرائیلی با کشتی‌های حامل مواد غذایی به نوار غزه بیش از ۱۰ تن جان خود را از دست دادند. ارتش اسرائیل اعلام کرد که نیروهای نظامی این کشور در هنگام انجام وظیفه مورد حمله قرار گرفته‌اند. بر همین اساس، نیروها کشتی‌ها را متوقف کرده‌اند، زیرا این کاروان قصد نقض محدودیت رفت‌وآمد دریایی به نوار غزه را داشته است.

وزارت خارجه ترکیه از حمله‌ی اسرائیل به این کاروان به شدت انتقاد کرد، آن‌را "غیرمسئولانه" خواند و خواستار "توضیح فوری" مقام‌های تل‌آویو شد. این وزارت‌خانه تأکید کرد که «اسرائیل پی‌آمدهای این رفتار را خواهد دید».

پس از پخش نخستین صحنه‌ها از تلویزیون ترکیه، معترضان ترک به سفارت اسرائیل در استانبول حمله کردند. آنان قصد ورود به ساختمان را داشتند که با واکنش پلیس متوقف شدند.

رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، نیز به گزارش تلویزیون "NTV" ترکیه، سفر خود در آمریکای جنوبی را متوقف کرد تا به کشورش بازگردد. بنا بر گزارش منابع خبری، کابینه‌ی ترکیه و برخی از ژنرال‌های بلندپایه‌ی ارتش این کشور به سرپرستی معاون نخست‌وزیر، در نشستی اضطراری در مورد راه‌کارهای پیش‌رو گفت‌وگو کردند.

چه کسی حمله را آغاز کرد؟

به گزارش منابع ارتش اسرائیل، افراد حاضر در کشتی‌ها با کارد و چماق به نیروهای اسرائیلی حمله کرده‌اند. در این درگیری‌ها هم‌چنین چندین نفر از دو طرف زخمی شدند. ارتش اسرائیل می‌گوید که نیروهای این کشور پس از آن آتش گشوده‌اند که یکی از اعتراض‌کنندگان سلاح یکی از نظامیان اسرائیلی را از او قاپید. بنیامین بن الیزر، وزیر بازرگانی اسرائیل، تأسف خود از کشته‌شدن افراد در مأموریت نظامیان این کشور را اعلام کرد. او در عین حال رضایت خود را از رفتار سربازان این کشور بیان داشت.

اما تلویزیون عربی‌زبان "الجزیره" در مقابل، پیش‌تر در گزارشی تلفنی از عرشه‌ی یک کشتی ترک که سرپرست کاروان بوده گزارش داد که نیروی دریایی اسرائیل کاروان یادشده را زیر آتش گرفت و متوقف کرد. در جریان این حمله کاپیتان کشتی مجروح شده است.

کاروان متشکل از ۶ کشتی حمل مواد غذایی، با وجود اخطار قبلی اسرائیل، روز یکشنبه (۳۰ مه / ۹ خرداد) ساحل قبرس را به مقصد باریکه‌ی غزه ترک کرد. این کشتی‌ها که از سوی انجمن حقوق بشر ترکیه و گروه‌های هوادار فلسطین سازماندهی شده بودند، حامل ۱۰ هزار تن اقلام کمکی به نوار غزه بودند. دولت اسرائیل هشدار داده بود که کشتی‌ها را متوقف و بار آنها را تفتیش خواهد کرد. دولت تل‌آویو پیشنهاد کرده بود که کشتی‌ها در بندری در نزدیکی مرز غزه پهلو گرفته و بارشان پس از تفتیش در اختیار نیروهای سازمان ملل متحد قرار بگیرد. اما سازمان‌دهندگان این کمک‌ها، از جمله گروه‌های فلسطینی، این پیشنهاد را رد کرده بودند.

نوار غزه از سال ۲۰۰۷ در دست کنترل حماس است. گشت ساحلی این باریکه را نیز همین گروه تندروی اسلامی در اختیار دارد. اسرائیل با محدودیت رفت‌وآمد دریایی به این منطقه قصد جلوگیری از قاچاق مهمات به غزه را دارد.

اسرائیل و مصر ارتباط باریکه غزه با دنیای خارج را قطع کرده‌اند. اقلام کمکی از طریق اسرائیل در اختیار غزه قرار می‌گیرد. البته نهادهای وابسته به سازمان ملل از روند کند کمک‌رسانی اسرائیلی‌ها انتقاد می‌کنند.

PB/KG